ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ ของผู้สูงอายุที่มีภาวะเมตาบอลิกซินโดรม
คำสำคัญ:
พฤติกรรมป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ ผู้สูงอายุ เมตาบอลิกซินโดรมบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจของผู้สูงอายุที่มีภาวะเมตาบอลิกซินโดรม กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่มีภาวะ
เมตาบอลิกซินโดรมที่มารับบริการที่คลินิกโรคเรื้อรังในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) อำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการจำนวน 92 ราย จากการสุ่มตัวอย่างแบบ cluster random sampling เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แบบสอบถามพฤติกรรมป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ การรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ การรับรู้ประโยชน์ การรับรู้อุปสรรค การรับรู้ความสามารถของตนเอง และความรอบรู้ทางสุขภาพที่มีต่อพฤติกรรมป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ ที่มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ .70, .74, .95, .77, .70, .74 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนาและสถิติสหสัมพันธ์ของเพียร์สัน (Pearson’s correlation coefficient)
ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจในระดับปานกลาง (mean=2.94, S.D.=0.32) การรับรู้อุปสรรคมีความสัมพันธ์ทางลบกับพฤติกรรมป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r= -.569, p<.001) การรับรู้ความสามารถของตนเอง และการรับรู้โอกาสเสี่ยงมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r=.562, p<.001 และ r =.252, p<.015 ตามลำดับ)
จากผลการวิจัยมีข้อเสนอแนะว่า พยาบาลและบุคลากรทางสุขภาพควรพัฒนาโปรแกรมหรือกิจกรรมส่งเสริมพฤติกรรมป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจของผู้สูงอายุที่มีภาวะเมตาบอลิกซินโดรมที่มุ่งเพิ่มการรับรู้ความสามารถของตนเอง และการรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการมีพฤติกรรมป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจและลดการรับรู้อุปสรรคต่อการมีพฤติกรรมป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ
Downloads
เอกสารอ้างอิง
2. Alberti KG, Eckel RH, Grundy SM, Zimmet PZ, Cleeman JI, Donato KA, Fruchart JC, James WP, Loria CM, Smith SC Jr; International Diabetes Federation Task Force on Epidemiology and Prevention; National Heart, Lung, and Blood Institute; American Heart Association; World Heart Federation; International Atherosclerosis Society; International Association for the Study of Obesity. Harmonizing the metabolic syndrome: a joint interim statement of the International Diabetes Federation Task Force on epidemiology and prevention; National Heart, Lung, and Blood Institute; American Heart Association; World Heart Federation; International Atherosclerosis Society; and International Association for the Study of Obesity. Circulation. 2009.20;120(16):1640-5.
3. Arai H, Yamamoto A, Matsuzawa Y, Saito Y, Yamada N, Oikawa S, Mabushi H, Teramoto T, Sasaki J, Nakaya N, Itakura H, Hikawa Y, Ouchi Y, Horibe H, Kita T. Prevalence of the metabolic syndrome in elderly, and middle-aged Japanese. J. Clin. Gerontol. Geriatr. [internet]. 2010 Dec {Cited June 5];1(2): 42-7. Available from: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2210833510000328.
4. Khanam MA, Qiu C, Lindeboom W, Streatfield PK, Kabir ZN, Wahlin Å. The metabolic syndrome: prevalence, associated factors, and impact on survival among older persons in rural Bangladesh. PLoS One.[internet]. 2011 June [Cited 2018 June 5];6(6):e20259. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3115931/.
5. Pradeepa R, Surendar J, Indulekha K, Chella S, Anjana RM, Mohan V. Prevalence of metabolic syndrome and its association with coronary artery disease among an urban elderly South Indian population (CURES- 145). J Assoc Physicians India.2016;64(5):20-25.
6. Butler J, Rodondi N, Zhu Y, Figaro K, Fazio S, Vaughan DE, Satterfield S, Newman AB, Goodpaster B, Bauer DC, Holvoet P, Harris TB, de Rekeneire N, Rubin S, Ding J, Kritchevsky SB; Health ABC Study. Metabolic syndrome and the risk of cardiovascular disease in older adults. J Am Coll Cardiol. 2006;47(8):1595-602.
7. Laudisio A, Bandinelli S, Gemma A, Ferrucci L, Incalzi RA. Metabolic syndrome and functional ability in older age: The InCHIANTI study. Clin Nutr. 2014;33(4):626-33.
8. Kaewtrakulpong L. Metabolic syndrome: prevalence in Si Chiang Mai District, Nong Khai Province, Thailand. J Trop Med.2008;31(1):41-7.
9. American Heart Association. [internet]. Dallas; 2013 [updated 2013 May 29; cited 2013 Dec 22]. Lifestyle changes. Available from: https://www.heart.org/HEARTORG/Conditions/Heart.
10. Rosenstock IM. Historical origins of the health belief model. Health Educ Monogr. 1974;2(4):328-35.
11. Rosenstock IM, Strecher VJ, Becker MH. Social learning theory and the health belief model. Health Educ Q. 1988;15(2):175-83.
12. Nutbeam D. Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promot Int. 2000;15:259–267.
13. Suka M, Odajima T, Okamoto M, Sumitani M, Igarashi A, Ishikawa H, Kusama M, Yamamoto M, Nakayama T, Sugimori H1. Relationship between health literacy, health information access, health behavior, and health status in Japanese people. Patient Educ Couns. 2015;98(5):660-8.
14. Liu YB, Liu L, Li YF, Chen YL. Relationship between health literacy, health-related behaviors and health status: a survey of elderly Chinese. Int J Environ Res Public Health. 2015;12(8):9714-25.
15. แสงเดือน กิ่งแก้ว, นุสรา ประเสริฐศรี. ความสัมพันธ์ระหว่างความฉลาดทางสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเรื้อรังหลายโรค. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข. 2558;25(3):43-54.
16. Faul F, Erdfelder E, Lang AG, Buchner AG. G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behav Res Methods. 2007;39:175-91.
17. Chinn D, McCarthy C. All aspects of health literacy scale (AAHLS): developing a tool to measure functional, communicative and critical health literacy in primary healthcare settings. Patient Educ Couns. 2013;90(2):247-53.
18. สายทอง ภูแม่นเขียน. ความสัมพันธ์ระหว่างการรับรู้ประโยชน์ของการกระทำและการรับรู้สมรรถนะแห่งตนกับพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุโรคหลอดเลือดหัวใจที่มารับการรักษาในคลินิกโรคหัวใจโรงพยาบาลกาฬสินธุ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ [วิทยานิพนธ์]. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา; 2556.
19. Janz NK, Becker MH. The Health Belief Model: a decade later. Health Educ Q. 1984;11(1):1-47.
20. เมธิกานต์ ทิมูลนีย์, สุนิดา ปรีชาวงษ์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือดในพนักงานทำความสะอาดวัยก่อนหมดประจำเดือน. วารสารเกื้อการุณย์.2559;23(4):118-32.
21. Yue Z, Li C, Weilin Q, Bin W. Application of the health belief model to improve the understanding of antihypertensive medication adherence among Chinese patients. Patient Educ Couns. 2015;98(5):669-73.
22. Carpenter CJ. A meta-analysis of the effectiveness of health belief model variables in predicting behavior. Health Commun. 2010;25(8):661-9.
23. Lo SW, Chair SY, Lee FK. Factors associated with health-promoting behavior of people with or at high risk of metabolic syndrome: based on the health belief model. Appl Nurs Res. 2015;28(2):197-201.
24. Shin YH, Hur HK, Pender NJ, Jang HJ, Kim M-S. Exercise self-efficacy, exercise benefits and barriers, and commitment to a plan for exercise among Korean women with osteoporosis and osteoarthritis. Int J Nurs Stud. 2006;43(1):3-10.
25. Horwood H, Williams MJ, Mandic S. Examining motivations and barriers for attending maintenance community-based cardiac rehabilitation using the health-belief model. Heart Lung Circ. 2015;24(10):980-7.
26. กัตติกา ธนะขว้าง, จิราพร เกศพิชญวัฒนา ชนกพร จิตปัญญา. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุ: การวิเคราะห์อภิมาน. วารสารพยาบาลศาสตร์.2553;28(3):60-8.
27. Moschny A, Platen P, Klaassen-Mielke R, Trampisch U, Hinrichs T. Barriers to physical activity in older adults in Germany: a cross-sectional study. Int J Behav Nutr Phys Act. [Internet].2011 Nov [Cited 2016 Mar 5];2 (8):1-10. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3225299/pdf/1479-5868-8-121.pdf.
28. Bandura A. Human agency in social cognitive theory. Am Psychol. 1989;44(9):1175-84.
29. Lim EJ, Noh JH, Kim EY. A Study of factors affecting health-promoting behaviors to young-elderly adults in urban and rural communities. IJBSBT. 2015;7(5):367-74.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและสุขภาวะ
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
