การศึกษาโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพจิตและป้องกัน โรคซึมเศร้าเชิงสังคมและวัฒนธรรมในผู้สูงอายุ ตำบลดอนมนต์ อำเภอสตึก จังหวัดบุรีรัมย์

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพจิตและป้องกันโรค ซึมเศร้าเชิงสังคมและวัฒนธรรมในผู้สูงอายุ 2) ศึกษาผลและเปรียบเทียบผลของโปรแกรมต่อสุขภาพจิต และความเสี่ยงต่อการเกิดโรคซึมเศร้าในผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุตำบลดอนมนต์ อำเภอสตึก จังหวัดบุรีรัมย์ คัดเลือกแบบเจาะจง 124 คน สุ่มอย่างง่ายเป็นกลุ่มทดลอง 62 คน กลุ่มควบคุม 62 คน การศึกษามี 4 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ทำความเข้าใจสถานการณ์ ให้ความรู้การสร้างเสริมสุขภาพจิตและ การป้องกันโรคซึมเศร้า ระยะที่ 2 กำหนดโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพจิตและป้องกันโรคซึมเศร้าเชิงสังคม และวัฒนธรรม ระยะที่ 3 ทดลองใช้โปรแกรม ระยะที่ 4 ประเมินผลโปรแกรม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) แบบประเมินสุขภาพจิตคนไทย (Thai Mental Health Indicators ; TMHI – 55) ของกรมสุขภาพจิต 2) แบบประเมินภาวะซึมเศร้า 2 คำถาม (2Q) ของกรมสุขภาพจิต 3) แนวทาง การสนทนากลุ่ม 4) โปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพจิตและป้องกันโรคซึมเศร้าเชิงสังคมและวัฒนธรรม ซึ่งประกอบด้วย การให้ความรู้ การออกกำลังกายประกอบเพลงพื้นเมืองประยุกต์ การรวมกลุ่มรับประทาน อาหาร ติดตามเยี่ยมบ้านและจัดประกวดแข่งขันการออกกำลังกาย คุณภาพของโปรแกรมมีค่า IOC .87 ผลการวิจัย พบว่า หลังเข้าร่วมโปรแกรมกลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยสุขภาพจิตเพิ่มขึ้น สุขภาพจิตดีกว่าคนทั่วไป ความเสี่ยงการเกิดโรคซึมเศร้าลดลง เมื่อเปรียบเทียบคะแนนสุขภาพจิตก่อนและหลังเข้าโปรแกรม พบว่า กลุ่มทดลองมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) รวมทั้งเมื่อเปรียบเทียบความ แตกต่างของคะแนนสุขภาพจิตระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมหลังเข้าร่วมโปรแกรม พบว่า มีความ แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p< 0.05) โปรแกรมดังกล่าวสามารถส่งเสริมและป้องกันปัญหา สุขภาพจิตในผู้สูงอายุได้อย่างมีประสิทธิภาพ