ความชุกของภาวะซึมเศร้าหลังคลอดและปัจจัยทำนายภาวะ ซึมเศร้าหลังคลอดในมารดาหลังคลอด

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสหสัมพันธ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกของภาวะซึมเศร้า หลังคลอดและปัจจัยที่สามารถร่วมกันทำนายการเกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอดในมารดาหลังคลอด กลุ่มตัวอย่าง คือ มารดาหลังคลอดที่มารับบริการตรวจหลังคลอด 6 สัปดาห์ ณ ห้องตรวจโรคผู้ป่วยนอก สูติ-นรีเวชกรรม โรงพยาบาลตากสิน สำนักการแพทย์ กรุงเทพมหานคร ตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ ตั้งแต่เดือน มิถุนายน – เดือนสิงหาคม พ.ศ. 2560 จำนวน 143 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา เป็นแบบประเมินภาวะ ซึมเศร้าหลังคลอด แบบประเมินความวิตกกังวลขณะตั้งครรภ์ แบบวัดความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง แบบสอบถามเกี่ยวกับการเจ็บป่วยของทารก และแบบสอบถามแรงสนับสนุนทางสังคม นำมาวิเคราะห์ ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา หาอัตราความชุกของภาวะซึมเศร้าหลังคลอด วิเคราะห์หาค่าสัมประสิทธิ์ สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน (Pearson correlation coefficient) และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบ ขั้นตอน (Stepwise multiple regression analysis)

ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างมารดาหลังคลอด มีความชุกของภาวะซึมเศร้าหลังคลอด ร้อยละ 18.8 และพบว่า ปัจจัยที่สามารถร่วมกันทำนายภาวะซึมเศร้าหลังคลอดในมารดาหลังคลอดได้อย่างมีนัย สำคัญ คือ ภาวะวิตกกังวลขณะตั้งครรภ์ (β=0.436, p <0.01) และแรงสนับสนุนทางสังคม (β=-0.334, p<0.01) สามารถร่วมกันอธิบายความผันแปรของภาวะซึมเศร้าหลังคลอดในมารดาหลังคลอดได้ ร้อยละ 31.3 (R2 = 0.313)

โดยสรุปจากการศึกษาครั้งนี้ แสดงให้เห็นว่า ภาวะวิตกกังวลขณะตั้งครรภ์และแรงสนับสนุนทาง สังคม เป็นปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอดในมารดาหลังคลอด ดังนั้น ควรนำปัจจัย ดังกล่าวมาวางแผนหรือสร้างแนวทางการดูแลมารดาหลังคลอด เพื่อป้องกันภาวะซึมเศร้าหลังคลอด ในมารดาหลังคลอดต่อไป