การศึกษาแนวทางการส่งเสริมการอ่านฉลากโภชนาการของพยาบาลวิชาชีพ

บทคัดย่อ

          ปัจจุบันประชาชนมีการเลือกบริโภคอาหารสำเร็จรูปเพิ่มมากขึ้น สิ่งที่จะแสดงถึงคุณภาพของอาหารดังกล่าว คือข้อมูลบนฉลากโภชนาการของอาหารนั้นๆ ซึ่งผู้บริโภคควรให้ความสนใจและถือเป็นหน้าที่ที่ต้องอ่านฉลากโภชนาการก่อนการเลือกซื้อหรือบริโภคอาหารทุกครั้ง การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการอ่านฉลากโภชนาการและศึกษาแนวทางการส่งเสริมการอ่านฉลากโภชนาการของพยาบาลวิชาชีพก่อนการเลือกซื้อหรือบริโภค กลุ่มตัวอย่างเป็นพยาบาลวิชาชีพทั้งหมดที่ปฏิบัติงานที่โรงพยาบาลหลวงพ่อเปิ่นจำนวน 45 คน การเก็บข้อมูลแบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่ 1) การสำรวจพฤติกรรมการอ่านฉลากโภชนาการ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติบรรยาย 2) การสัมภาษณ์แบบเจาะลึกถึงเหตุผล ปัญหา และอุปสรรคในการอ่านฉลากโภชนาการ และ 3) การสนทนากลุ่มเพื่อค้นหาแนวทางการส่งเสริมการอ่านฉลากโภชนาการ โดยระยะที่ 2 และ 3 วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

          ผลการศึกษา พบว่าพยาบาลวิชาชีพมีพฤติกรรมการอ่านฉลากโภชนาการก่อนการเลือกซื้อหรือบริโภคหมาะสม คิดเป็นร้อยละ 57.8 สำหรับเหตุผลในการอ่านฉลากโภชนาการ เพื่อดูวันผลิต/วันหมดอายุ, เพื่อเปรียบเทียบผลิตภัณฑ์, คิดว่าเป็นประโยชน์ เหมาะสมและความปลอดภัยต่อสุขภาพ, เป็นข้อมูลในการตัดสินใจเลือกซื้อ และเพราะมีความรู้และตระหนักถึงความสำคัญของฉลากโภชนาการ ส่วนปัญหาอุปสรรคในการอ่านฉลากโภชนาการ ได้แก่ มีเวลาในการซื้อผลิตภัณฑ์น้อย, ขาดความรู้เกี่ยวกับฉลากโภชนาการ, ซื้ออาหารนั้นๆ เป็นประจำอยู่แล้ว, มีความพึงพอใจต่อผลิตภัณฑ์, สินค้าบางชนิดมีให้เลือกน้อย, เชื่อตามการโฆษณา, ตัวอักษรบนฉลากเล็กเกินไป, หน่วยและภาษาบนฉลากเข้าใจยาก รวมทั้งคุณภาพของตัวผลิตภัณฑ์เอง อย่างไรก็ตามกลุ่มตัวอย่างเสนอแนะแนวทางการส่งเสริมการอ่านฉลากโภชนาการก่อนการเลือกซื้อหรือบริโภค ในด้านวิชาการควรมีการอบรมให้ความรู้เรื่องฉลากโภชนาการ และเพิ่มการประชาสัมพันธ์ในรูปแบบต่างๆ แก่บุคลากรสาธารณสุข ส่วนด้านนโยบาย ส่วนกลางควรมีการผลิตสื่อโฆษณาที่น่าสนใจ ปรับปรุงฉลากโภชนาการให้อ่านเข้าใจง่าย และกำหนดนโยบายให้บุคลากรสาธารณสุขอ่านฉลากโภชนาการก่อนเลือกซื้อหรือบริโภค

          การศึกษานี้ มีข้อเสนอแนะให้มีการพัฒนาความรู้ในเรื่องฉลากโภชนาการแก่บุคลากรสาธารณสุขโดยเฉพาะพยาบาลวิชาชีพซึ่งมีหน้าที่เป็นผู้ให้ข้อมูลในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคที่เหมาะสมแก่ประชาชน อีกทั้งมีข้อเสนอแนะแก่ผู้ที่เกี่ยวข้องในการผลักดันนโยบายเรื่องฉลากโภชนาการให้มีความชัดเจนและง่ายต่อการใช้ประโยชน์