การให้ความหมายและคุณลักษณะของภาวะผู้นำใฝ่บริการของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย : การวิจัยเชิงคุณภาพ

พงศ์วิทย์ ศรีปิ่นแก้ว; วิทสินี   บวรอัศวกุล

ผู้แต่ง

พงศ์วิทย์ ศรีปิ่นแก้ว คณะจิตวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
วิทสินี บวรอัศวกุล คณะจิตวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

คำสำคัญ:

ความหมายและคุณลักษณะ, ภาวะผู้นำใฝ่บริการ, พยาบาลวิชาชีพ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหมายและคุณลักษณะภาวะผู้นำใฝ่บริการของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ผ่านการสนทนากลุ่ม (focus group) ผู้ให้ข้อมูลเป็นผู้บริหารทางการพยาบาล และพยาบาลวิชาชีพที่ผ่านการอบรมหลักสูตรบริหารทางการพยาบาล หรือหลักสูตรการเตรียมความพร้อมสู่การเป็นผู้บริหาร มีประสบการณ์ในการปฏิบัติงาน 10 ปีขึ้นไป จำนวน 20 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย ผู้วิจัย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคลและแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างเกี่ยวกับภาวะผู้นำใฝ่บริการของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ซึ่งผ่านการตรวจสอบจากผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 3 ท่าน หาค่าร้อยละของความเห็นด้วย (agreement) เท่ากับ ร้อยละ 90 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์แก่นสาร (thematic analysis method) ตรวจสอบความน่าเชื่อถือและความอิ่มตัวของข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยวิธีการแบบสามเส้า (triangulation methods)

ผลการวิจัยพบว่า ภาวะผู้นำใฝ่บริการของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ แบ่งออกเป็น 3 ประเด็นหลัก ดังนี้ 1) ความหมายของภาวะผู้นำใฝ่บริการ คือ การปฏิบัติตนเพื่อเป็นแบบอย่างที่ดี การบริการที่ดีเป็นการสร้างคุณค่าให้กับวิชาชีพพยาบาล และการพัฒนาตนเองนำไปสู่การพัฒนาองค์กร 2) คุณลักษณะภาวะผู้นำใฝ่บริการมี 16 คุณลักษณะ 3) การสร้างเมล็ดพันธุ์ภาวะผู้นำใฝ่บริการให้เจริญเติบโตต้องเริ่มต้นที่ตนเอง และองค์กรต้องมีส่วนสนับสนุน พร้อมทั้งให้โอกาสในการพัฒนา นอกจากนี้ ข้อมูลที่ได้จากการวิเคราะห์ยังแสดงให้เห็นถึงความเชื่อ ประสบการณ์ ตลอดจนความคิด ท่าทางการแสดงออกของผู้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับภาวะผู้นำใฝ่บริการ นำไปสู่การพัฒนามาตรวัดภาวะผู้นำใฝ่บริการโดยเฉพาะของพยาบาลวิชาชีพที่เหมาะสม สอดคล้องกับบริบทขององค์กร โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ซึ่งสามารถนำไปเป็นแนวทางในการพัฒนาภาวะผู้นำใฝ่บริการต่อไป

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

Ahmed, S., Akkadechanunt, T., & Chontawan, R. (2015). Servant leadership of head nurses and job satisfaction among staff nurses in Medical College Hospitals, Dhaka, the people’s republic of Bangladesh. Nursing Journal, 42(Special), 136-148.

Chantaradecha, C., Supparerkchaisakul, N., Jongwisan, R., & Chaijukul, Y. (2014). The servant leadership in the private hospitals: A conceptualization and scale development. Journal of Behavioral Science, 20(2), 1-18.

Chimplee, W., Abhicharttibutra, K., & Chitpakdee, B. (2020). Head nurses’ servant leadership and registered nurses’ work engagement, Regional hospital, Northern region. Nursing Journal, 47(1), 361-373.

Dierendonck, D., & Nuijten, I. (2010). The servant leadership survey: Development and validation of a multidimensional measure. Journal of Business and Psychology, 26(3), 249-267.

Greenleaf, R. (1970). The servant as leader. Indianapolis, IN: Robert K. Greenleaf Center.

Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1989). Fourth generation evaluation. Newbury Park, CA: Sage.

King Chulalongkorn Memorial Hospital. (2023). King Chulalongkorn Memorial hospital statistics 2023. Medical Records and Statistics Division.

Liden, R. C., Wayne, S. J., Zhao, H., & Henderson, D. (2008). Servant leadership: Development of a multidimensional measure and multi-level assessment. The Leadership Quarterly, 19(2), 161-177.

Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic enquiry. Beverly Hill, CA: Sage.

O'Brien, M. E. (2010). Servant leadership in nursing: Spirituality and practice in contemporary health care. Jones & Bartlett Publishers.

Oumtanee, A. (2016). Qualitative research for nursing (3rd ed.). Bangkok: Chulalongkorn University Printing Houes.

Panomrit, S., & Pitaksongkram, P. (2021). The servant leadership development: The management direction of the nursing organization. Nursing Journal of the Ministry of Public Health, 21(3), 202-210.

Patterson, K. A. (2003). Servant leadership: A theoretical model. Regent University.

Pookboonmee, R. (2024). Core competencies of nursing and midwifery professionals in the health care system and the concept of developing professional competencies in the skills range for nurses (Entrustable Professional Activities for Nurses: EPAs). Retrieved from https://shorturl.asia/VkWK7

Prachusilpa, G. (2020). Nursing management and leadership. Bangkok: Chulalongkorn University Printing Houes.

Russell, R. F. (2001). The role of values in servant leadership. Leadership & Organization Development Journal, 22(2), 76-83.

Spears, L. C. (2010). Character and servant leadership: Ten characteristics of effective, caring leaders. The Journal of Virtues & Leadership 1(1), 25-30.

Thai Red Cross Society. (2025). The fundamental principles of the international red cross and red crescent movement. Retrieved from https://english.redcross.or.th/principles/

Urwongse, K. (2019). Focus group discussion: Effective qualitative data collection technique. STOU Educational Journal, 12(1), 17-30.

Viseschoochatkul, N., & Nonthanathorn, P. (2016). The influence of servant leadership and organizational citizenship behavior on effectiveness of patient units as perceived by registered nurses, Pramongkutklao hospital. The Association of Researchers of Thailand the Association of Researchers of Thailand, 21(3), 75-85.

Wong, P. T., & Page, D. (2003). Servant leadership: An opponent-process model and the revised servant leadership profile. In Proceedings of the servant leadership research roundtable (Vol. 1, No. 11, pp. 1-13).