ประสิทธิผลของโปรแกรมเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการป้องกัน โรคหลอดเลือดสมองในกลุ่มผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงวัยทำงานในชุมชนของกรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลองมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองในกลุ่มผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงวัยทำงานในชุมชนของกรุงเทพมหานคร โดยพัฒนาภายใต้กรอบแนวคิดความรอบรู้ด้านสุขภาพของ ดอน นัทบีม กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงวัยทำงาน มีอายุระหว่าง 20-59 ปี ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคความดันโลหิตสูงมาอย่างน้อย 3 เดือน คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบสุ่มชนิดมีกลุ่มควบคุม (Randomized Controlled Trial: RCT) จำนวน 70 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 35 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงวัยทำงาน เป็นระยะเวลา 8 สัปดาห์ และกลุ่มควบคุมได้รับการดูแลตามปกติ เก็บข้อมูลระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนเมษายน พ.ศ.2567 โดยใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคลและแบบสอบถามพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองในกลุ่มผู้ป่วย   โรคความดันโลหิตสูงวัยทำงาน วิเคราะห์ความแตกต่างของคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงวัยทำงานก่อนและหลังได้รับโปรแกรมเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมด้วยสถิติ Independent t-test วิเคราะห์ความแตกต่างของคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงวัยทำงานก่อนและหลังได้รับโปรแกรมเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพของกลุ่มทดลองด้วยสถิติ Paired t-test

ผลการวิจัยพบว่ากลุ่มตัวอย่างที่ได้รับโปรแกรมเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง วัยทำงานมีคะแนนพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองเพิ่มสูงขึ้นมากกว่ากลุ่มที่ไม่ได้รับโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) และคะแนนพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองของกลุ่มทดลองก่อนและหลังได้รับโปรแกรมแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05)

ผลการวิจัยในครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าสามารถนำโปรแกรมเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพไปประยุกต์ใช้ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงวัยทำงานที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมองได้ และสามารถนำเสนอผลการศึกษาต่อผู้บริหารเพื่อวางแผนและนโยบายในการดูแลผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงเพื่อป้องกันการเกิดโรค หลอดเลือดสมองให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น