ผลของโปรแกรมเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองและผลลัพธ์ทางสุขภาพด้านคลินิกในผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่มีความเสี่ยงสูง

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองโดยศึกษาแบบสองกลุ่มวัดผลก่อน-หลังการทดลองนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองและผลลัพธ์ทางสุขภาพด้านคลินิกในผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่มีความเสี่ยงสูง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่มีภาวะเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมองตามแนวทางการประเมินโอกาสเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดสมองในคนไทย (Thai CV Risk Score) รวบรวมข้อมูลระหว่างเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2566 ถึง มกราคม พ.ศ. 2567 เครื่องมือในการทดลองประกอบด้วยโปรแกรมเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองโดยใช้กรอบแนวคิดความรอบรู้ด้านสุขภาพ (Health Literacy) และการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม (Participatory Learning) เป็นเวลาทั้งสิ้น 5 สัปดาห์ ประเมินผลของโปรแกรมโดยใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง และแบบบันทึกผลลัพธ์ทางสุขภาพด้านคลินิก วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา Paired t-test และ Independent t-test กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ .05

ผลการวิจัยพบว่าผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่มีความเสี่ยงสูงกลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยด้านพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองและผลลัพธ์ทางสุขภาพด้านคลินิกหลังเข้าร่วมโปรแกรมดีกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมและดีกว่ากลุ่มควบคุม (p < .001) โปรแกรมที่พัฒนาขึ้นนี้ควรนำไปปรับใช้กับผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังในพื้นที่ทุกราย โดยเน้นการเข้าถึงความรู้ด้านสุขภาพที่ถูกต้องและน่าเชื่อถือ เพื่อนำไปสู่การวางแผนปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ พัฒนาผลลัพธ์ทางสุขภาพด้านคลินิก ป้องกันภาวะแทรกซ้อนและป้องกันโรคหลอดเลือดสมองได้อย่างมีประสิทธิภาพ