การขับเคลื่อนระบบสุขภาพปฐมภูมิ ปัญหาในช่วงเปลี่ยนผ่าน: ความท้าทายและแนวทางการดำเนินการระบบสุขภาพปฐมภูมิ

บทคัดย่อ

คณะกรรมาธิการการสาธารณสุข วุฒิสภา ดำเนินการศึกษาความสำคัญของระบบสุขภาพปฐมภูมิ ที่มีผลต่อการเข้าถึงบริการสุขภาพของประชาชน ปัจจุบันการขับเคลื่อนระบบสุขภาพปฐมภูมิยังไม่เป็นไปตามเป้าหมาย ทำให้ประชาชนขาดโอกาสจากการพัฒนาและการเข้าถึงบริการสุขภาพปฐมภูมิที่มีคุณภาพ และปัจจุบันมีประเด็นการถ่ายโอนภารกิจให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นตามเจตนารมณ์กระจายอำนาจ   ในการศึกษานี้ได้เน้นถึงความสำคัญของการจัดระบบบริการสุขภาพปฐมภูมิในการให้บริการอย่างครอบคลุมในลักษณะองค์รวม ครอบคลุมการสร้างเสริมสุขภาพ การป้องกันและควบคุมโรค ตรวจวินิจฉัยโรค รักษาพยาบาล ฟื้นฟู ตลอดจนการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายของชีวิต (Palliative Care) เพื่อให้สอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals : SDGs) ขององค์การสหประชาชาติในเป้าหมายที่ 3 ว่าด้วยการบรรลุหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า

            ดังนั้น การศึกษาการถ่ายโอนพื้นที่จังหวัดที่ผ่านการประเมินความพร้อมต่อการรับถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ก่อนการดำเนินการภาพรวมทั้งประเทศ จึงมีความจำเป็นเพื่อให้ทราบถึงข้อดีและข้อเสีย ตลอดจนประสิทธิภาพที่จะเกิดกับประชาชนอย่างถ่องแท้ จากผลการศึกษาดังกล่าว มีข้อสรุปว่า การจัดตั้งหน่วยระดับกรมเพื่อขับเคลื่อนระบบสุขภาพปฐมภูมิจะเกิดประโยชน์ต่อประชาชนโดยจะเป็นบริการสุขภาพด่านแรกที่ประชาชนได้รับบริการในชุมชนและมีความต่อเนื่องตั้งแต่แรกเกิดในลักษณะองค์รวม และมีความต่อเนื่อง รวมไปถึงการพัฒนาการให้บริการเดิมหรือจัดตั้งหน่วยบริการเสริมใหม่ เพื่อให้ได้มาตรฐาน ตลอดจนการจัดสรรบุคลากรแบบบูรณาการตามเกณฑ์คุณภาพแบบสหวิชาชีพโดยแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว ทันตแพทย์ ทันตาภิบาล พยาบาลวิชาชีพ พยาบาลเวชปฏิบัติ เภสัชกร และนักวิชาการสาธารณสุข เข้ามามีส่วนร่วมในการขับเคลื่อนระบบสุขภาพปฐมภูมิต่อไป