ถอดบทเรียนการเรียนรู้เชิงประสบการณ์ในการพัฒนาชุดข้อมูลสุขภาพประเด็นฝุ่น PM2.5

ผู้แต่ง

  • มงคล อักโข นักวิชาการคอมพิวเตอร์ ภาควิชาชีวสถิติ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • ลลิตา ลลิตา แก้ววิไล Faculty of Public Health Nursing, Mahidol University
  • อรพันธ์ อันติมานนท์ ภาควิชาการพยาบาลสาธารณสุข คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • ศิริพร พรพิรุณโรจน์ นักวิชาการสาธารณสุขชํานาญการ กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
  • อาทิตย์ โพธิ์ศรี นักวิชาการสาธารณสุขชํานาญการ กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
  • อรวรรณ แก้วบุญชู ภาควิชาการพยาบาลสาธารณสุข คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

ชุดข้อมูลสุขภาพ, ถอดบทเรียน, มลพิษทางอากาศ

บทคัดย่อ

ในปัจจุบันประเทศไทยยังไม่มีฐานข้อมูลที่เชื่อมโยงข้อมูลสุขภาพของประชาชนกับข้อมูลมลพิษทางอากาศและฝุ่นPM2.5 ส่งผลให้เกิดความล่าช้าในการวิเคราะห์ผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนในพื้นที่ การดำเนินงานด้านการส่งเสริมสุขภาพ และการจัดการปัญหาสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม  ดังนั้นการจัดทำชุดข้อมูลสุขภาพประเด็นฝุ่น PM2.5 นี้จึงเป็นเครื่องมือในการรวบรวมข้อมูลสุขภาพของประชาชนโดยเฉพาะผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง ซึ่งได้แก่เด็ก ผู้สูงอายุ หญิงตั้งครรภ์และผู้ที่มีโรคประจำตัว   รวมถึงปัญหามลพิษทางอากาศและฝุ่น PM2.5 เพื่อนำข้อมูลในพื้นที่มาวิเคราะห์ถึงความสัมพันธ์ระหว่างค่าฝุ่น PM2.5 และการเจ็บป่วยด้วยโรคต่างๆ 4 กลุ่มโรค ได้แก่ กลุ่มโรคทางเดินหายใจ กลุ่มโรคหัวใจและหลอดเลือด กลุ่มโรคตาอักเสบ และกลุ่มโรคผิวหนังอักเสบ เพื่อดำเนินการส่งเสริมความรู้และพฤติกรรมในการป้องกันฝุ่น PM2.5 ให้แก่ประชาชน จัดบริการเพื่อตอบสนองกับปัญหาและป้องกันการเกิดฝุ่น PM2.5  ได้อย่างเหมาะสม  และ การนำไปใช้ในการกำหนดทิศทางนโยบายสุขภาพให้สอดคล้องกับสถานการณ์ปัญหาสุขภาพในปัจจุบันและแนวโน้มของปัญหาสุขภาพในอนาคต การถอดบทเรียนในการจัดทำชุดข้อมูลสุขภาพของประชาชนเป็นวิธีการหนึ่งของการจัดการความรู้ โดยเป็นกระบวนการดึงเอาความรู้ที่ได้รับประสบการณ์มาใช้เป็นทุนในพัฒนาองค์ความรู้ซึ่งจะทำให้ได้ชุดความรู้ที่เป็นประโยชน์ในการนำมาใช้เป็นต้นแบบการดำเนินงานด้านสุขภาพในพื้นที่อื่นต่อไป

เอกสารอ้างอิง

ธัญญา สุพรประดิษฐ์ชัย. คุณลักษณะประชากร พฤติกรรมในการป้องกันตนเอง และ การประเมินสุขภาพตนเองของประชาชนในพื้นที่ที่มีความเข้มข้นของฝุ่น PM 2.5 สูง ในกรุงเทพมหานคร. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ 2564;10(2):1-18.

วนิดา จีนศาสตร์ มลพิษอากาศและการจัดการคุณภาพอากาศ. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2551.

ธิดารัตน์ ผลพิบูลย์, อิสรีย์ฐิกา ชัยสวัสดิ์, อนุวัตร รุ่งพิสุทธิพงษ์. ภัยในหน้าหนาวจากฝุ่นละอองขนาดเล็ก(PM2.5). วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเซีย ฉบับวิทยาศาตร์และเทคโนโลยี. 2557;8(1):40-6.

บรรจบ ชุณหสวัสดิกุล, พยงค์ วณิเกียรติ, อัมพร กรอบทอง, กมล ไชยสิทธิ์. ผลต่อสุขภาพของฝุ่นละอองในอากาศขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน: กลไกก่อให้เกิดโรคและการรักษาด้วยการแพทย์ทางเลือก. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. 2563;18(1):187-202.

วิลาวัณย์ เตือนราษฎร์, ศิวพร อึ้งวัฒนา, สุกิจ เตือนราษฎร์. ถอดบทเรียนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วมในการจัดการปัญหาการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ในชุมชน. พยาบาลสาร. 2563;47(1):198-208.

Kisselev A. The software Devleopment life Cyle. 2020

ณัฐพล ธนเชวงสกุล, ธีระวัฒน์ ย่งกรับ, สุระชาติ ศ. การพัฒนาระบบจัดการข้อมูลการดูแลและควบคุมโรคไข้เลือดออกของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบลบ้านเขาผึ้ง จังหวัดราชบุรี. วารสารแม่โจ้เทคโนโลยีสารสนเทศและนวัตกรรม มหาวิทยาลัยแม่โจ้. 2559;2(1).

กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือการดาเนินงานด้านการแพทย์และสาธารณสุข กรณี ฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) ปี 2563. 2562;1:162.

วิจารณ์ พานิช. การเรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลง: Transformative Learning. วารสารบัณฑิตศึกษา. 2563;14(2):241-2550.

ประพันธ์โชค เสนาชู, เพชรน้อย สิงห์ช่างชัย, ปรัชญานันท์ เที่ยงจรรยา. การใช้สารสนเทศทางคลินิกสำหรับการบริหาร การบริการ และวิชาการของหัวหน้าพยาบาลในโรงพยาบาลชุมชน ภาคใต้. วารสารสุขภาพกับการจัดการสุขภาพ. 2558;2(2):15-31.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2023-07-19

รูปแบบการอ้างอิง

อักโข ม., ลลิตา แก้ววิไล ล., อันติมานนท์ อ. ., พรพิรุณโรจน์ ศ. ., โพธิ์ศรี อ., & แก้วบุญชู อ. (2023). ถอดบทเรียนการเรียนรู้เชิงประสบการณ์ในการพัฒนาชุดข้อมูลสุขภาพประเด็นฝุ่น PM2.5. วารสารพยาบาลสาธารณสุข, 36(3), 74–87. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/phn/article/view/259879

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย