ผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีการกำหนดตนเองต่อการเลิกบุหรี่ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน

บทคัดย่อ

           อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านต้องเป็นแบบอย่างทางด้านสุขภาพแก่ประชาชน แต่ยังพบว่า อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านบางส่วนยังมีพฤติกรรมการสูบบุหรี่ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีการกำหนดตนเองต่อการเลิกบุหรี่ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านใช้วิธีวิจัยกึ่งทดลอง กลุ่มตัวอย่างคืออาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านที่ติดบุหรี่แบ่งเป็น กลุ่มทดลอง 22 คน และกลุ่มควบคุม 22 คน  การเลือกกลุ่มตัวอย่างเจาะจงและใช้การจับคู่ ระหว่างกล่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมที่ประกอบด้วย กิจกรรมสร้างความตระหนักพิษภัยบุหรี่ กิจกรรมนวดกดจุดสะท้อนเท้า กิจกรรมสร้างพลังสุขภาพจิต กิจกรรมหายใจแบบลึก และกิจกรรมทางสังคม เป็นระยะเวลา 5 วัน ติดตามหลังการทดลอง 1 เดือน 3 เดือน และ 6 เดือน ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับกิจกรรมหลังเสร็จสิ้นการทดลอง ประเมินผลของโปรแกรมโดยใช้แบบประเมินการรับรู้ความสามารถตนเองในการเลิกบุหรี่ แบบสอบถามการติดสารนิโคติน และแบบบันทึกการวัดปริมาณคาร์บอนมอนอกไซด์ สถิติที่ใช้ได้แก่ สถิติเชิงพรรณา t-test และ Z-test 

            ผลการวิจัยพบว่า 1) การรับรู้ความสามารถของตนเองในการเลิกสูบบุหรี่ การติดสารนิโคตินและปริมาณก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ในลมหายใจของกลุ่มทดลองก่อนและหลังการทดลอง มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 2) การรับรู้ความสามารถในการเลิกสูบบุหรี่ ระดับการติดสารนิโคตินและระดับปริมาณก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ในลมหายใจของกลุ่มทดลองกับกลุ่มควบคุมมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 และ 3) สัดส่วนการเลิกสูบบุหรี่สำเร็จของกลุ่มทดลองสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 พยาบาลชุมชนสามารถนำโปรแกรมนี้ไปใช้ในผู้ที่ติดบุหรี่ในชุมชนอื่น