ปัจจัยทำนายความตั้งใจเลิกสูบบุหรี่ของผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ

บทคัดย่อ

โรคไม่ติดต่อเรื้อรังเป็นปัญหาสาธารณสุขทั่วโลกและมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น การสูบบุหรี่จะส่งผลให้โรคที่เป็นอยู่มีความรุนแรงขึ้น และอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆตามมา การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อค้นหาปัจจัยทำนายความตั้งใจเลิกสูบบุหรี่ของผู้ป่วยไม่ติดต่อเรื้อรัง โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ โดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผนของ Ajzen เป็นกรอบแนวคิดในการศึกษา กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่เข้ารับบริการแผนกผู้ป่วยนอกอายุรกรรม โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ จำนวน 153 ราย เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถาม ประกอบด้วย ปัจจัยลักษณะส่วนบุคคล เจตคติต่อการเลิกสูบบุหรี่ การคล้อยตามกลุ่มอ้างอิงในการเลิกสูบบุหรี่ การรับรู้ความสามารถในการควบคุมพฤติกรรมการเลิกสูบบุหรี่ และความตั้งใจในการเลิกสูบบุหรี่ วิเคราะห์หาความสัมพันธ์กับความตั้งใจเลิกสูบบุหรี่โดย Chi-square และ วิเคราะห์ปัจจัยคาดทำนายความตั้งใจเลิกสูบบุหรี่ โดยใช้ Binary logistic regression ผลการวิจัยพบว่า ผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง มีความตั้งใจเลิกสูบบุหรี่อยู่ในระดับต่ำถึงปานกลาง โดยมี คะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 4.17 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 0.51 รวมถึงเจตคติต่อการเลิกสูบบุหรี่ทางลบถึงปานกลาง โดยมีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 82.81 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 22.89 การคล้อยตามกลุ่มอ้างอิงในการเลิกสูบบุหรี่อยู่ในระดับต่ำถึงปานกลาง โดยมีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 65.39 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 17.70 และการรับรู้ความสามารถในการควบคุมพฤติกรรมการสูบบุหรี่อยู่ในระดับต่ำถึงปานกลาง โดยมีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 78.54 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 23.20 นอกจากนี้พบว่า การรับรู้ความสามารถในการควบคุมพฤติกรรมการเลิกสูบบุหรี่ สามารถทำนายความตั้งใจเลิกสูบบุหรี่ของผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (OR Adj=3.39, 95% CI: (1.26-9.12) สามารถทำนายความตั้งใจเลิกสูบบุหรี่ได้ร้อยละ 20 ผลการศึกษาครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่า การพัฒนาโปรแกรมที่มีประสิทธิภาพ ควรมุ่งเน้นการรับรู้ความสามารถในการควบคุมพฤติกรรมการเลิกสูบบุหรี่ เช่น การเสริมพลังอำนาจ การเสริมแรงเชิงบวกด้วยการให้ข้อมูล และการให้คำปรึกษาเป็นรายบุคคล การให้ข้อมูลเพื่อสร้างแรงจูงใจ และการมีส่วนร่วมของครอบครัว เพื่อส่งเสริมการเลิกสูบบุหรี่ของผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง