การวิเคราะห์องค์ประกอบองค์กรรอบรู้สุขภาพของชมรมผู้สูงอายุกรุงเทพมหานคร

ผู้แต่ง

  • วนิดา ดุรงค์ฤทธิชัย สาขาวิชาการพยาบาลชุมชน คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี
  • กานดาวสี มาลีวงษ์ สถาบันพัฒนาสุขภาวะเขตเมือง กรมอนามัย
  • ชัชวาล วงค์สารี สาขาการพยาบาลผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา
  • หทัยชนก บัวเจริญ สาขาวิชาการพยาบาลชุมชน คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม

คำสำคัญ:

การวิเคราะห์องค์ประกอบ, องค์กรรอบรู้สุขภาพ, ชมรมผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

            การจำแนกองค์ประกอบองค์กรรอบรู้สุขภาพชมรมผู้สูงอายุ กทม. ช่วยให้การบริหารและการจัดกิจกรรมสร้างศักยภาพสมาชิกให้ดูแลตนเองตาม 4 Smart (Walk Brain Sleep Eat หรือไม่ล้ม ไม่ลืม ไม่ซึมเศร้า กินข้าวอร่อย) การวิจัยเชิงปริมาณศึกษาองค์ประกอบองค์กรรอบรู้สุขภาพชมรมผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่างเป็นคณะกรรมการชมรม 221 คน เครื่องมือวิจัยเป็นแบบสอบถามแบบให้ตอบด้วยตนเอง วิเคราะห์ด้วยสถิติวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ

            ผลพบว่าชมรมผู้สูงอายุมีจำนวนมากสุดในเขตพื้นที่กรุงเทพเหนือ อายุชมรมเฉลี่ย 14.53 ปี โดยมากมีจำนวนผู้สูงอายุสมัครเป็นสมาชิกน้อยกว่า 50 คน สิทธิที่สมาชิกเข้าถึงมากสุด คือ เบี้ยยังชีพ วิเคราะห์ได้องค์ประกอบ 4 ด้าน อธิบายความแปรปรวนรวมร้อยละ 56.43 ได้แก่ 1) ด้านการสื่อสารที่มุ่งผลสัมฤทธิ์ความรอบรู้สุขภาพ อธิบายความแปรปรวนร้อยละ 44.335 (Variance 20.303) 2) ด้านการวางแผนและขับเคลื่อนความรอบรู้สุขภาพ อธิบายความแปรปรวนร้อยละ 7.990 (Variance 14.141) 3) ด้านข้อความสุขภาพที่เข้าถึงง่ายใช้ได้จริงอธิบายความแปรปรวนร้อยละ 6.197 (Variance 12.761) และ 4) ด้านกำกับตัวชี้วัดและพัฒนาองค์กรต่อเนื่อง อธิบายความแปรปรวนร้อยละ 5.545 (Variance 9.230) ข้อเสนอแนะ คือ นําองค์ประกอบที่พบไปสร้างแบบประเมินชมรมผู้สูงอายุเขตเมือง นำองค์ประกอบด้านการสื่อสารที่มุ่งผลสัมฤทธิ์ของความรอบรู้สุขภาพไปออกแบบโครงการหรือกิจกรรมให้สมาชิก เพิ่มข้อคำถามแต่ละด้านขององค์กรรอบรู้สุขภาพให้มากขึ้นเพื่ออธิบายร้อยละความแปรปรวนรวมได้เพิ่มขึ้น วิจัยในกลุ่มตัวอย่างจังหวัดอื่นเพื่อยืนยันความถูกต้องและวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน   

เอกสารอ้างอิง

Palumbo R. Designing health-literate health care organization: A literature review. Health Services Management Research 2016; 29(3): 79–87.

Khammanee J. Key Success Factors of Becoming Strong Elderly Clubs. Mimor Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Social Work in Social Welfare Administration and Policy Department of Social Work Faculty of Social Administration Thammasart University; 2016.

Roma W. Concept, Principle of Health Literacy Organization [internet]. 2020 [cited 2020 October 15]. Available from http://203.157.71.139/group_sr/allfile/1578714596.pdf.

Kaewmanee K. Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Social Work in Social Welfare Administration and Policy Department of Social Work Faculty of Social Administration Thammasart University; 2018.

Lingard H, Rowlinson S. Sample size in factor analysis: why size matters [internet]. 2006 [cited 2020 September 23]. Available from: CiteSeerX — Sample size in factor analysis: why size matters (psu.edu).

Panpruk W. Design of variable measurement in nursing research. Khonkan: Faculty of nursing; 2001.

Tanasugarn C, Roma W, Samnuanklang M. Workplace development guidelines establishment and community health literacy; 2018.

College of Population Studies, Chulalongkorn University. Quality of life development plan for the elderly, Bangkok Phase 2 (2018-2021) [internet]. 2020 [cited 2020 October 18]. Available from http://www.oic.go.th/FILEWEB/CABINFOCENTER9/DRAWER019/GENERAL/DATA0000/00000863.PDF.

Brach C, Keller D, Hernandez LM, Baur C, Parker R, Dreyer B, et al. Ten attributes of health care organizations. NAM Perspectives; 2012.

Organizational Health Literacy: Quality Improvement Measures with Expert Consensus. Health Lit Res Pract 2019; 3(2): e127–e46.

Comrey AL, Lee HB. A first course in factor analysis, Hillsdale, New Jersey: Erlbaum; 1992.

Rintaisong I. Content validity index–CVI [internet]. 2014 [cited 2020 September 23]. Available from: https://sites.google.com/site/stats2researchs/student-of-the-month/johndoe.

Abrams MA, Kurtz-Rossi S, Riffenburgh A, Savage BA. Building Health Literate Organizations: A Guidebook to Achieving Organizational Change [internet]. 2014 [cited 2020 October 15]. Available from http://www.HealthLiterateOrganization.org.

Maleevong K, Durongrittichai V, Buajalearn H, Sawangsalee S, Jantapol B, Hattapornsakwan Y, et al. Elderly Health Promotion System Development through a Health Literacy Process in Elderly Clubs of the Bangkok Metropolitan Administration. Journal of Public Health Nursing 2020; 34(2): 84-101. (in Thai)

Brega AG, Hamer MK, Albright K, Brach C, Saliba D, Abbey D, et al. A first course in factor analysis. Hillsdale, New Jersey: Erlbaum; 1992.

Kuisuwan K. (2019). Concept and principle of health literacy organization [internet]. 2019 [cited 2020 September 10]. Available from: http://www.hepa.or.th/assets/file/conference/.

Prasertpan C, Piaseu N, Maruo JS, Kittipimpanon K. Activities and Outputs of a Senior Clubinan Urban Community: A Case Study. Rama Nurs J 2014; 20(3): 388-400. (in Thai)

Thamma-apipon S, Onlamai N, Tancharoen J. Success Factors of Ban Rai Care Elderly Club Phetchaburi Province, Veridian E-Journal, Silpakorn University 2018; 11(2): 352-65. (in Thai)

Thongchai P, Supapitiporn S. Mental Health and Self Care of the Elderly in the Aging Club at Khlongsarn District Bangkok [internet]. 2013 [cited 2020 October 15]. Available from https://madlab.cpe.ku.ac.th/TR2/?itemID=889859.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-01-15

รูปแบบการอ้างอิง

ดุรงค์ฤทธิชัย ว. ., มาลีวงษ์ ก. ., วงค์สารี ช. ., & บัวเจริญ ห. . (2021). การวิเคราะห์องค์ประกอบองค์กรรอบรู้สุขภาพของชมรมผู้สูงอายุกรุงเทพมหานคร. วารสารพยาบาลสาธารณสุข, 34(3), 121–135. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/phn/article/view/245347

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย