ตามรอยพระราชดำริ โครงการเด็กไทยแก้มใส เพื่อภาวะโภชนาการที่ดีของเด็กไทย

ผู้แต่ง

  • นภาเพ็ญ จันทขัมมา สาขาวิชาพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
  • อาภาพร เผ่าวัฒนา คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

ภาวะโภชนการ, แนวทางพระราชดำริ, โครงการเด็กไทยแก้มใส

บทคัดย่อ

การส่งเสริมพัฒนาการของเด็กทางด้านร่างกาย จิตใจ และสติปัญญา ต้องเริ่มต้นจากการพัฒนาด้านอาหารเพื่อให้เกิดการรู้เท่าทันสุขภาพในด้านอาหารและโภชนาการ ซึ่งเป็นเส้นทางเชื่อมสู่มิติอื่นๆในการพัฒนาคุณภาพของเด็กไทยตามแนวทางพระราชดำริของ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้ากรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี โดยเริ่มต้นจากบ้าน โรงเรียน และชุมชน ผ่านกลยุทธ์การพัฒนา 8 องค์ประกอบ โดยมุ่งผลลัพธ์ให้เด็กไทยมีภาวะโภชนาการที่ดีขึ้น นำไปสู่พัฒนาการและการเจริญเติบโตที่สมวัย มีสุขภาพที่ดี โดยองค์ประกอบทั้ง 8 ที่ต้องบูรณาการร่วมกันคือ 1) การเกษตรในโรงเรียน 2) สหกรณ์นักเรียน 3) การจัดบริการอาหาร 4) การติดตามภาวะโภชนาการ 5) การพัฒนาสุขนิสัยนักเรียน 6) การพัฒนาอนามัยสิ่งแวดล้อม 7) การจัดบริการสุขภาพ และ 8) จัดการเรียนรู้เกษตร โภชนาการและสุขภาพอนามัย ซึ่งมีจุดเริ่มต้นจากปีที่หนึ่งโดยเผยแผ่องค์ความรู้ และหัวใจสำคัญของการดำเนินงานโครงการเด็กไทยแก้มใสสู่โรงเรียนประเภทต่างๆ ทั่วประเทศ ในปีต่อมา ดำเนินการประมวลองค์ความรู้จากการดำเนินงานโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสืบค้นกระบวนการและกลวิธี การประยุกต์ใช้องค์ความรู้ด้านการพัฒนาอาหารและโภชนาการและสุขภาพอนามัยเด็กในโรงเรียนแบบครบวงจร และปีที่ 3 นี้จึงพัฒนารูปแบบการกระบวนการสาน เสริมสร้างพลัง เพื่อขับเคลื่อนการดำเนินงานให้กว้างขวางและยั่งยืน ภายใต้โครงการที่ชื่อว่า โครงการเด็กไทยแก้มใส เพื่อให้นักเรียน ตลอดจนผู้เกี่ยวข้องทุกคนรู้เท่าทันสุขภาพสู่ความมั่นคงทางภาวะโภชนาการในเด็กไทยอย่างยั่งยืนต่อไป

เอกสารอ้างอิง

ลัดดา เหมาะสุวรรณ. โภชนาการกับการ เจริญเติบโต สติปัญญา พัฒนาการ ภูมิต้านโรค และโรคเรื้อรัง. เอกสารประกอบการประชุมเชิง ปฏิบัติการ “ร่วมใจสร้างเด็กไทยสูง สมส่วน สมองดีแข็งแรง” วันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2556 ณ โรงแรมเอบีน่าเฮ้าส์ กรุงเทพมหานคร; 2556.

De RL, Jefferds MD, Sylvetsky AC, Dowswell T. One, two or three times a week iron supplements for improving health and development among children under 12 years of age [Internet]. 2013. [cited 2017 October 2]. Avaiable from http://www.cochrane.org/CD009085/BEHAV_one-two-or-three-times-a-weekiron-supplements-for-Improving-healthand-development-among-children-under-12-years-of-age.

สถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล. เตี้ย ไม่ใช่แค่ไม่สูงเมื่อเด็กไทยสอบตกประเมินโภชนาการ; 2558.

สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ กระทรวง สาธารณสุข. ยุทธศาสตร์ ตัวชี้วัด และแนวทางการจัดเก็บข้อมูลกระทรวงสาธารณสุข ปีงบประมาณ 2559; 2559.

สำ นักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการควบคุมป้องกันภาวะอ้วนในเด็กนักเรียน. สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก; 2557.

World Health Organization. Global status report on noncommunicable diseases 2010. Geneva: World Health Organization; 2011.

เนติมา คูนีย์. การทบทวนวรรณกรรม: สถานการณ์ปัจจุบันและรูปแบบการบริการด้านโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง; 2557.

นันทพร วีรวัฒน์. รูปแบบการบริหารจัดการอาหารและโภชนาการในโรงเรียนอย่างครบวงจร ตามรอยพระยุคลบาทสมเด็จพระเทพ รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี: ด้านการ พัฒนาอาหารโภชนาการและสุขภาพอนามัยใน โรงเรียน. โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึกในพระราชูปถัมภ์; 2556.

สมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี. คู่มือการประมวลองค์ความรู้จากประสบการณ์การดำเนินงานตามรอยพระยุคลบาท เพื่อพัฒนาด้านอาหารโภชนาการและ สุขภาพเด็กในโรงเรียนตามโครงการตามพระราชดำริ เพื่อนำไปสู่การขยายผลอย่าง กว้างขวางและยั่งยืน. กรุงเทพฯ: (อัดสำเนา); 2557.

สำนักโภชนาการ กรมอนามัย. คู่มืออบรมหลักสูตรเจริญรอยตามพระยุคลบาทพัฒนาโรงเรียนต้นแบบเด็กไทยแก้มใส. (อัดสำเนา); 2557.

สมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี. เอกสารประกอบการ ประชุมเชิงปฏิบัติการสานเสริมสร้างพลังตามรอยพระบาทพัฒนาด้านอาหารโภชนาการ และสุขภาพเด็กในโรงเรียน. กรุงเทพฯ: (อัด สำเนา); 2560.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2019-04-01

รูปแบบการอ้างอิง

จันทขัมมา น., & เผ่าวัฒนา อ. (2019). ตามรอยพระราชดำริ โครงการเด็กไทยแก้มใส เพื่อภาวะโภชนาการที่ดีของเด็กไทย. วารสารพยาบาลสาธารณสุข, 33(1), 171–184. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/phn/article/view/241770

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ