การพัฒนาเครื่องมือวัดความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปากสำหรับผู้สูงอายุ
คำสำคัญ:
เครื่องมือวัด, ผู้สูงอายุ, ความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปากบทคัดย่อ
ปัญหาสุขภาพช่องปากในกลุ่มผู้สูงอายุที่พบเป็นหลัก ได้แก่ การสูญเสียฟันสำหรับผู้สูงอายุที่มีฟันก็พบปัญหารอยโรคในช่องปากมีผลกระทบต่อการบดเคี้ยวและคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุเป็นอย่างมาก การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาเครื่องมือวัดความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปากสำหรับผู้สูงอายุ เพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการบ่งชี้ความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปากสำหรับผู้สูงอายุ ใช้วิธีเทคนิคเดลฟาย รวบรวมความคิดเห็นจากผู้เชี่ยวชาญทางด้านสุขภาพช่องปาก จำนวน 18 ท่าน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บ ข้อมูล 3 ชุด เพื่อขอให้ผู้เชี่ยวชาญแสดงความคิดเห็น 3 รอบ ได้แก่ ชุดที่ 1 เป็นแบบสอบถามปลายเปิด เพื่อสอบถามความคิดเห็นในเรื่องความหมาย และคุณลักษณะสาคัญของความรอบรู้ด้านสุขภาพ ช่องปาก ชุดที่ 2 เป็นแบบสอบถามปลายปิดที่เป็นมาตราส่วนประมานค่า 5 ระดับ สร้างขึ้นจากคำตอบของผู้เชี่ยวชาญจากแบบสอบถามรอบที่ 1 ชุดที่ 3 เป็นแบบสอบถามประเด็นคาถามเดิมเช่นเดียวกับ รอบที่ 2 พร้อมแสดงผลสรุปของแบบสอบถามรอบที่ 2 เพื่อให้ผู้เชี่ยวชาญยืนยันคำตอบเดิม จากนั้นเก็บรวบรวมคำตอบแบบสอบถามรอบที่ 3 มาวิเคราะห์สรุปฉันทามติโดยวิเคราะห์ค่ามัธยฐานและพิสัยของควอไทล์มาเป็นผลการวิจัย
ผลการวิจัยพบว่า เครื่องมือวัดความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปากสำหรับผู้สูงอายุมีข้อคำถาม ทั้งหมด 37 ข้อ แบ่งออกเป็น 6 องค์ประกอบดังนี้ 1) ด้านการเข้าถึงข้อมูลสุขภาพและบริการ (Access skill) มีจำนวน 6 คำถาม 2) ด้านความรู้ความเข้าใจ (Cognitive skill) มีจำนวน 10 คำถาม 3) ด้านทักษะการสื่อสารเพิ่มความเชี่ยวชาญ (Communication skill) มีจำนวน 4 คำถาม 4) ด้านทักษะการจัดการตนเอง (Self – management skill) มีจำนวน 7 คำถาม 5) ด้านการรู้เท่าทันสื่อ (Media literacy skill) มีจำนวน 6 คำถาม 6) ด้านทักษะการตัดสินใจ (Decision skill) มีจำนวน 4 คาถาม
ดังนั้นแนวทางการส่งเสริมการพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากสำหรับผู้สูงอายุควรเริ่มจากการประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปากเพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการบ่งชี้ระดับความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปากสำหรับผู้สูงอายุนำไปสู่การเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปากเพื่อเพิ่มพลังให้ผู้สูงอายุในการตัดสินใจเลือกและปฏิบัติตนในการดูแลสุขภาพช่องปากของตนเองได้ต่อไป
เอกสารอ้างอิง
Glick M, Williams DM, Kleinman DV, Vujicic M, Watt RG, Weyant RJ. A new definition for oral health developed by the FDI World Dental Federation opens the door to a universal definition of oral health. J Am Dent Assoc 2016; 147(12): 915-7.
Department of Health, Bureau of Dental Health. The eight Thailand national oral health survey 2017. Nonthaburi: Author; 2018. p.245.
Blizniuk A, Ueno M, Zaitsu T, Kawaguchi Y. Association of oral health literacy with oral health behavior and oral health status in Belarus.Community Dental Health 2015; 32(3): 148-52. doi:.10.1922/CDH_3584-Blizniuk05
Batista MJ, Lawrence HP, Sousa M. Oral health literacy and oral health outcomes in an adult population in Brazil. BMC Public Health 2017; 18(1): 60-9. doi: 10.1186/s12889-017-4443-0
World Health Organization, Department of Health Promotion, Education and Communications, Health Education and Health Promotion Unit. Health promotion glossary [Internet]. 1998 [cited 2019 Apr 1]. Available from https://www.who.int/Healthpromotion/about/HPR%20Glossary%201998.pdf
Chandawimol P, translator. Health promotion thesaurus. Nonthaburi: Health System Research Institute; 1998. p.108.
Intarakamhang U. Khwam ropru dan sukkhaphap: kan wat lae kanphatthana (Health literacy: Measurement and development). Bangkok; 2017.
Nutbeam D. Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health promotion international 2000; 15(3): 259-67.
Nutbeam D. The evolving concept of health literacy. Soc Sci Med 2008; 67(12): 2072-8.
Department of Health Service support. Health literacy. Bangkok: New Thammada; 2011.
Foundation of Thai Gerontology Research and Development Institute. Situation of the Thai elderly 2013 [internet]. 2013 [cited 2019 Apr1]. Available from: http://www.dop.go.th/download/knowledge/knowledge_th_201602031504281.pdf.
Sudore RL, Mehta KM, Simonsick EM, Harris TB, Newman AB, Satterfield S, et al. Limited literacy in older people and disparities in health and healthcare access. J Am Geriatr Soc 2006; 54(5): 770-6.
KaeodumKoeng K, Tripetchsri-urai N. Health literacy. Nonthaburi: Department of Health Service Support, Health Education Division; 2011. p. 64.
Dickson-Swift V, Kenny A, Farmer J, Gussy M, Larkins S. Measuring oral health literacy: a scoping review of existing tools. BMC oral health 2014; 14(1): 148-61.
Macmillan TT. The delphi technique. In Proceeding Presented at the annual meeting of the California Junior Colleges Associations Committee on Research and Development. Monterey: California; 1971.
Heiko A. Consensus measurement in Delphi studies: review and implications for future quality assurance. Technological forecasting and social change 2012; 79(8): 1525-36.
Lenanan L, Wattanaburanon A. Development of health indicators for primary school students. Online J Educ 2014 ; 9(2): 721-36. (in Thai)
Bloom BS, Madaus GF, Hastings JT. Handbook on Formative and Summative Evaluation of Student Learning. New York McGraw -Hill; 1971.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ตีพิมพ์และแผนภูมิรูปภาพถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาธารณสุข (Thai Public Health Nurses Association)
