บทบาทพยาบาลในการดูแลภาวะการรู้คิดบกพร่องในผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน
คำสำคัญ:
บทบาทพยาบาล, ภาวะการรู้คิดบกพร่อง, โรคเบาหวานบทคัดย่อ
โรคเบาหวานเป็นปัญหาสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพประชาชนทั่วโลก โดยมีผลต่ออวัยวะสำคัญของร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นสมอง ตา หัวใจ หลอดเลือด ไตและระบบประสาท โดยเฉพาะผลกระทบต่อการทำงานของสมองที่มักจะถูกมองข้าม ได้แก่ ภาวะการรู้คิดบกพร่อง ภาวะนี้ส่งผลให้ความสามารถในการคิด วิเคราะห์ และความจำลดลง อีกทั้งยังทำให้ความสามารถในการจัดการตนเองลดลง โดยผู้ป่วยเบาหวานมักจะมีความสามารถในการจัดการตนเองเกี่ยวกับการควบคุมระดับน้ำตาล การรับประทานยา การติดตามอาการ และการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตที่จำเป็นต่อการจัดการกับโรคลดลง ซึ่งอาจทำให้การดำเนินของโรคมีความรุนแรงมากขึ้นจนก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงและอาจอยู่ในภาวะพึ่งพิงได้ ในบทความนี้เป็นการทบทวนความรู้เกี่ยวกับภาวะการรู้คิดบกพร่องในผู้ป่วยเบาหวาน เพื่อช่วยให้พยาบาลสามารถคัดกรองการทำงานของกระบวนการรู้คิด และช่วยวินิจฉัยภาวะการรู้คิดบกพร่องได้อย่างถูกต้องและทันท่วงที อีกทั้งใช้เป็นหลักฐานทางการพยาบาลในการยืนยันสภาพความเจ็บป่วย ติดตามและวางแผนการดูแลผู้ป่วยเพื่อคงไว้ซึ่งการมีคุณภาพชีวิตที่ดีได้
เอกสารอ้างอิง
กลุ่มฟื้นฟูสมรรถภาพสมอง. (2536). แบบทดสอบสมรรถภาพสมองของไทย. สารศิริราช, 45(6), 359-374.
วรัญรดา โรจนาบุตร, โสฬพัทธ์ เหมรัญช์โรจน์, ภรเอก มนัสวานิช, และสุรินทร์ อัศววิทูรทิพย์. (2564). การศึกษาความชุกของการรู้คิดบกพร่องเล็กน้อยและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย. วารสารระบบบริการปฐมภูมิและเวชศาสตร์ครอบครัว, 4(1), 49-60.
สถาบันประสาทวิทยา กรมการแพทย์. (2557). แนวทางเวชปฏิบัติภาวะสมองเสื่อม. กรุงเทพฯ: ธนาเพรส.
โสฬพัทธ์ เหมรัญช์โรจน์. (2554). แบบประเมินพุทธิปัญญา Montreal Cognitive Assessment (MoCA) ฉบับภาษาไทย. เข้าถึงได้จาก https://www.mocacognition.com
Abdellatif, G. A., Hassan, A. M., Gabal, M. S., Hemeda, S. A., El-Chami, N. H., & Salama, I. I. (2020). Mild cognitive impairment among Type II diabetes mellitus patients attending university teaching hospital. Open Access Macedonian Journal of Medical Sciences, 8(E), 105-111.
Aderinto, N., Olatunji, G., Abdulbasit, M., Ashinze, P., Faturoti, O., Ajagbe, A., Ukoaka, B., & Aboderin, G. (2023). The impact of diabetes in cognitive impairment: A review of current evidence and prospects for future investigations. Medicine, 102(43), e35557. https://doi.org/10.1097/MD.0000000000035557
Bozanic, A., Toro, P., Bello-Lepe, S., Hurtado-Oliva, J., Beyle, C., Valdés, C., & Formiga, F. (2023). Cognitive impairment with Type 2 Diabetes Mellitus among community-dwelling older adults in Chile: Prevalence, risk factors and cognitive characteristics. Frontiers in Human Neuroscience, 16. https://doi.org/10.3389/fnhum.2022.1070611
Centers for Disease Control and Prevention. (2011). Cognitive impairment: A call for action, now. Atlanta, GA: CDC.
Eze, C. O., Ezeokpo, B. C., Kalu, U. A., & Onwuekwe, I. O. The prevalence of cognitive impairment amongst type 2 diabetes mellitus patients at Abakaliki South-East Nigeria. J Metab Syndr. (2015) 4: 1.
Gulpers, B. J., Voshaar, R. C. O., van Boxtel, M. P., Verhey, F. R., & Köhler, S. (2019). Anxiety as a risk factor for cognitive decline: a 12-year follow-up cohort study. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 27(1), 42-52.
Hou, Q., Guan, Y., Yu, W., Liu, X., Wu, L., Xiao, M., & Lü, Y. (2019). Associations between obesity and cognitive impairment in the Chinese elderly: an observational study. Clinical Interventions in Aging, Volume 14, 367–373. https://doi.org/10.2147/cia.s192050
Kim, H. G. (2019). Cognitive dysfunctions in individuals with diabetes mellitus. Yeungnam University journal of medicine, 36(3), 183-191.
Kontaxopoulou, D., Fragkiadaki, S., Beratis, I. N., Pavlou, D., Yannis, G., Papanicolaou, A. C., ... & Papageorgiou, S. G. (2016). Incidental and intentional memory performance in depression and amnestic mild cognitive impairment. Neuropsychologia, 43(5), 675-681.
Li, Y.-S., Li, J.-B., Wang, J.-J., Wang, X.-H., Jiang, W.-R., Qiu, H.-N., Xia, L.-F., Wu, F., Lin, C.-Y., Liu, Y.-L., & Lin, J.-N. (2024). Risk factors for cognitive impairment in middle-aged type 2 diabetic patients: a cross-sectional study. BMJ Open, 14(1), e074753. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2023-074753
Ma, L., Wang, J., & Li, Y. (2015). Insulin resistance and cognitive dysfunction. Clinica Chimica Acta, 444, 18–23. https://doi.org/10.1016/j.cca.2015.01.027
Magliano, D., & Boyko, E. J. (Ed.). (2021). IDF Diabetes Atlas, 10th edition. Retrieved from https://diabetesatlas.org/atlas/tenth-edition/
Mandolesi, L., Polverino, A., Montuori, S., Foti, F., Ferraioli, G., Sorrentino, P., & Sorrentino, G. (2018). Effects of physical exercise on cognitive functioning and wellbeing: Biological and psychological benefits. Frontiers in Psychology, 9(9). https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00509
Mohamed, M. M., Hebatallah Nour-Eldein, & Saudi, R. A. (2023). Prevalence of Cognitive Impairment among Type 2 Diabetes Mellitus Patients Attending Family Medicine Clin-ic in Suez Canal University Hospital. Suez Canal University Medical Journal, 26(9). https://doi.org/10.21608/scumj.2023.324133
Naguib, R., Soliman, E. S., Neimatallah, F. M., AlKhudhairy, N. S., ALGhamdi, A. M., Almosa, R. S., Aldashash, K. A., Alkhalifah, B. Y., & Elmorshedy, H. (2020). Cognitive impairment among patients with diabetes in Saudi Arabia: a cross-sectional study. Middle East Current Psychiatry, 27(1). https://doi.org/10.1186/s43045-020-00058-5
Ragaa, A., Aly Hamdy, N., Fawzy, M. A., Hamza, N., & Wally, Z. (2023). Cognitive impairment in Diabetes Mellitus. Journal of advanced Biomedical and Pharmaceutical Sciences, 6(2), 81-85. https://doi.org/10.21608/JABPS.2023.169014.1171
Richardson, L., & Adams, S. (2018). Cognitive Deficits in Patients with Depression. The Journal for Nurse Practitioners, 14(6), 437-443.e3. https://doi.org/10.1016/j.nurpra.2018.03.006
Saedi, E., Gheini, M. R., Faiz, F., & Arami, M. A. (2016). Diabetes mellitus and cognitive impairments. World Journal of Diabetes, 7(17), 412. https://doi.org/10.4239/wjd.v7.i 17.412
Sungkarat, S.;Methapatara, P.;Taneyhill, K.;Apiwong, R. (2554)., Sensitivity and Specificity of Seven-Minute Screen (7MS) Thai Version in Screening Alzheimers Disease. Journal of the Medical Association of Thailand, 94, 842-848.
Santisteban, M. M., & Iadecola, C. (2018). Hypertension, dietary salt and cognitive impairment. Journal of Cerebral Blood Flow & Metabolism, 38(12), 2112-2128.
Sebastian, M. J., Khan, S. K., Pappachan, J. M., & Jeeyavudeen, M. S. (2023). Diabetes and cognitive function: An evidence-based current perspective. World Journal of Diabetes, 14(2), 92.
Shaikh, F., Kc, B., Thet Thet Htar, Gupta, M., & Kumari, Y. (2019). Cognitive Dysfunction in Diabetes Mellitus. IntechOpen EBooks. https://doi.org/10.5772/intechopen.85940
Siddoqi, I. (2021). Sign and symptoms of cognitive disorders. Journal of Neuroscience and Neuropharmacology, 7(2), 001.
Verma, S., Agarwal, S., Tashok, S., Verma, A., & Giri, R. (2021). Cognitive impairment in type 2 diabetes and its impact on daily living and self-care: a case-control study in Kanpur, North India. Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Reviews, 15(4), 102147.
Wayne, G. (2024). Impaired thought processes & cognitive impairment nursing care plan and management. Retrieved from https:// nurseslabs.com/disturbed- thought-processes/
Xia, S.-S., Xia, W.-L., Huang, J.-J., Zou, H.-J., Tao, J., &
Yang, Y. (2020). The factors contributing to cognitive dysfunction in type 2 diabetic patients. Annals of Translational Medicine, 8(4), 104–104. https://doi.org/10.21037/atm.2019.12.113
Zhang, T., Shaw, M., & Cherbuin, N. (2022). Association between type 2 diabetes mellitus and brain atrophy: a meta-analysis. Diabetes & metabolism journal, 46(5), 781-802.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 วารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลที่เผยแพร่ในวารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยามถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์บทความโดยตรง
บทความ เนื้อหา ข้อมูล รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการเผยแพร่ในวารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่หรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องอ้างอิงวารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยามทุกครั้ง
