การพัฒนารูปแบบกระบวนการมีส่วนร่วมเพื่อเด็กปฐมวัยเข้าถึงอาหารคุณภาพในสถานการณ์การแพร่ระบาดโรคโควิด-19 : กรณีศึกษาชุมชนร่มเกล้า เขตลาดกระบัง กรุงเทพมหานคร

ผู้แต่ง

  • Siripun Bootsri -
  • Parichart Charakamud สถาบันพัฒนาสุขภาวะเขตเมือง กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข

คำสำคัญ:

กระบวนการมีส่วนร่วม, การเข้าถึงอาหารคุณภาพของเด็กปฐมวัย

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมนี้ วัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการสร้างการมีส่วนร่วมและพัฒนารูปแบบเพื่อเด็กปฐมวัยเข้าถึงอาหารคุณภาพในสถานการณ์การแพร่ระบาดโรคโควิด-19 กลุ่มตัวอย่าง คือ เด็กปฐมวัยชุมชนร่มเกล้า จำนวน 200 คน ใช้เครื่องมือวิจัยเชิงคุณภาพ การสัมภาษณ์เชิงลึก แบบสอบถามแบบกึ่งมีโครงสร้าง การสนทนากลุ่ม เป็นต้น ผลการวิจัยพบว่า เด็กปฐมวัยในชุมชน ได้รับการสนับสนุนให้เข้าถึงอาหารคุณภาพ และติดตามเยี่ยมบ้านเฝ้าระวังภาวะโภชนาการและส่งเสริมพัฒนาการ การอบรมเลี้ยงดูเด็กที่ถูกต้องโดยผู้ปกครองมีส่วนร่วม ผลลัพธ์ของรูปแบบกระบวนการมีส่วนร่วมโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน ผู้มีส่วนร่วมมีการพัฒนาความสามารถในการแก้ปัญหา โดยการนำทรัพยากรจากชุมชนทุนมนุษย์และสังคม ค้นหาผู้รอบรู้ และกระตุ้นการมีส่วนร่วมจนสามารถจัดทำกลไกขับเคลื่อน ทำแผนสู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม จากการถอดบทเรียน พบว่า ปัจจัยความสำเร็จคือ การสร้างกลไกการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายระดับพื้นที่เชื่อมร้อยกับระดับนโยบาย ทำให้ชุมชนได้รับงบประมาณและการสนับสนุนเชิงวิชาการจากภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและเอกชน ผลจากการขับเคลื่อนในชุมชนร่มเกล้า เป็นจุดเริ่มต้นให้ศูนย์พัฒนาเด็กก่อนวัยเรียน สำนักพัฒนาสังคม กรุงเทพมหานคร สามารถเปิดจัดอาหารกลางวันและอาหารเสริม(นม)แก่เด็ก เป็นกรณีพิเศษ ทำให้เด็กเข้าถึงอาหารกลางวันคุณภาพครอบคลุมพื้นที่เขตสุขภาพที่ 13

เอกสารอ้างอิง

กรมสุขภาพจิต. (2564). ก้าวผ่าน 9 วิกฤติโควิด สู่โอกาสการพัฒนาเด็กและครอบครัว. เข้าถึงได้จาก https://www.dmh.go.th/news-dmh/view. asp?id=31163

กรมควบคุมโรค. (2564). สถานการณ์ COVID-19. เข้าถึงได้จาก https://ddcportal.ddc.moph.go.th/portal/apps/opsdashboard/index.html#/20f3466e075e45e5946aa87c96e8ad65

ชมพูนุท โตโพธิ์ไทย ฐิติกร โตโพธิ์ไทย ปารีณา ศรีวนิชย และเอกชัย เพียรศรีวัชรา. (2564). การบริหารจัดการเพื่อแก้ปัญหาเกี่ยวกับการให้อาหารแก่ทารกและเด็กเล็กในสังคมไทยระหว่างการแพร่ระบาดของโควิด-19. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข, 15(1), 66-88.

รัถยานภิศ พละศึก, เบญจวรรณ ถนอมชยธวัช และ ดลปภัฎ ทรงเลิศ. (2564). การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมี

ส่วนร่วม: กระบวนการพัฒนาการสร้างเสริมสุขภาพชุมชนอย่างมีส่วนร่วม. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 5(1), 211-223.

รุจา ภู่ไพบูลย์ สุริยพงศ์ วัฒนาศักดิ์ นารีรัตน์ จิตรมนตรี มณี อาภานันทกุล อาภา ยังประดิษฐ์ นิตยา สินสุกใส และราตรี ภูศรี. (2555). กระบวนการพัฒนาสุขภาพพอเพียงในชุมชน. วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ, 35(1), 28-38.

สุภางค์ จันทวานิช. (2547). การวิเคราะห์ข้อมูลในการวิจัยเชิงคุณภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 6. สำนักพิมพ์แห่ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2561). ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ.2561-2580. เข้าถึงได้จาก http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2561/A/082/T_0001

สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2563). แผนปฏิบัติการกลุ่มวัยกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2563-2565. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: กองบริหารการสาธารณสุข.

ศรีเมือง พลังฤทธิ์ อลิสสา รัตนตะวัน และชุมพจน์ อมาตยกุล. (2554). การเสริมสร้างพลังโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนในการสร้างทีมสร้างเสริมสุขภาพที่เข้มแข็ง หมู่ที่ 3 ตำบลคูคต อำเภอลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี.วารสารสมาคมพยาบาลฯ สาขาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 29(4), 256-267. (in Thai).

ศิริกัญญา ฤทธิ์แปลก. (2559). การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมพัฒนาการเด็กอายุ 1–3 ปี โดยครอบครัวและชุมชนมีส่วนร่วมกรณีศึกษาชุมชนตําบลบ้านยาง อําเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย์. วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย, 11(พิเศษ), 99-109.

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2563). โครงการสำรวจสถานการณ์เด็ก และสตรีในประเทศไทย พ.ศ. 2562, รายงานผลฉบับสมบูรณ์. กรุงเทพมหานคร : สำนักงานสถิติแห่งชาติ ประเทศไทย.

องค์การยูนิเซฟ. การพัฒนาเด็กปฐมวัยขององค์การยูนิเซฟ. (2563). เข้าถึงได้จาก http://www.unicef. org/thailand/th/ภารกิจของยูนิเซฟ/การพัฒนาเด็กปฐมวัย

Crane & O’Regan. (2010). On PAR Using Participatory Action Research to Improve Early Intervention. Department of Families, Housing, Community Services and Indigenous Affairs, Australian Government.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-07-10

รูปแบบการอ้างอิง

Bootsri, S., & Charakamud, P. (2022). การพัฒนารูปแบบกระบวนการมีส่วนร่วมเพื่อเด็กปฐมวัยเข้าถึงอาหารคุณภาพในสถานการณ์การแพร่ระบาดโรคโควิด-19 : กรณีศึกษาชุมชนร่มเกล้า เขตลาดกระบัง กรุงเทพมหานคร. วารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม, 23(44), 10–22. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/nursingsiamjournal/article/view/254495

ฉบับ

ประเภทบทความ

research article