บทบาทพยาบาลในการป้องกันความเสี่ยงในการเกิดแผลเบาหวานที่เท้า
DOI:
https://doi.org/10.14456/jnsu.v21i40.243500คำสำคัญ:
บทบาทพยาบาล การป้องกัน แผลเบาหวานที่เท้าบทคัดย่อ
โรคเบาหวานเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่มีอัตราป่วยเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง มีผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตของผู้ป่วยมักพบในผู้ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ไม่ดีเท่าที่ควร ก่อให้เกิดผลเสียต่อหลอดเลือดแดงขนาดใหญ่และหลอดเลือดแดงขนาดเล็กที่ไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆ ลดลง อาจทำให้เกิดโรคหรือภาวะแทรกซ้อนตามมา เช่น ไตวาย หัวใจขาดเลือด เบาหวานขึ้นตา ภาวะปลายประสาทเสื่อม เป็นต้น ภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญ คือ มีแผลเบาหวานที่เท้า เสี่ยงต่อการถูกตัดเท้าหรือตัดขา เกิดความพิการ ต้องสูญเสียเวลา สูญเสียค่ารักษาพยาบาลจำนวนมาก ใช้เวลาในการรักษายาวนาน ทำให้เกิดความรุนแรงและเสียชีวิต ดังนั้น บทความวิชาการนี้จึงได้รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับความหมาย สาเหตุและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ผลกระทบจากการเกิดแผลเบาหวานที่เท้า และบทบาทพยาบาลในการป้องกันการเกิดแผลที่เท้าในผู้ป่วยเบาหวานเพื่อให้ผู้อ่านทบทวนความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องนี้ให้มากยิ่งขึ้น สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการดูแลเท้าในผู้ป่วยเบาหวาน ลดความเสี่ยงต่อการถูกตัดเท้า ลดอัตราการเสียชีวิต ทำให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
เอกสารอ้างอิง
คุณญา แก้วทันคำ ชนิสสา จันทาพูนและณัฐชยา วงค์วาร.
(2017). ประสิทธิผลของเครื่องมือช่วยตรวจการ
รับรู้ความรู้สึกที่เท้า (4-Points Chart) ร่วมกับ
Monofilament ในผู้ป่วยเบาหวานโรงพยาบาล
แพร่. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 24(4), 679-
685.
จรูญศรี มีหนองหว้า. (2556). ความหมายและการจัดการ
กับภาวะซึมเศร้าของบุคคลทีเป็นโรคเบาหวาน
ที่ควบคุมโรคไม่ได้ในสังคมวัฒนธรรมอีสาน:
การ ศึกษาเชิงปรากฏการณ์ วิทยา. Nursing
Journal of The Ministry of Public Health,
23(1), 30-43.
จุรีพร คงประเสริฐ สุมนี วัชรสินธุ์ และธิดารัตน์ อภิญญา
(บรรณาธิการ) . (2558). แนวทางการตรวจคัด
กรองและดูแลรักษาภาวะแทรกซ้อนที่เท้า ใน
ผู้ป่วยเบาหวาน. กรุงเทพ ฯ : สำนักโรคไม่
ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข.
ชยพล ศิรินิยมชัย. (2562). บทบาทพยาบาลในการจัดการ
แผลเบาหวานที่เท้า. Siriraj Medical Bulletin,
12(2), 132-139.
ดวงใจ พรหมพยัคฆ์ มณฑนา อัจฉริยศักดิ์ชัย และศักดา
เปรมไทยสงค์. (2560). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์
กับการเกิดแผลที่เท้าของผู้เป็นเบาหวาน.
วารสารวิชาการสาธารณสุข, 26(2), 353-361.
ต้องจิตร เอี่ยมสมบูรณ์ ธราดล เก่งการพานิช มณฑา เก่ง
การพานิชและศรัณญา เบญจกุล. (2560). ผล
ของโปรแกรมส่งเสริม พฤติกรรมการดูแลเท้า
และแผลที่เท้าด้วยตนเองของผู้ป่วยเบาหวาน
โรงพยาบาลกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร.
Journal of Public Health, 47(3), 289-300.
ธนาภรณ์ สาสี เบญจา มุกตพันธุ์ และพิษณุ อุตตมะเวทิน.
(2561). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรม
การดูแลเท้าของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2
ตำบลคำบ่อ อำเภอวาริชภูมิ จังหวัดสกลนคร.
วารสารโรงพยาบาลสกลนคร, 21(1), 87-98.
พิชิต แร่ถ่าย. (2562). การ ใช้งานรองเท้าในผู้ป่วย
เบาหวานที่มีปัญหาที่เท้าในเขตอำเภอสว่างแดน
ดิน. Udonthani Hospital Medical
Journal, 27(1), 53-61.
ปภาดา มหัทธนะประดิษฐ์ มานพ คณะโตและพูนรัตน์
ลียติกุล. (2561). ความรู้ในการดูแลเท้าของ
ผู้ป่วยเบาหวานเขตพื้นที่อำเภอกู่แก้ว จังหวัด
อุดรธานี. Srinagarind Medical Journal,
33(6), 520-525.
มณีรัตน์ เอี่ยม อนันต์. (2562). ภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ
โรคเบาหวาน. Thai Journal of Nursing,
68(1), 58-65.
เยาวภา พรเวียง, วิภาพรรณ หมื่นมา, พิศมัย ศรีสุวรรณ
นพกุล, & วันทนา แก้วยองผาง. (2556).
ผลของการเสริมสร้างพลังอำนาจแบบกลุ่มต่อ
พฤติกรรมการดูแลเท้าและคุณภาพชีวิตในผู้เป็น
เบาหวาชนิดที่ 2 ที่มีแผลที่เท้า. Nursing
Journal of The Ministry of Public
Health, 22(2), 85-97.
รัชฎา สหะวรกุลศักดิ์. (2556). การ ศึกษาความชุกตาม
ระดับความเสี่ยงของการเกิดแผลเบาหวานที่
เท้า. The Journal of Prapokklao
Hospital Clinical Medical Education
Center, 30(1), 71-82.
สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย (2563) เข้าถึงเมื่อ
วันที่ 13 พฤษภาคม 2563
https://www.dmthai.org/index.php/knowledge/the-chart/the-chart-1
สายฝน ม่วงคุ้ม. (2561). บทบาทพยาบาลในการดูแลเท้า
เบาหวาน. Journal of The Royal Thai
Army Nurses, 18, 1-10.
สุปรียา เสียงดัง. (2560). พฤติกรรมการดูแลสุขภาพ
ตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ควบคุมระดับ
น้ำตาลในเลือดไม่ได้. The Southern College
Network Journal of Nursing and Public
Health, 4(1), 191-204.
อรรถพล โชติรัตนพิทักษ์. (2561). ผลการศึกษาการใช้
โฟมแข็งผสมปูนปลาสเตอร์เพื่อลดระยะเวลา
การผลิตอุปกรณ์พยุงส้นเท้าและฝ่าเท้าสำหรับ
ผู้ป่วยเบาหวาน. วารสารโรงพยาบาล
มหาสารคาม, 15(1), 176-186.
อริสรา สุขวัจนี. (2559). แนวปฏิบัติเพื่อปองกันและดูแล
การเกิดแผลที่เทาและการถูกตัดขาหรือเทาใน
ผูปวยเบาหวาน. วารสารการแพทยและวิทยา
ศาสตรสุขภาพ, 22(2), 99- 107.
อุบลรัตน์ รัตนอุไรและประภาส สงบุตร. (2562). ผลของ
โปรแกรมจัดการผู้ป่วยรายกรณีในผู้ป่วยโรค
เบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้. วารสาร
วิชาการสาธารณสุข, 28(ฉบับพิเศษ), 146-151.
อุไรวรรณ พานทอง พัชราภรณ์ และขจรวัฒนานุกุล.
(2020). ผลของโปรแกรมการเสริมสร้างพลัง
อำนาจต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองระดับ
HbA1C และผลลัพธ์ทางคลินิกในผู้ป่วย
เบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมน้ำตาลไม่ได้.
Nursing Journal of The Ministry of
Public Health, 30(1), 14-24.
อัจฉรา สุวรรณนาคินทร์. (2558). ความรู้ทักษะการตรวจ
ประเมินเท้าเบาหวานและการนำความรู้ไปใช้
ของพยาบาลศิริราชภายหลังการฝึกอบรมภาย
ในเพื่อเพิ่มพูนทักษะการดูแลผู้เป็นเบาหวาน.
Siriraj Medical Bulletin, 8(1), 19-26.
อัศนี วันชัย พรพิมล ชัยสาและรัศมี ศรีนนท์. (2560).
การพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับการตัดแขนหรือขา.
Chiangrai Medical Journal, 9(2), 139-
146.
อำภาพร นามวงศ์พรหมและน้ำอ้อย ภักดีวงศ์. (2555).
การเกิดแผลที่เท้าและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับ
การเกิดแผลที่เท้าของผู้เป็นเบาหวานชนิดที่ 2.
Thai Journal of Nursing Council, 25(3),
51-51.
Abu-elenin, M. M., Elshoura, A. A., & Alghazaly, G.
M. (2018). Knowledge, Practice and
Barriers of Foot Self-Care among
Diabetic Patients at Tanta University
Hospitals, Egypt. Egyptian Journal of
Community Medicine, 36(4).
Anumah, F. O., Mshelia-Reng, R., Abubakar, A.,
Sough, T., Asudo, F., Jamda, M. A., ... &
Shaibu, R. (2017). Management outcome
of diabetic foot ulcers in a teaching
hospital in Abuja, Nigeria. Age (Years),
54(13.04), 21-90.
Armstrong, D. G., Boulton, A. J., & Bus, S. A.
(2017). Diabetic foot ulcers and their
recurrence. New England Journal of
Medicine, 376(24), 2367-2375.
Arshad, M. A., Arshad, S., Arshad, S., & Abbas, H.
(2020). The Quality of Life in Patients
with Diabetic Foot Ulcers. J Diab
Metab, 11, e101.
Bortoletto, M. S. S., de Andrade, S. M., Matsuo,
T., Haddad, M. D. C. L., González, A. D.,
& Silva, A. M. R. (2014). Risk factors for
foot ulcer a cross sectional survey from
a primary care setting in Brazil. Primary
care diabetes, 8(1), 71-76.
Boyko EJ, Ahroni JH, Cohen V, Nelson KM,
Heagerty PJ. Prediction of diabetic foot
ulcer occurrence using commonly
available clinical information:the Seattle
Diabetic Foot Study. Diabetic Care
2006, 29:1202-07.
Chammas, N. K., Hill, R. L. R., & Edmonds, M. E.
(2016). Increased mortality in diabetic
foot ulcer patients: the significance of
ulcer type. Journal of Diabetes
Research, 2016.
Costa, R. H. R., Cardoso, N. A., Procópio, R. J.,
Navarro, T. P., Dardik, A., & de Loiola
Cisneros, L. (2017). Diabetic foot ulcer
carries high amputation and mortality
rates, particularly in the presence of
advanced age, peripheral artery disease
and anemia. Diabetes & Metabolic
Syndrome: Clinical Research &
Reviews, 11, S583-S587.
Francia, P., Iannone, G., Paternostro, F.,
Santosuosso, U., & Gulisano, M. (2019).
Management of daily physical activity
and diabetic foot prevention. Italian
Journal of Anatomy and Embryology,
124(1), 87-103.
Forsythe, R. O., & Hinchliffe, R. J. (2016).
Assessment of foot perfusion in patients
with a diabetic foot ulcer. Diabetes/
metabolism research and reviews, 32,
232-238.
Kaya, Z., & Karaca, A. (2018). Evaluation of
nurses’ knowledge levels of diabetic
foot care management. Nursing research
and practice, 2018. Limb- and person-
level risk factors for lower-limb
amputation in the prospective Seattle
diabetic foot study. Diabetes Care. 2018;
41(4):891–898.
https://doi.org/10.2337/dc17-2210
Mullan, L., Wynter, K., Driscoll, A., & Rasmussen,
B. (2020). Preventative and early
intervention diabetes-related foot care
practices in primary care. Australian
Journal of Primary Health, 26(2), 161-
172.
Paisey, R. B., Abbott, A., Paisey, C. F., Walker, D.,
Birch, R., Bowen, B., ... & Davies, J.(2019).
Diabetic foot ulcer incidence and
survival with improved diabetic foot
services: an 18‐year study. Diabetic
Medicine, 36(11), 1424-1430.
Rosyid, F. N. (2017). Etiology, pathophysiology,
diagnosis and management of diabetics’
foot ulcer. Int J Res Med Sci, 5(10),
4206-13.
Subrata, S. A., & Phuphaibul, R. (2019). A nursing
metaparadigm perspective of diabetic
foot ulcer care. British Journal of
Nursing, 28(6), S38-S50.
Van Netten, J. J., Price, P. E., Lavery, L. A.,
Monteiro-Soares, M., Rasmussen, A.,
Jubiz, Y., ... & International Working
Group on the Diabetic Foot (IWGDF).
(2016). Prevention of foot Ulcers in the
at-risk patient with diabetes: systematic
review. Diabetes/Metabolism Research
and Reviews, 32, 84-98.
(2017). ประสิทธิผลของเครื่องมือช่วยตรวจการ
รับรู้ความรู้สึกที่เท้า (4-Points Chart) ร่วมกับ
Monofilament ในผู้ป่วยเบาหวานโรงพยาบาล
แพร่. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 24(4), 679-
685.
จรูญศรี มีหนองหว้า. (2556). ความหมายและการจัดการ
กับภาวะซึมเศร้าของบุคคลทีเป็นโรคเบาหวาน
ที่ควบคุมโรคไม่ได้ในสังคมวัฒนธรรมอีสาน:
การ ศึกษาเชิงปรากฏการณ์ วิทยา. Nursing
Journal of The Ministry of Public Health,
23(1), 30-43.
จุรีพร คงประเสริฐ สุมนี วัชรสินธุ์ และธิดารัตน์ อภิญญา
(บรรณาธิการ) . (2558). แนวทางการตรวจคัด
กรองและดูแลรักษาภาวะแทรกซ้อนที่เท้า ใน
ผู้ป่วยเบาหวาน. กรุงเทพ ฯ : สำนักโรคไม่
ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข.
ชยพล ศิรินิยมชัย. (2562). บทบาทพยาบาลในการจัดการ
แผลเบาหวานที่เท้า. Siriraj Medical Bulletin,
12(2), 132-139.
ดวงใจ พรหมพยัคฆ์ มณฑนา อัจฉริยศักดิ์ชัย และศักดา
เปรมไทยสงค์. (2560). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์
กับการเกิดแผลที่เท้าของผู้เป็นเบาหวาน.
วารสารวิชาการสาธารณสุข, 26(2), 353-361.
ต้องจิตร เอี่ยมสมบูรณ์ ธราดล เก่งการพานิช มณฑา เก่ง
การพานิชและศรัณญา เบญจกุล. (2560). ผล
ของโปรแกรมส่งเสริม พฤติกรรมการดูแลเท้า
และแผลที่เท้าด้วยตนเองของผู้ป่วยเบาหวาน
โรงพยาบาลกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร.
Journal of Public Health, 47(3), 289-300.
ธนาภรณ์ สาสี เบญจา มุกตพันธุ์ และพิษณุ อุตตมะเวทิน.
(2561). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรม
การดูแลเท้าของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2
ตำบลคำบ่อ อำเภอวาริชภูมิ จังหวัดสกลนคร.
วารสารโรงพยาบาลสกลนคร, 21(1), 87-98.
พิชิต แร่ถ่าย. (2562). การ ใช้งานรองเท้าในผู้ป่วย
เบาหวานที่มีปัญหาที่เท้าในเขตอำเภอสว่างแดน
ดิน. Udonthani Hospital Medical
Journal, 27(1), 53-61.
ปภาดา มหัทธนะประดิษฐ์ มานพ คณะโตและพูนรัตน์
ลียติกุล. (2561). ความรู้ในการดูแลเท้าของ
ผู้ป่วยเบาหวานเขตพื้นที่อำเภอกู่แก้ว จังหวัด
อุดรธานี. Srinagarind Medical Journal,
33(6), 520-525.
มณีรัตน์ เอี่ยม อนันต์. (2562). ภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ
โรคเบาหวาน. Thai Journal of Nursing,
68(1), 58-65.
เยาวภา พรเวียง, วิภาพรรณ หมื่นมา, พิศมัย ศรีสุวรรณ
นพกุล, & วันทนา แก้วยองผาง. (2556).
ผลของการเสริมสร้างพลังอำนาจแบบกลุ่มต่อ
พฤติกรรมการดูแลเท้าและคุณภาพชีวิตในผู้เป็น
เบาหวาชนิดที่ 2 ที่มีแผลที่เท้า. Nursing
Journal of The Ministry of Public
Health, 22(2), 85-97.
รัชฎา สหะวรกุลศักดิ์. (2556). การ ศึกษาความชุกตาม
ระดับความเสี่ยงของการเกิดแผลเบาหวานที่
เท้า. The Journal of Prapokklao
Hospital Clinical Medical Education
Center, 30(1), 71-82.
สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย (2563) เข้าถึงเมื่อ
วันที่ 13 พฤษภาคม 2563
https://www.dmthai.org/index.php/knowledge/the-chart/the-chart-1
สายฝน ม่วงคุ้ม. (2561). บทบาทพยาบาลในการดูแลเท้า
เบาหวาน. Journal of The Royal Thai
Army Nurses, 18, 1-10.
สุปรียา เสียงดัง. (2560). พฤติกรรมการดูแลสุขภาพ
ตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ควบคุมระดับ
น้ำตาลในเลือดไม่ได้. The Southern College
Network Journal of Nursing and Public
Health, 4(1), 191-204.
อรรถพล โชติรัตนพิทักษ์. (2561). ผลการศึกษาการใช้
โฟมแข็งผสมปูนปลาสเตอร์เพื่อลดระยะเวลา
การผลิตอุปกรณ์พยุงส้นเท้าและฝ่าเท้าสำหรับ
ผู้ป่วยเบาหวาน. วารสารโรงพยาบาล
มหาสารคาม, 15(1), 176-186.
อริสรา สุขวัจนี. (2559). แนวปฏิบัติเพื่อปองกันและดูแล
การเกิดแผลที่เทาและการถูกตัดขาหรือเทาใน
ผูปวยเบาหวาน. วารสารการแพทยและวิทยา
ศาสตรสุขภาพ, 22(2), 99- 107.
อุบลรัตน์ รัตนอุไรและประภาส สงบุตร. (2562). ผลของ
โปรแกรมจัดการผู้ป่วยรายกรณีในผู้ป่วยโรค
เบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้. วารสาร
วิชาการสาธารณสุข, 28(ฉบับพิเศษ), 146-151.
อุไรวรรณ พานทอง พัชราภรณ์ และขจรวัฒนานุกุล.
(2020). ผลของโปรแกรมการเสริมสร้างพลัง
อำนาจต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองระดับ
HbA1C และผลลัพธ์ทางคลินิกในผู้ป่วย
เบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมน้ำตาลไม่ได้.
Nursing Journal of The Ministry of
Public Health, 30(1), 14-24.
อัจฉรา สุวรรณนาคินทร์. (2558). ความรู้ทักษะการตรวจ
ประเมินเท้าเบาหวานและการนำความรู้ไปใช้
ของพยาบาลศิริราชภายหลังการฝึกอบรมภาย
ในเพื่อเพิ่มพูนทักษะการดูแลผู้เป็นเบาหวาน.
Siriraj Medical Bulletin, 8(1), 19-26.
อัศนี วันชัย พรพิมล ชัยสาและรัศมี ศรีนนท์. (2560).
การพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับการตัดแขนหรือขา.
Chiangrai Medical Journal, 9(2), 139-
146.
อำภาพร นามวงศ์พรหมและน้ำอ้อย ภักดีวงศ์. (2555).
การเกิดแผลที่เท้าและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับ
การเกิดแผลที่เท้าของผู้เป็นเบาหวานชนิดที่ 2.
Thai Journal of Nursing Council, 25(3),
51-51.
Abu-elenin, M. M., Elshoura, A. A., & Alghazaly, G.
M. (2018). Knowledge, Practice and
Barriers of Foot Self-Care among
Diabetic Patients at Tanta University
Hospitals, Egypt. Egyptian Journal of
Community Medicine, 36(4).
Anumah, F. O., Mshelia-Reng, R., Abubakar, A.,
Sough, T., Asudo, F., Jamda, M. A., ... &
Shaibu, R. (2017). Management outcome
of diabetic foot ulcers in a teaching
hospital in Abuja, Nigeria. Age (Years),
54(13.04), 21-90.
Armstrong, D. G., Boulton, A. J., & Bus, S. A.
(2017). Diabetic foot ulcers and their
recurrence. New England Journal of
Medicine, 376(24), 2367-2375.
Arshad, M. A., Arshad, S., Arshad, S., & Abbas, H.
(2020). The Quality of Life in Patients
with Diabetic Foot Ulcers. J Diab
Metab, 11, e101.
Bortoletto, M. S. S., de Andrade, S. M., Matsuo,
T., Haddad, M. D. C. L., González, A. D.,
& Silva, A. M. R. (2014). Risk factors for
foot ulcer a cross sectional survey from
a primary care setting in Brazil. Primary
care diabetes, 8(1), 71-76.
Boyko EJ, Ahroni JH, Cohen V, Nelson KM,
Heagerty PJ. Prediction of diabetic foot
ulcer occurrence using commonly
available clinical information:the Seattle
Diabetic Foot Study. Diabetic Care
2006, 29:1202-07.
Chammas, N. K., Hill, R. L. R., & Edmonds, M. E.
(2016). Increased mortality in diabetic
foot ulcer patients: the significance of
ulcer type. Journal of Diabetes
Research, 2016.
Costa, R. H. R., Cardoso, N. A., Procópio, R. J.,
Navarro, T. P., Dardik, A., & de Loiola
Cisneros, L. (2017). Diabetic foot ulcer
carries high amputation and mortality
rates, particularly in the presence of
advanced age, peripheral artery disease
and anemia. Diabetes & Metabolic
Syndrome: Clinical Research &
Reviews, 11, S583-S587.
Francia, P., Iannone, G., Paternostro, F.,
Santosuosso, U., & Gulisano, M. (2019).
Management of daily physical activity
and diabetic foot prevention. Italian
Journal of Anatomy and Embryology,
124(1), 87-103.
Forsythe, R. O., & Hinchliffe, R. J. (2016).
Assessment of foot perfusion in patients
with a diabetic foot ulcer. Diabetes/
metabolism research and reviews, 32,
232-238.
Kaya, Z., & Karaca, A. (2018). Evaluation of
nurses’ knowledge levels of diabetic
foot care management. Nursing research
and practice, 2018. Limb- and person-
level risk factors for lower-limb
amputation in the prospective Seattle
diabetic foot study. Diabetes Care. 2018;
41(4):891–898.
https://doi.org/10.2337/dc17-2210
Mullan, L., Wynter, K., Driscoll, A., & Rasmussen,
B. (2020). Preventative and early
intervention diabetes-related foot care
practices in primary care. Australian
Journal of Primary Health, 26(2), 161-
172.
Paisey, R. B., Abbott, A., Paisey, C. F., Walker, D.,
Birch, R., Bowen, B., ... & Davies, J.(2019).
Diabetic foot ulcer incidence and
survival with improved diabetic foot
services: an 18‐year study. Diabetic
Medicine, 36(11), 1424-1430.
Rosyid, F. N. (2017). Etiology, pathophysiology,
diagnosis and management of diabetics’
foot ulcer. Int J Res Med Sci, 5(10),
4206-13.
Subrata, S. A., & Phuphaibul, R. (2019). A nursing
metaparadigm perspective of diabetic
foot ulcer care. British Journal of
Nursing, 28(6), S38-S50.
Van Netten, J. J., Price, P. E., Lavery, L. A.,
Monteiro-Soares, M., Rasmussen, A.,
Jubiz, Y., ... & International Working
Group on the Diabetic Foot (IWGDF).
(2016). Prevention of foot Ulcers in the
at-risk patient with diabetes: systematic
review. Diabetes/Metabolism Research
and Reviews, 32, 84-98.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
2020-10-22
รูปแบบการอ้างอิง
สำราญเนตร ว., ธรรมดวงศรี ภ. ., & จันทร์ศรี เ. . (2020). บทบาทพยาบาลในการป้องกันความเสี่ยงในการเกิดแผลเบาหวานที่เท้า. วารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม, 21(40), 71–82. https://doi.org/10.14456/jnsu.v21i40.243500
ฉบับ
ประเภทบทความ
academic article
สัญญาอนุญาต
เนื้อหาและข้อมูลที่เผยแพร่ในวารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยามถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์บทความโดยตรง
บทความ เนื้อหา ข้อมูล รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการเผยแพร่ในวารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่หรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องอ้างอิงวารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยามทุกครั้ง
