ความเครียด และความรู้สึกเป็นภาระของผู้สูงอายุที่ทำหน้าที่หลักในการเลี้ยงดูหลาน

ผู้แต่ง

  • Wiwanna Klayklueng 0895212345
  • วารุณี เพไร คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม
  • ภัทรพร อรัณยภาค คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม

DOI:

https://doi.org/10.14456/jnsu.v21i41.243102

คำสำคัญ:

ความเครียด, ความรู้สึกเป็นภาระ, ปู่ย่าตายายเลี้ยงดูหลาน

บทคัดย่อ

ปัจจุบันประเทศไทย มีการเปลี่ยนแปลงของสังคมอย่างรวดเร็ว จากที่เคยเป็นสังคมแบบเกษตรกรรมปัจจุบันค่อยๆเปลี่ยนเป็นสังคมอุตสาหกรรมมีการย้ายถิ่นไปทำงานต่างถิ่นเพื่อหารายได้สำหรับครอบครัวทำให้ระบบครอบครัวที่มีพ่อ แม่ และลูกอาศัยอยู่รวมกันมีแนวโน้มลดลง เปลี่ยนมาเป็นลักษณะครอบครัวที่มีปู่ย่าตายาย และหลานอาศัยอยู่ร่วมกันโดยไม่มีสมาชิกที่เป็นรุ่นพ่อแม่เรียกว่าครอบครัวแหว่งกลาง (skipped generation family) มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเนื่องจากพ่อแม่ที่ไปทำงานต่างถิ่นไม่สามารถนำบุตรของตนไปดูแลและผู้ที่ไว้วางใจในการทำหน้าที่เลี้ยงดูบุตรแทนส่วนใหญ่จะเป็นปู่ย่าตายาย การรับภาระหลักในการดูแลเด็กในช่วงวัยต่างๆ ส่งผลกระทบต่อสภาพจิตใจของผู้สูงวัยได้เนื่องจากเกิดความรู้สึกเป็นภาระในด้านต่างๆ เช่น ด้านการเงิน ด้านกิจวัตรประจำวัน และด้านสุขภาพ เป็นต้น ถ้าเกิดความรู้สึกเป็นภาระเป็นผลให้เกิดความเครียด และนำไปสู่ภาวะซึมเศร้าได้ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรหาแนวทางการแก้ไขโดยกระจายอาชีพออกสู่ชนบทเพื่อให้รุ่นพ่อแม่มีอาชีพทำในท้องถิ่นของตนครอบครัวจะได้อยู่ร่วมกันพ่อแม่ลูก ส่วนผู้สูงอายุที่เลี้ยงดูหลานควรมีทีมสุขภาพเข้าไปให้การช่วยเหลือดูแลด้านสุขภาพจิตอย่างใกล้ชิด

เอกสารอ้างอิง

กาญจนา เทียนลาย, วรรณี หุตะแพทย์. (2556). สถานการณ์เลี้ยงดูหลานในครัวเรือนข้ามรุ่นของประเทศไทย. นักปฏิบัติการวิจัย. สถาบันวิจัยประชากร และสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล.
จริญญา โคตรชนะ. (2553). ผลของการให้กลุ่มสนับสนุนทางสังคมต่อศักยภาพการอบรมเลี้ยงดูเด็กวัยก่อนเรียน และความเครียดของย่า ยาย ในอำเภอภูกรดึง จังหวัดเลย. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการพยาบาลครอบครัว มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 2553.
ดวงหทัย ยอดทอง, วรรณา คงสุริยะนาวิน, อทิตยา พรชัยเกตุ โอว ยอง, อัจฉรา สี่หิรัญวงศ์. ( 2557 ). ความสัมพันธ์ระหว่างอายุ ความรู้สึกเป็นภาระในการดูแลกับอาการซึมเศร้าในปู่ย่าตายายที่ดูแลหลาน. วารสารการพยาบาล ปีที่ 29 ฉบับที่ 1 มกราคม – มีนาคม 2557.
พัชรี คมจักรพันธุ์, วรรณี จันทร์สว่าง. (2015). ประสบการณ์การอยู่อาศัยในครัวเรือนข้ามรุ่นของผู้สูงอายุไทยในภาคใต้. Songklanagarind Journal of Nursing Vol. 35 No. 3 September – December 2015.
สุดสบาย จุลลกทัพพะ. (2552). ภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ และการป้องกัน. ในประเสริฐ อัสสันตชัย
(บรรณาธิการ) ปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในผู้สูงอายุและการป้องกัน. (น. 159 – 169) กรุงเทพ:ยูเนี่ยน ครีเอชั่น.
สุธรรม นันทมงคลชัย, โชคชัย หมั่นแสวงทรัพย์, พิมพ์สุรางค์ เตชะบุญเสริมศักดิ์, อาภาพร เผ่าวัฒนา.
(2553). รายงานวิจัยเรื่องความสุขและวิถีชีวิตของผู้สูงอายุหญิงที่เลี้ยงหลานในเขตชนบทภาคเหนือของประเทศไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์วิฑูรย์การปก (1997) จำกัด.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ, 2558; ประชากรย้ายถิ่น.
Carol M. Musil, Alexandra B. Jeanblance, Christopher J. Burant, Jaclene A.Zauzniewski, Camille B. Warner. (2013). Longtitudinal analysis of resourcefulness, family strain, and depressive symptom in grandmothers caregivers. Concil for the Advancement of Nursing Science. NURSE OUTLOOK 6 I (2013), 225 – 234
Carol M. Musil, Sarah E. Given, Alexandra B. Jeanblance, Christopher J. Burant, Jaclene A. Zauzniewski, Camille B. Warner., 2013. Grandmothers and Self – Management of depressive Symtoms. Archives of Psychiatric Nursing (2016).
Maslow, A. (1970). Motivation and personality. 2nd. New York: Harper & Row.Publishers, Inc.
Nanthamongkolchai , S., Taechaboonsermsak, P., Munsaweangsub, C., & Powwattana, A. (2012). The physical health and self – esteem of the grandmother raising grandchildren in rural area of Thailand. J Med Assoc Thai, 95(Supp6), S1 – 7.
Srinon, R. (2015). A causal Model Of well-being among grandmothers raising grandchildren of their aldolescentb daughters.PhD. in nursing science, Burapha University, Chonburi, Thailand.
Whitley, D. M., Kelley, S. J., & Lamis, D. A. (2016). Depression, social support, and mental health: A longitudinal medication analysis in African custodial
htpps://www.thaihealth.or.th/content/51014 -ห่วงครัวเรือนแหว่งกลาง สืบค้นวันที่ 27 พฤษภาคม
2563 เวลา 14.45 น.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-01-31

รูปแบบการอ้างอิง

Klayklueng, W., เพไร ว. ., & อรัณยภาค ภ. . (2021). ความเครียด และความรู้สึกเป็นภาระของผู้สูงอายุที่ทำหน้าที่หลักในการเลี้ยงดูหลาน. วารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม, 21(41), 117–122. https://doi.org/10.14456/jnsu.v21i41.243102