การวิเคราะห์ผลการจัดอบรมความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการ ภาควิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีวัสดุ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

ผู้แต่ง

  • นุชรีย์ ชมเชย คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
  • เพชรดาพัชญ์ บุญสุข คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

DOI:

https://doi.org/10.14456/jmu.2025.37

คำสำคัญ:

ห้องปฏิบัติการ, อุบัติการณ์, อุบัติเหตุ, วัฒนธรรมความปลอดภัย

บทคัดย่อ

           การวิจัยในครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ผลของแต่ละปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำเนินโครงการและเสนอแนวทางในการจัดอบรมความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการ ภาควิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีวัสดุ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ โดยศึกษาข้อมูลจากผลการจัดอบรมในช่วงปีงบประมาณ 2559 ­ 2563 และปีงบประมาณ 2566 ทำการแยกแยะปัจจัยที่ส่งผลต่อการจัดอบรมโดยใช้แผนผังก้างปลา บันทึกและวิเคราะห์ผลของแต่ละปัจจัยด้วยสถิติเชิงพรรณนาโดยใช้โปรแกรม Microsoft Excel

           ผลการวิจัยพบว่า ปัจจัยที่ส่งผลต่อการจัดอบรม มี 8 ปัจจัย คือ วิทยากร ผู้เข้าอบรม หัวข้อการอบรม รูปแบบการจัดอบรม ระยะเวลาการอบรม งบประมาณ การวัดและประเมินผล และสภาพแวดล้อม โดยปัจจัยวิทยากร ผลประเมินความพึงพอใจในภาพรวมระดับดีมาก คะแนนเฉลี่ย 4.55±0.18 คะแนน ปัจจัยผู้เข้าอบรม กำหนดให้นักศึกษาทุกคนที่ใช้ห้องปฏิบัติการเข้าอบรม ซึ่งต่อไปผู้ที่เคยผ่านการอบรมหากสอบผ่านเกณฑ์ไม่ต้องเข้าอบรมแต่ใช้วิธีสังเกตพฤติกรรมในห้องปฏิบัติการ ปัจจัยหัวข้อการอบรม 6 หัวข้อ มีคะแนนประเมินความรู้ก่อนการอบรมในแต่ละหัวข้อในระดับดี คะแนนประเมิน 3.3-3.6 คะแนน และมีคะแนนประเมินความรู้หลังการอบรมในระดับดีมาก คะแนนประเมิน 4.5-4.6 คะแนน ปัจจัยรูปแบบการจัดอบรมเน้นการบรรยายและเปิดวีดีโอประกอบการบรรยายทั้งการจัดแบบออนไซต์และแบบออนไลน์ ควรเพิ่มการสาธิตและฝึกปฏิบัติจะทำให้ผู้เข้าอบรมมีการเรียนรู้แบบสนุกสนานและเข้าใจได้ง่าย ปัจจัยระยะเวลาการอบรม มีผลประเมินในระดับดีมาก คะแนนเฉลี่ย 4.33±0.23 คะแนน ปัจจัยด้านงบประมาณขึ้นอยู่กับรูปแบบการจัด ปัจจัยการวัดและประเมินผล ควรมีแบบทดสอบทั้งก่อนอบรมและหลังอบรม เน้นความเข้าใจมากกว่าความจำ และปัจจัยสภาพแวดล้อมมีผลประเมินในระดับดีมาก คะแนนประเมินเฉลี่ยห้องบรรยาย โสตทัศนูปกรณ์ 4.40±0.42 คะแนน อาหารและเครื่องดื่ม 4.49±0.21 คะแนน

เอกสารอ้างอิง

กิตติศักดิ์ เกิดชาญ, ไพฑูรย์ มูลทา , และ บรรลือ สังข์ทอง. (2557). ผลของโครงการห้องปฏิบัติการปลอดภัยต่อความรู้ ความพึงพอใจ และการนำไปใช้ประโยชน์ของนิสิตคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. วารสารเภสัชศาสตร์อีสาน, 9(ฉบับพิเศษ), 61-65.

โครงการยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยห้องปฏิบัติการวิจัยในประเทศไทย สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ. (2555,1 พฤษภาคม). แนวปฏิบัติเพื่อความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการ. http://esprel.labsafety.nrct.go.th/files/ESPReL-Book1.pdf

โครงการยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยห้องปฏิบัติการวิจัยในประเทศไทย สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ. (2558, 1 สิงหาคม). คู่มือการประเมินความปลอดภัยห้องปฏิบัติการ ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม ครั้งที่ 2. http://esprel.labsafety.nrct.go.th/files/ESPReL-Book2.pdf

ทวินันท์ หาญประเสริฐ และ อุไรวรรณ อินทร์ม่วง. (2564). พฤติกรรมและการจัดการความปลอดภัยในการใช้ห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์ ของนักศึกษาวิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดขอนแก่น. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและการสาธารณสุขชุมชน, 4(2), 134-144.

ปาริดา จันทร์สว่าง. (2565). การวิเคราะห์ผลการจัดอบรมความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการ คณะอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยสงขลา-นครินทร์. วารสารวิชาการ ปขมท, 11(2), 151-158.

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ ภาควิชาสัตววิทยา. (2561, 1 สิงหาคม). คู่มือความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการภาควิชาสัตววิทยาคณะวิทยาศาสตร์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. https://zoo.sci.ku.ac.th/new-website/zoology25-th/images/file/คู่มือความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการ.pdf

วิษิกตา เพ็ชรปูน. (2564). คู่มือการใช้งาน ระบบฐานข้อมูลห้องปฏิบัติการ (CU Lab) และคลังกลางเก็บสารเคมี (CU Chem–Store) (พิมพ์ครั้งที่ 1). ศูนย์ความปลอดภัยอาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. สาขาประเมินมาตรฐาน. (2546, 22 กันยายน). คู่มือการจัดการห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์. http://sa.ipst.ac.th/?p=699

สุรศักดิ์ หมื่นพล, ปนัดดา วิรุฬห์บุญภัทร, ศิริมาศ คำไส, มะลิวัลย์ หอมจัน, เอกรินทร์ ทรัพย์มาก, พรหมภัสสร ดิษสระ, ณฐมน เทียนมณี, ฐิติวัสส์ สุวคนธ์, และ สุธน วงษ์ชีรี. (2559). ปัจจัยที่มีผลต่อจำนวนข้อบกพรองที่ได้รับจากการตรวจประเมินความปลอดภัยห้องปฏิบัติการทางการแพทย์ตามมาตรฐาน ISO 15190:2003. วารสารเทคนิคการแพทย์เชียงใหม่, 49(2), 255-262.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-11-11

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย