การออกแบบเครื่องกลั่นเพื่อกลั่นแยกของผสมอะซิโตนกับโทลูอีน เพื่อนำสารกลับมาใช้ในการทำปฏิบัติการ

ผู้แต่ง

  • กาญจณา ขันทกะพันธ์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
  • จันทิมา ชั่งสิริพร คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

DOI:

https://doi.org/10.14456/jmu.2025.5

คำสำคัญ:

การกลั่นลำดับส่วน, ของเสียตัวทำละลาย, โทลูอีน, อะซีโตน

บทคัดย่อ

            ของเสียสารเคมีจากเรียนการสอนในรายวิชาปฏิบัติการในการทดลองเรื่องการแยกของเหลวด้วยของเหลว (Liquid – Liquid Extraction) แต่ละสัปดาห์จะมีของเสียมากถึง 10 ลิตร ซึ่งเป็นสารผสมระหว่างอะซิโตนกับโทลูอีน โดยปกติจะไม่มีการดำเนินการเพื่อนำของเสียเหล่านี้กลับมาใช้ซ้ำ ในงานวิจัยนี้ทำการศึกษาการออกแบบ สร้างเครื่องกลั่น และทดลองหาสภาวะที่เหมาะสมในการดำเนินการ เพื่อแยกสารผสมระหว่างอะซิโตนกับโทลูอีน โดยทำการศึกษาช่วงอุณหภูมิการกลั่น (Distillation Curve) ด้วยเครื่องกลั่นตามมาตรฐาน ASTM-D86 เพื่อนำข้อมูลมาใช้ในการออกแบบและกำหนดคุณลักษณะเฉพาะของการกลั่น แล้วทำการศึกษาสภาวะที่เหมาะสมในการกลั่น จากการกลั่นของเสียตัวทำละลายด้วยเครื่องกลั่น ASTM-D86

            พบว่า ปริมาณอะซิโตนที่อยู่ในของเสียตัวทำละลายมีน้อยมาก เมื่อจัดสร้างชุดกลั่นลำดับส่วนสำหรับการกลั่นแยกของเสียตัวทำละลาย ซึ่งมีสัดส่วนโดยโมลของอะซิโตนในโทลูอีนประมาณ 0.07 โดยกำหนด Reflux Ratio เท่ากับ 4:1 และความสูงของ Packing media เท่ากับ 40 เซนติเมตร พบว่า สภาวะที่เหมาะสมในการดำเนินการคือ อัตราการให้ความร้อน 1,200 วัตต์ โดยส่วนกลั่น 100 มิลลิลิตรแรก มี Mole Fraction เท่ากับ 0.9835 และส่วนที่เหลือในหม้อต้มมีสัดส่วนโดยโมลของอะซิโตนในโทลูอีนเท่ากับ 0.0460 แสดงให้เห็นว่า ชุดกลั่นนี้สามารถแยกตัวทำละลายทั้งสองชนิดออกจากกันได้ โดยคอลัมน์ของชุดกลั่นมีจำนวนเพลตทางทฤษฎีเท่ากับ 6  

เอกสารอ้างอิง

จันทิมา ชั่งสิริพร. (2543). การผลิตตัวทำละลายจากแนฟทาโดยการกลั่นแบบจุดเดือดจริง. [วิทยานิพนธ์วิศวกรรมศาสตร์มหาบัณฑิต, สาขาวิศวกรรมเคมี คณะวิศวกรรมศาสตร์, มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์]

ชาคริต ทองอุไร สุธรรม สุขมณี และ สุภวรรณ ฏิระวณิชย์กุล. (2542). การวิจัยพัฒนาการผลิตตัวทำละลายจากแนฟทาโรงกลั่นน้ำมันฝาง (รายงานวิจัย). สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.

คุณสมบัติของสารอะซิโตนและโทลูอีน. (2566, 11 กุมภาพันธ์). https://www.tccchemecal.com/

Barolo, M., & Berto, F. (1998). Composition Control in Batch Distillation: Binary and Multicomponent Mixtures. Industrial & Engineering Chemistry Research, 37(12), 4689-4698.

Chaniago, Y. D., & Lee, M. (2018). Distillation design and optimization of quaternary azeotropic mixtures for waste solvent recovery. Journal of Industrial and Engineering Chemistry, 67, 255-265.

Diwekar, U. M., & Madhavan, K. P. (1991). Multicomponent batch distillation column design. Industrial & Engineering Chemistry Research, 30(4), 713-721.

Weires, N. A., Johnston, A., Warner, D. L., McCormick, M. M., Hammond, K., & McDougal, O. M. (2011). Recycling of Waste Acetone by Fractional Distillation. Journal of Chemical Education, 88(12), 1724-1726.

Zweckmair, T., Hell, S., Klinger, K. M., Rosenau, T., Potthast, A., & Böhmdorfer, S. (2017). Recycling of Analytical Grade Solvents on a Lab Scale with a Purpose-Built Temperature-Controlled Distillation Unit. Organic Process Research & Development, 21(4), 578-584.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-04-29

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย