ลักษณะทางคลินิก ปัจจัยกระตุ้น และการรักษา ในผู้ป่วยโรคหัวใจล้มเหลวเฉียบพลัน ในโรงพยาบาลทั่วไป

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาลักษณะทางคลินิก ปัจจัยกระตุ้น การรักษา อัตราการเสียชีวิต การกลับไปดูแลที่บ้านหรือส่งต่อของผู้ป่วยโรคหัวใจล้มเหลวเฉียบพลันที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลพระพุทธบาท และเพื่อนำข้อมูลที่ได้จากการศึกษาไปพัฒนาระบบบริการทางการแพทย์ด้านการดูแลโรคหัวใจในโรงพยาบาล

รูปแบบการวิจัย: งานวิจัยเชิงพรรณาย้อนหลัง Retrospective descriptive study

วัสดุและวิธีการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยโรคหัวใจล้มเหลวเฉียบพลัน อายุ 18 ปีขึ้นไปทั้งหมด ที่รับไว้ในหอผู้ป่วยใน โรงพยาบาลพระพุทธ จังหวัดสระบุรี ตั้งแต่ วันที่ 1 กันยายน 2566 – 31 ตุลาคม 2567 เก็บข้อมูลย้อนหลังจากเวชระเบียนของโรงพยาบาล เข้าถึงข้อมูลโดยการดึงข้อมูลจากฐานข้อมูลอิเล็กโทรนิก วิเคราะห์และแสดงผลในรูปแบบร้อยละของผู้ป่วยทั้งหมด

ผลการวิจัย: ผู้ป่วยหัวใจล้มเหลวเฉียบพลัน 328 คน เป็นหญิงร้อยละ 174 คน คิดเป็นร้อยละ 53.05 และเป็นชาย 154 คน คิดเป็นร้อยละ 46.95 อายุเฉลี่ย 62.71 ปี เคยมีประวัติหัวใจล้มเหลวมาก่อน ร้อยละ 58.23 มีโรคร่วมเป็นโรคความดันโลหิตสูง สูงถึงร้อยละ 71.65 โรคเบาหวานร้อยละ 45.12  มาด้วยอาการหายใจหอบเหนื่อย Dyspnea ร้อยละ 98.48 มีเสียงปอดผิดปกติชนิด Crepitation ร้อยละ 86.89 และการตรวจภาพรังสีทรวงอกมักจะพบมีหัวใจโต Cardiomegaly ร้อยละ 89.33 และมี Pulmonary congestion/cephalization ร้อยละ 81.4 ปัจจัยกระตุ้นเกิดจากภาวะการได้รับน้ำและเกลือเกิน Salt water retention ร้อยละ 62.5 อันดับที่สองเกิดจากสภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด Sepsis ร้อยละ 20.73 เคยทำ Echocardiogram ร้อยละ 11.28 เคยทำบายพาสหัวใจ (CABG) ร้อยละ 1.83 และเคยสวนหลอดเลือดหัวใจร้อยละ 1.83 สามารถจำหน่ายกลับบ้านได้ร้อยละ 86.89 ส่งต่อร้อยละ 1.21 และเสียชีวิตร้อยละ 11.89 จำนวนวันที่นอน โรงพยาบาลเฉลี่ยคือ 6.14 วัน มีค่ามัธยฐานอยู่ที่ 3 วัน จำนวนครั้งที่นอนโรงพยาบาลต่อปีอยู่ที่ 1.26 วัน และค่ามัธยฐานอยู่ที่ 1 วัน

สรุปและข้อเสนอแนะ: ผู้ป่วยหัวใจล้มเหลวเฉียบพลันในโรงพยาบาลทั่วไปแห่งนี้มีอายุเฉลี่ย 62.71 ปี เป็นหญิงและชายใกล้เคียงกัน มี มีโรคร่วมเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรังเกือบทั้งหมด มีอาการนำคือหายใจหอบเหนื่อย การตรวจวินิจฉัยก่อนหน้ามีเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่ได้ทำการตรวจภาพสะท้อนหัวใจ ปัจจัยกระตุ้นที่พบบ่อยที่สุดเกิดจากการได้รับเกลือและน้ำเกิน รองลงมาพบว่าเกิดจากภาวะติดเชื้อในกระแส พบว่าผลการรักษามีอัตราการตายที่สูงกว่าค่าเฉลี่ยของการศึกษาอื่นและมีการส่งต่อที่ต่ำกว่าด้วย ผู้วิจัยมีข้อเสนอแนะว่าควรเพิ่มประสิทธิภาพการดูแลให้ดีขึ้น ให้มีจัดตั้งคลินิกผู้ป่วยโรคหัวใจล้มเหลวเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการดูแลรักษา