การพัฒนาระบบสนับสนุนการสั่งใช้ยาสมุนไพรในทีมสหวิชาชีพ จังหวัดร้อยเอ็ด

ผู้แต่ง

  • เปมิกา ยี่ทอง สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด
  • อัจฉรียา อภัยสูงเนิน สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด
  • ปรียารัตน์ เรืองบุญ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด
  • สนธยา คณาศรี โรงพยาบาลศรีสมเด็จ
  • ภูมิณรงค์ วาณิชย์พุฒิกุล โรงพยาบาลจังหาร
  • มนฤดี แก้วฮ่องคำ โรงพยาบาลเสลภูมิ
  • กุลธิดา ง่อนสว่าง โรงพยาบาลศรีสมเด็จ
  • ธนภัทร พลเยี่ยม โรงพยาบาลโพนทอง

คำสำคัญ:

ระบบสนับสนุน, ยาสมุนไพร, ทีมสหวิชาชีพ, HOSxP

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาสถานการณ์และสภาพปัญหา พัฒนาระบบ และประเมินผลระบบสนับสนุน การสั่งใช้ยาสมุนไพรในทีมสหวิชาชีพ จังหวัดร้อยเอ็ด

รูปแบบการวิจัย : การวิจัยและพัฒนา (Research and Development)

วัสดุและวิธีการวิจัย : การวิจัยและพัฒนานี้มุ่งเน้นการศึกษาและพัฒนาระบบสนับสนุนการสั่งใช้ยาสมุนไพรบนพื้นฐานระบบ HOSxP สำหรับทีมสหวิชาชีพจังหวัดร้อยเอ็ด โดยใช้วงจรการพัฒนาระบบ (SDLC) แบ่งการศึกษาเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 ศึกษาสถานการณ์และสภาพปัญหา ผู้ให้ข้อมูลเป็นบุคลากรทางการแพทย์จำนวน 10 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ โดยทำการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา ระยะที่ 2 พัฒนาระบบ เป็นผู้ให้ข้อมูลกลุ่มเดิม โดยทำการทดลองใช้งานและปรับปรุง 2 รอบ แต่ละรอบใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา ระยะที่ 3 ประเมินผลระบบจากกลุ่มผู้ใช้งาน คือ บุคลากรทางการแพทย์จำนวน 50 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม วิเคราะห์์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา

ผลการวิจัย : ระบบสนับสนุนการสั่งใช้ยาสมุนไพรที่พัฒนาขึ้นสามารถบูรณาการข้อมูลยาสมุนไพรที่ครอบคลุม โดยมีฟังก์ชันสนับสนุนการตัดสินใจที่สำคัญ ได้แก่ การแนะนำข้อบ่งใช้ ขนาดยา ข้อควรระวัง และการแจ้งเตือนอันตรกิริยาระหว่างยาและอาการไม่พึงประสงค์ โดยระดับประสิทธิภาพของระบบอยู่ในระดับสูง (Mean = 4.18, SD.=0.617) ผู้ใช้งานมีความพึงพอใจในภาพรวมอยู่ในระดับสูง (Mean = 4.32, SD.=0.493) และมูลค่าการใช้ยาสมุนไพรเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 3.10

สรุปและข้อเสนอแนะ : ระบบที่พัฒนาขึ้นสามารถสนับสนุนการสั่งใช้ยาสมุนไพรในทีมสหวิชาชีพได้อย่างมีประสิทธิภาพ การขยายผลการใช้งานในระดับจังหวัดจึงมีความเหมาะสมและสามารถดำเนินการได้จริงจึงส่งผลให้การสั่งใช้ยาสมุนไพรเพิ่มขึ้น และทีมสหวิชาชีพมีความพึงพอใจต่อระบบในระดับสูง

เอกสารอ้างอิง

World Health Organization. Global Health Expenditure Database. Geneva: World Health Organization; 2023.

สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. รายงานการสร้างระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ประจำปีงบประมาณ 2565. กรุงเทพฯ: สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ; 2565.

วิชัย โชควิวัฒน์, ระบบยาของประเทศไทย 2563 [อินเทอร์เน็ต]. พิมพ์ครั้งที่ 6. นนทบุรี: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 18 ธันวาคม 2567] เข้าถึงได้จาก:https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/5234

กระทรวงสาธารณสุข, องค์กรภาครัฐ - องค์กรภาคเอกชน. แผนแม่บทแห่งชาติ ว่าด้วยการพัฒนาสมุนไพรไทยฉบับที่ 1 พ. ศ. 2560-2564. พิมพ์ครั้งที่ 1. นนทบุรี: ทีเอส อินเตอร์ปริ้น; 2559.

กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 18 ธันวาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://spd.moph.go.th/wp-content/uploads/2024/11/4.1-Promote-the-use-of-herbal-medicine-v10.pdf

กระทรวงสาธารณสุข. ระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์และสุขภาพ (Health Data Center) version 1.10.4 [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 18 ธันวาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://hdcservice.moph.go.th

เกียรติพงษ์ อุดมธนะธีระ. วงจรการพัฒนาระบบ (System Development Life Cycle : SDLC). [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 18 ธันวาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://dol.dip.go.th/th/category/2019-02-08-08-57-30/2019-03-15-11-06-29?utm_source=chatgpt.com

Deming W. Edwards. Out of the Crisis, Center for Advanced Engineering Study, Massachusetts Institute of Technology, Cambridge, Massachusetts; 1982.

ปราณี มีหาญพงษ์, กรรณิการ์ ฉัตรดอกไม้ไพร. การตรวจสอบคคุณภาพของเครื่องมือวิจัยทางการพยาบาล. วารสารพยาบาลทหารบก. 2561;19(1):9–15.

DeLone, W H, McLean E R. The DeLone and McLean Model of Information Systems Success: A Ten-Year Update. Journal of Management Information Systems. 2023;19(4):9-30.

Davis F D. Perceived Usefulness, Perceived Ease of Use, and User Acceptance of Information Technology. MIS Quarterly. 1989;13(3):319-39.

Kawamoto K, Houlihan C A, Balas E A, Lobach D F. Improving Clinical Practice Using Clinical Decision Support Systems: A Systematic Review of Trials to Identify Features Critical to Success. BMJ. 2005;330(7494):765.

Gagnon MP, Desmartis M, Labrecque M, Car J, Pagliari C, Pluye P, et al. Systematic Review of Factors Influencing the Adoption of Information and Communication Technologies by Healthcare Professionals. J Med Syst. 2012;36(1):241–77.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-10-13

รูปแบบการอ้างอิง

1.
ยี่ทอง เ, อภัยสูงเนิน อ, เรืองบุญ ป, คณาศรี ส, วาณิชย์พุฒิกุล ภ, แก้วฮ่องคำ ม, ง่อนสว่าง ก, พลเยี่ยม ธ. การพัฒนาระบบสนับสนุนการสั่งใช้ยาสมุนไพรในทีมสหวิชาชีพ จังหวัดร้อยเอ็ด. J Res Health Inno Dev [อินเทอร์เน็ต]. 13 ตุลาคาม 2025 [อ้างถึง 7 ธันวาคม 2025];6(3):263-76. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jrhi/article/view/283215

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความต้นนิพนธ์