การศึกษาเปรียบเทียบคุณภาพภาพและปริมาณรังสี ในการถ่ายภาพรังสีทรวงอกด้วยเทคนิค ความต่างศักย์ไฟฟ้าที่แตกต่างกัน กรณีศึกษาโรงพยาบาลบางพลี

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบคุณภาพของภาพและปริมาณรังสีที่ผิวผู้ป่วยได้รับ (Entrance Surface Air Kerma: ESAK) จากการถ่ายภาพรังสีทรวงอกด้วยเทคนิคความต่างศักย์ไฟฟ้า 95, 105 และ 120 kVp

รูปแบบการวิจัย: เป็นการศึกษากึ่งทดลอง

วัสดุและวิธีการวิจัย: ทำการเก็บข้อมูลจากผู้รับบริการถ่ายภาพรังสีทรวงอกท่า PA upright จำนวน 180 ราย แบ่งออกเป็น 3 กลุ่มตามเทคนิคความต่างศักย์ไฟฟ้าที่ใช้ 95, 105 และ 120 kVp กลุ่มละ 60 ราย ประเมินคุณภาพของภาพโดยรังสีแพทย์ 3 ท่าน เก็บข้อมูลค่าดัชนีบ่งชี้การเปลี่ยนแปลงของปริมาณรังสี (Deviation Index: DI) และวัดค่าปริมาณรังสีที่ผิวผู้ป่วยได้รับ

ผลการวิจัย: ค่าปริมาณรังสีเฉลี่ยที่ผิวผู้ป่วยได้รับของกลุ่มเทคนิค 95, 105 และ 120 kVp เท่ากับ 0.40, 0.49 และ 0.25 mGy ตามลำดับ โดยเทคนิค 120 kVp ให้ค่าปริมาณรังสีต่ำที่สุด ลดลงจากเทคนิค 95 และ 105 kVp คิดเป็นร้อยละ 37.50 และ 48.97 ตามลำดับ และต่ำกว่าค่าปริมาณรังสีอ้างอิงของประเทศไทย (0.4 mGy) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001) ค่าดัชนีบ่งชี้การเปลี่ยนแปลงของปริมาณรังสีส่วนใหญ่อยู่ในช่วงที่เหมาะสม (±3) ทุกกลุ่ม และความพึงพอใจของรังสีแพทย์ต่อคุณภาพของภาพอยู่ในระดับดีถึงดีเยี่ยม โดยเทคนิค 120 kVp ได้คะแนนความพึงพอใจสูงสุด

สรุปและข้อเสนอแนะ: การถ่ายภาพรังสีทรวงอกด้วยเทคนิคความต่างศักย์ไฟฟ้า 120 kVp สามารถลดปริมาณรังสีที่ผู้ป่วยได้รับ ภาพที่ได้มีคุณภาพเพียงพอต่อการวินิจฉัย จึงเป็นเทคนิคที่เหมาะสมสำหรับการถ่ายภาพรังสีทรวงอก