ผลของการให้บริบาลทางเภสัชกรรมผู้ป่วยโรคติดเชื้อเอชไอวีคลินิกยาต้านไวรัส โรงพยาบาลจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาสภาพปัญหา พัฒนารูปแบบ และผลลัพธ์การบริบาลทางเภสัชกรรมของผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวีและเอดส์

รูปแบบการวิจัย: การวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action research)     

วัสดุและวิธีวิจัย: เก็บข้อมูลการวิจัยไปข้างหน้า ในช่วงวันที่ 1 ตุลาคม 2567 – 31 มีนาคม 2568 ณ คลินิกยาต้านไวรัส โรงพยาบาลจตุรพักตรพิมาน โดยคัดเลือกผู้ป่วยที่กินยาต้านไวรัสเอชไอวีอย่างน้อย 6 เดือน รวม 103 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้การสัมภาษณ์  บันทึก Adherence และแบบทดสอบความรู้ที่มีความตรงตั้งแต่ 0.67 – 1.00 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ Wilcoxon signd-rank test, Shapiro-wilk normality test และ Maxwell-Stuart test

ผลการวิจัย: ผู้ป่วยที่มารักษาต่อเนื่องทั้งหมด 103 ราย พบปัญหาจากการใช้ยาจำนวน 50 ครั้ง ปัญหาที่พบมากที่สุดคือ ปัญหาความไม่ร่วมมือในการใช้ยา 39 ครั้ง (ร้อยละ 78) นอกจากนี้พบปัญหาการเกิดอาการไม่พึงประสงค์ทางยาคือผู้ป่วยมีค่า eGFR ลดลงต่ำกว่า 50 มิลลิลิตร/นาที/1.73 ตร.ม. จำนวน 6 ครั้ง (ร้อยละ 12) ผู้ป่วยมีคะแนนความร่วมมือมากกว่า 95 คะแนน ก่อนบริบาลและหลังบริบาลพบ จำนวน 94 ราย (ร้อยละ 91.26) และจำนวน 96 ราย (ร้อยละ 93.2) ตามลำดับ แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = .044) ค่า CD4 cell count ก่อนและหลังการบริบาลพบ 491.83 ± 245.32 cell/mm³ และ 555.96 ± 229.45 (Cell/mm³) แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001) ค่า viral load หลังการบริบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวีมีระดับ Viral load <20 copies/ml เพิ่มขึ้นคิดเป็นร้อยละ 4.71

สรุปและข้อเสนอแนะ: การบริบาลทางเภสัชกรรมผู้ติดเชื้อเอชไอวี คลินิกยาต้านไวรัส โรงพยาบาลจตุรพักตรพิมานสามารถช่วยแก้ไขปัญหาด้านยา เพิ่มความร่วมมือในการรับประทานยาต้านไวรัสเอชไอวีแก่ผู้ป่วย ทำให้ผู้ป่วยมีความเข้าใจเรื่องยาและการปฏิบัติตัว ส่งผลให้ผู้ป่วยใช้ยาได้ถูกต้องและปลอดภัย ทำให้ผู้ป่วยมีผลการรักษาที่ดี