การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ คลินิกวัณโรค โรงพยาบาลร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษารูปแบบการดูแลผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ คลินิกวัณโรค โรงพยาบาลร้อยเอ็ด

รูปแบบการวิจัย : การศึกษาวิจัยครั้งนี้ใช้รูปแบบการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research : AR)

วัสดุและวิธีการวิจัย : กลุ่มตัวอย่างเป็นกลุ่มวางแผนพัฒนา ได้แก่ อายุรแพทย์ เภสัชกร พยาบาลวิชาชีพประจำคลินิกวัณโรค พยาบาลวิชาชีพกลุ่มงานการพยาบาลชุมชน นักวิชาการสาธารณสุข ผู้ช่วยพยาบาล เจ้าหน้าที่บันทึกข้อมูล อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) และผู้ป่วยวัณโรคปอด/ญาติ 18 คน และกลุ่มผู้ใช้แผนเป็นผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่และผู้ดูแลผู้ป่วย 50 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบความรู้เกี่ยวกับวัณโรค และการป้องกันการแพร่กระจายเชื้อวัณโรค ที่มีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับ (KR-20) 0.76 และแบบสอบถามความพึงพอใจต่อการดูแลผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับ (Cronbach's alpha) 0.81 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และ Paired simple t-test 

ผลการวิจัย : พบว่า รูปแบบการดูแลผู้ป่วยฯ ประกอบด้วย 5 ขั้น คือ การสร้างความรู้ด้านสุขภาพในการรักษาวัณโรคปอดรายใหม่ 2) การฝึกอบรม DOT Supporter 3) การใช้เทคโนโลยีสื่อสังคมออนไลน์สำหรับการติดตามการทานยา 4) จัดระบบพี่เลี้ยงในการดูแลผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ และ 5) การประเมินผล  ผลลัพธ์การดำเนินงานพบว่ากลุ่มตัวอย่างมีคะแนนความรู้เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ จากคะแนนเฉลี่ย 5.84 เป็น 10.62 คะแนน (p<.05) โดยผู้ป่วยส่วนใหญ่มีความรู้เพิ่มจากระดับต่ำ 86.00% เป็นระดับสูง 90.00% ความพึงพอใจต่อการดูแลเพิ่มขึ้นจากระดับปานกลาง 88.00% เป็นระดับสูง 100.00% คะแนนเฉลี่ยเพิ่มจาก 3.20 เป็น 4.82 คะแนน (p<.05) และผู้ป่วยทั้งหมด 25 รายมีผลตรวจเสมหะเป็น ลบทั้งที่ 2 เดือนและ 6 เดือน  

สรุปและข้อเสนอแนะ : ผลการวิจัยครั้งนี้สะท้อนถึงความสำเร็จของรูปแบบการทำงานที่มีส่วนร่วมจากหลายภาคส่วน ซึ่งสามารถเป็นต้นแบบในการป้องกันการขาดยาของผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ อย่างยั่งยืน ดังนั้นควรมีการดำเนินการวิจัยเชิงทดลอง เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของแผนพัฒนาการดำเนินงานการดูแลผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ คลินิกวัณโรค โรงพยาบาลร้อยเอ็ด ต่อไป