การพัฒนาการส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในชุมชนในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลนาเยีย อำเภอนาเยีย จังหวัดอุบลราชธานี

ผู้แต่ง

  • กชพร มูลเมือง โรงพยาบาลนาเยีย

คำสำคัญ:

การพัฒนา, การส่งเสริม, การใช้ยาอย่างสมเหตุผล

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในชุมชน ในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลนาเยีย อำเภอนาเยีย จังหวัดอุบลราชธานี

รูปแบบการวิจัย : การวิจัยเชิงปฏิบัติการ

วัสดุและวิธีการวิจัย : การวิจัยครั้งนี้แบ่งการศึกษาออกเป็น 2 ระยะ คือ 1) ระยะเตรียมการ 2) ระยะดำเนินการการส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบเก็บข้อมูลที่พัฒนาขึ้น  วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา เปรียบเทียบผลลัพธ์ก่อนและหลังการพัฒนาและวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการวิจัย : การส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในชุมชน ในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลนาเยีย อำเภอนาเยีย จังหวัดอุบลราชธานี มีความรู้ความเข้าใจและทักษะในการส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลหลังการพัฒนาส่วนใหญ่อยู่ในระดับสูง ทั้งนี้เป็นเพราะว่า เจ้าหน้าที่ รพ.สต. และอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน มีการเน้นย้ำเนื้อหาความรู้ความเข้าใจและทักษะในการใช้ยาอย่างสมเหตุผลที่ถูกต้อง จึงส่งผลให้มีความรู้ความเข้าใจและทักษะในการใช้ยาอย่างสมตุผลเพิ่มสูงขึ้น คะแนนเฉลี่ยความรู้ความเข้าใจและทักษะในการส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลหลังการพัฒนามีคะแนนเฉลี่ยเพิ่มขึ้น ผลการเปรียบเทียบความแตกต่างของคะแนนความรู้ความเข้าใจก่อนและหลังการพัฒนา มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 การพัฒนาการส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในชุมชน ในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลนาเยีย ทำให้ผู้เข้าร่วมโครงการมีความรู้เพิ่มขึ้น

สรุปและข้อเสนอแนะ : การส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในชุมชน ในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลนาเยีย อำเภอนาเยีย จังหวัดอุบลราชธานี จะต้องมีการพัฒนาให้ครอบคลุมทุกระดับตั้งแต่ระดับโรงพยาบาลถึงระดับชุมชน การพัฒนาทุกภาคส่วนจะทำให้เกิดการดำเนินงานที่มีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น ส่งผลทางตรงให้มีการใช้ยาที่เหมาะสมมากขึ้นและส่งผลทางอ้อมคือ ค่าใช้จ่ายด้านยาที่ลดลงและช่วยลดภาวะดื้อยาตามมา

เอกสารอ้างอิง

ชัยวัฒน์ สิงห์หิรัญนุสรณ์. RUD community : เอกสารประกอบการอบรมเรื่องการพัฒนาการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในชุมชน. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2566.

สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการดำเนินงานพัฒนาระบบการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในชุมชน. นนทบุรี : กลุ่มงานพัฒนาระบบสนับสนุนบริการ กองบริหารการสาธารณสุข; 2566.

เบญจมาศ บุดดาวงศ์. การส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในชุมชน อำเภอโนนคูณ จังหวัดศรีสะเกษ. ศรีสะเกษ: โรงพยาบาลโนนคูณ จังหวัดศรีสะเกษ; 2566.

เอมอัชฌาวัฒนบุรานนท์. หลักการทางสุขศึกษา. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์; 2566.

Kemmis S, McTaggart R. The action research planner. 3rd ef. Victoria : Deakin University press; 1988.

ปรารถนา ชามพูนท. ยาเหลือใช้และพฤติกรรมการใช้ยาของประชาชนในจังหวัดเชียงใหม่ [วิทยานิพนธ์]. เชียงใหม่ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2564.

ดรุวรรณ คลังศรี. การมีส่วนร่วมของเจ้าหน้าที่หน่วยบริการปฐมภูมิในกระบวนการ พัฒนาระบบงานบริการส่งมอบยาและให้คำแนะนำการใช้ยา. วารสารเภสัชกรรมไทย. 2566;5(2):91–107.

ธนพงศ์ ภูผาลี. รูปแบบการพัฒนาร้านชำแบบชุมชนมีส่วนร่วม ต.โพนสูง จ.สกลนคร. วารสารอาหารและยา. 2567;57–63.

สรัญญ์รักษ์ บุญมุสิก. ความรู้ เจตคติและพฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างสมเหตุผลของนักศึกษาพยาบาล เครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและสาธารณสุขภาคใต้. วารสารวิจัยและนวัตกรรมทางสุขภาพ. 2562;2(1):25–36.

โสพิศ สุมานิต. ผลของการเสริมสร้างการรับรู้สมรรถนะแห่งตนต่อการรับรู้สมรรถนะการมีส่วนร่วมดูแลผู้ป่วยเด็กภาวะวิกฤตของผู้ดูแล. รามาธิบดีพยาบาลสาร. 2564;17(1):63–74.

จิรชัย มงคลชัยภักดิ์. การศึกษาความรู้และพฤติกรรมเกี่ยวกับการใช้ยาปฏิชีวนะของผู้รับบริการในร้านยาชุมชนจังหวัดปทุมธานี. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารสาธารณสุข. มหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย; 2565.

อารีย์ แร่ทอง. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ 3อ 2ส ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน กรณีศึกษาตำบลหินตก อำเภอร่อนพิบูลย์ จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวิชาการ กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. 2562;15(3):62–70.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

เผยแพร่ 2025-06-27 — ปรับปรุง 2025-06-27

เวอร์ชัน

รูปแบบการอ้างอิง

1.
มูลเมือง ก. การพัฒนาการส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในชุมชนในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลนาเยีย อำเภอนาเยีย จังหวัดอุบลราชธานี. J Res Health Inno Dev [อินเทอร์เน็ต]. 27 มิถุนายน 2025 [อ้างถึง 27 ธันวาคม 2025];6(2):243-56. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jrhi/article/view/280583

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความต้นนิพนธ์