ผลของโปรแกรมชะลอไตเสื่อมต่อความรู้ พฤติกรรมการจัดการตนเองและผลลัพธ์ทางคลินิกของผู้ป่วย โรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 และระยะที่ 4 ใน โรงพยาบาลเชียงขวัญ จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมชะลอไตเสื่อมต่อระดับความรู้ พฤติกรรมการจัดการตนเอง และผลลัพธ์ทางคลินิกของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 และระยะที่ 4

รูปแบบการวิจัย: การวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi-experimental design) แบบกลุ่มเดียววัดก่อน และหลัง (One Group Pretest-Posttest Design)

วัสดุและวิธีการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ไม่มีโรคร่วม ซึ่งได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 หรือ 4 (ICD-10: N183, N184) มาแล้วไม่น้อยกว่า 1 ปี มีค่าการกรองไต (eGFR) อยู่ระหว่าง 15–59 mL/min/1.73 m² จำนวน 30 ราย คัดเลือกตามเกณฑ์ที่กำหนด ดำเนินการวิจัยระหว่างเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2567 ถึงเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2568 ที่คลินิกโรคไตเรื้อรัง โรงพยาบาลเชียงขวัญ จังหวัดร้อยเอ็ด เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วย แบบสัมภาษณ์ แบบประเมินความรู้ และแบบประเมินพฤติกรรมการจัดการตนเอง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และเปรียบเทียบค่าก่อนและหลังเข้าร่วมโปรแกรมด้วยสถิติ Paired t-test ที่ระดับนัยสำคัญ .05

ผลการวิจัย: ผลการวิจัยพบว่า หลังการเข้าร่วมโปรแกรมค่าเฉลี่ยความรู้เกี่ยวกับโรคไตเรื้อรังและพฤติกรรมการจัดการตนเองเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001) ค่า eGFR เฉลี่ยเพิ่มขึ้นจาก 37.90 เป็น 40.23 mL/min/1.73 m² (p < .001) ระดับ HbA1C ลดลงจาก 8.1% เป็น 7.6% (p < .001) และความดันโลหิตค่าบน (SBP) ลดลงจาก 143 เป็น 139 mmHg (p < .001) ส่วนค่า Creatinine, ความดันโลหิตค่าล่าง (DBP) และระยะของโรคไต ไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ

สรุปและข้อเสนอแนะ: ผลการศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า โปรแกรมชะลอไตเสื่อมมีประสิทธิผลในการส่งเสริมความรู้ พฤติกรรมการจัดการตนเอง และช่วยชะลอการเสื่อมของไตในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 และ 4 ได้ จึงควรสนับสนุนให้มีการประยุกต์ใช้ในคลินิกชะลอไตเสื่อมอย่างต่อเนื่องและทั่วถึง