การพัฒนาร้านยาในจังหวัดร้อยเอ็ดเพื่อขึ้นทะเบียนเป็นหน่วยบริการรับส่งต่อทางด้านเภสัชกรรม ของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อยกระดับและพัฒนาคุณภาพร้านยาที่เป็นหน่วยบริการรับส่งต่อทางเภสัชกรรมในจังหวัดร้อยเอ็ด

รูปแบบวิจัย : เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action research)

วัสดุและวิธีการวิจัย :  กลุ่มเป้าหมายเป็นผู้ประกอบการร้านยา 23 แห่ง ใน 10 อำเภอ ที่มีคุณสมบัติตามข้อกำหนดการทะเบียนบริการในโครงการนำร่องตามนโยบาย 30 บาทรักษาทุกที่ด้วยบัตรประชาชนใบเดียว เป็นร้านยาบริการดูแลผู้ป่วยกลุ่มอาการเจ็บป่วยเล็กน้อย 16 อาการและการจ่ายยาโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบบันทึกบริการ และแนวคำถามสำหรับการสัมภาษณ์ วิเคราะห์โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ส่วนข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)

ผลการวิจัย : พบว่าร้านยาได้ยกระดับโดยขึ้นทะเบียนเป็นหน่วยบริการ 48 แห่ง โดยมีร้านยาผ่านการอบรมการให้บริการและได้ใบรับรองจากสภาเภสัชกรรม 27 แห่ง คิดเป็นร้อยละ 56.25 ให้บริการผู้ป่วยอาการเจ็บป่วยเล็กน้อยได้ จำนวน 51,790 ราย 105,924 ครั้ง ผู้รับบริการส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง   (64.30%) อายุตั้งแต่ 45–64 ปี (38.92%) พบเป็นอาการระบบทางเดินหายใจ ได้แก่ ไอ ไข้ และเจ็บคอ (51.91%) ผลการติดตาม 72 ช.ม. พบว่าหายป่วย (33.94%) อาการทุเลา (54.38%), อาการ ไม่ทุเลา(2.19%) และส่งต่อ (1.75%) การจ่ายยาโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง พบว่ามีเพียง 13 ร้านที่ให้บริการ มีผู้ใช้บริการเพียง 197 คนและให้บริการรวม 784 ครั้ง

สรุปและข้อเสนอแนะ : ข้อค้นพบในงานวิจัยนี้ชี้ให้เห็นว่าร้านยาสามารถให้บริการสุขภาพระดับปฐมภูมิได้ หากมีการสนับสนุนในเชิงนโยบายอย่างต่อเนื่อง