การประเมินสมรรถนะศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุข สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด ปีงบประมาณ 2567

ผู้แต่ง

  • อิทธิพล ดวงแก้ว สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด
  • อภิญญา ดวงแก้ว สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด
  • บุษบา บัวผัน สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด
  • จินตวัฒน์ บุญกาพิมพ์ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด

คำสำคัญ:

ศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุข, EOC assessment tool, การประเมิน

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อประเมินสมรรถนะศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุข สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด

รูปแบบการวิจัย : การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา (Descriptive study)

วัสดุและวิธีการวิจัย : กลุ่มตัวอย่างเป็นตัวแทนคณะกรรมการตามระบบบัญชาการเหตุการณ์ภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุขภายใต้ศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินด้านการแพทย์และสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด ปี 2567 ทุกกลุ่มภารกิจ จำนวน 30 คน โดยการสัมภาษณ์ สนทนากลุ่ม เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบประเมิน EOC assessment tool กรมควบคุมโรค ประกอบด้วย 10 หมวด 74 ตัวชี้วัด เก็บรวบรวมข้อมูลโดย ใช้แบบเก็บข้อมูลพื้นฐานเพื่อการวางแผนการพัฒนาศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินสำหรับหน่วยงานสาธารณสุขระดับจังหวัด วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหาและสถิติที่ใช้ได้แก่สถิติเชิงพรรณนา

ผลการวิจัย : สมรรถนะศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุข มีโครงสร้างระบบการบัญชาการเหตุการณ์ศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุขตามบทบาทหน้าที่คำสั่ง มีระบบจัดการภาวะฉุกเฉินระดับจังหวัดที่สามารถตอบโต้ภาวะฉุกเฉินได้ ตัวชี้วัดผ่านสมรรถนะและสามารถนำมาใช้อย่างได้ผลเป็นที่ประจักษ์ จำนวน 50 ตัวชี้วัด (67.57%) แสดงให้เห็นว่าสมรรถนะผ่านเกณฑ์ที่กรมควบคุมโรคกำหนด เมื่อจำแนกตามหมวดพบว่าตัวชี้วัดที่ผ่านสมรรถนะและสามารถนำมาใช้อย่างได้ผลเป็นที่ประจักษ์มากที่สุดคือหมวดที่ 1 บริบท หมวดที่ 5 Critical Information และหมวดที่ 9 Coordination and logistical support of field operations (100%) รองลงมาได้แก่ หมวดที่ 10 Training, Exercise and Evaluation หมวดที่ 2 ศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉิน หมวดที่ 3 กรอบโครงสร้างการทำงาน หมวดที่ 8 การสื่อสารภายในระบบบัญชาการเหตุการณ์ และหมวดที่ 6 Incident management and response (75.00%, 73.07%, 66.67%, 50.00% และ 33.33%) ตามลำดับ หมวดที่ผ่านสมรรถนะน้อยที่สุดคือหมวดที่ 4 ระบบข้อมูลและหมวดที่ 7 การสื่อสารความเสี่ยงและเตือนภัย (20.00%)

สรุปและข้อเสนอแนะ : ควรเร่งรัดการวางแผนพัฒนาระบบข้อมูล การสื่อสารความเสี่ยงและการเตือนภัย Incident management and response เพื่อเพิ่มสมรรถนะของศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุขสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ดให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

เอกสารอ้างอิง

กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข. แผนยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี ด้านสาธารณสุข (พ.ศ. 2560-2579) [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 27 พฤศจิกายน 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://bdh.moph.go.th/site/wp-content/uploads/2023/07/EbookMOPH20yrsPlan2017_version2.pdf

ธนรักษ์ ผลิพัฒน์, พรทิพย์ ศิริภานุมาศ. ยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี ด้านการป้องกันควบคุมโรคและภัยสุขภาพ (พ.ศ. 2560-2579). พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2561.

ธนรักษ์ ผลิพัฒน์, พรพิทักษ์ พันธ์หล้า, ชำนาญ ม่วงแดง. กรอบแนวทางการพัฒนาศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินและระบบบัญชาการเหตุการณ์ในภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข พ.ศ. 2559-2564. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด; 2559.

กรมควบคุมโรค กองควบคุมโรคและภัยสุขภาพในภาวะฉุกเฉิน. แบบเก็บข้อมูลพื้นฐานเพื่อการวางแผนการพัฒนาศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉิน สำหรับหน่วยงานสาธารณสุขระดับจังหวัด และระดับเขต [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 27 พฤศจิกายน 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.ddc.moph.go.th/uploads/ckeditor2/ddce/files/EOC%20Assessment%20Tool-EDIT(2566).pdf

กรมควบคุมโรค กองควบคุมโรคและภัยสุขภาพในภาวะฉุกเฉิน. คู่มือมาตรฐานการปฏิบัติงานเตรียมความพร้อมตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน (Standard Operation Procedure: SOP) [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 27 พฤศจิกายน 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/uploads/ckeditor2/ddce/files/03เล่มคู่มือSOPPHER2565.pdf

รัฐพงษ์ บุรีวงษ์, อรณิชชา อินทร์กง, นัทธพงศ์ อินทร์ครอง. แผนปฏิบัติการสำหรับทุกภัยอันตราย All-Hazard Plan: AHP [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2567.

กองสาธารณสุขฉุกเฉิน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. คู่มือศูนย์ปฏิบัติการฉุกเฉินด้านการแพทย์และสาธารณสุข [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 27 พฤศจิกายน 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://pher.moph.go.th/pher/assets/download/manual/pheoc2563.pdf

ธีรวัฒน์ วลัยเสถียร, ปทุมมาลย์ ศิลาพร, เชิดพงษ์ มงคลศิลป์, สุมาลี จันทรลักษณ์. การประเมินศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุข สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 จังหวัดขอนแก่น กรมควบคุมโรค ปีงบประมาณ 2562. วารสารกรมควบคุมโรค. 2563;46(4):528-39.

กองสาธารณสุขฉุกเฉิน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการประเมินความเสี่ยงภัยด้านการแพทย์และสาธารณสุข [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 27 พฤศจิกายน 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://pher.moph.go.th/pher/assets/download/manual/satrisk.pdf

ดารณี วรชาติ, ชาตรี นันทพานิช, รุ่งทิวา ประสานทอง, พรพิมล ขันชูสวัสดิ์. การพัฒนาศูนย์ปฏิบัติการตอบโต้ภาวะฉุกเฉินและภัยพิบัติทางด้านการแพทย์และสาธารณสุขระดับจังหวัดฉะเชิงเทรา. วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า. 2561;35:190-202.

กองสาธารณสุขฉุกเฉิน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. คู่มือแนวทางปฏิบัติงานทีมภารกิจปฏิบัติการ (Operation) สำหรับการเผชิญเหตุและฟื้นฟูด้านการแพทย์และสาธารณสุขต่อโรคและภัยพิบัติ [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: ระทรวงสาธารณสุข; 2565.

วิทูรย์ อนันกุล, ประกิจ สาระเทพ, อลิสา ยาณะสา. คู่มือแนวทางการเฝ้าระวังสาธารณภัยด้านการแพทย์และสาธารณสุข. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข; 2564.

กองสาธารณสุขฉุกเฉิน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการสื่อสารความเสี่ยงและประชาสัมพันธ์สาธารณภัยด้านการแพทย์ และสาธารณสุขในภาวะฉุกเฉิน [อินเตอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข; 2565.

วิรัช ประวันเตา, พรสุรางค์ ราชภักดี, ศรายุธ อุตตมางคพงศ์. การพัฒนาศูนย์ปฏิบัติการและระบบบัญชาการเหตุการณ์ตอบโต้ภาวะฉุกเฉินทางด้านสาธารณสุขกรณีโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ในเขตสุขภาพที่ 2 พิษณุโลก. วารสารควบคุมโรค. 2564;47(2):396-408.

วิลาวัลย์ เอี่ยมสะอาด, เวสารัช วรุตมะพงศ์พันธ. การพัฒนารูปแบบการดำเนินงานตอบโต้ภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุข : บทเรียนจากการบริหารจัดการสถานการณ์ฉุกเฉินด้านสาธารณสุขในการรับมือโรค COVID-19 จังหวัดระยอง. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 8 จังหวัดอุดรธานี. 2566;1:14-30.

วรรณา วิจิตร, อุษารัตน์ ติดเทียน, ภูดิศักดิ์ ท่อศิริโภควัฒน์. การประเมินระบบการจัดการภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุขของสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 2 จังหวัดพิษณุโลก ปี พ.ศ. 2562-2564. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 ขอนแก่น. 2565;29(3):1-13.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

เผยแพร่ 2025-01-27 — ปรับปรุง 2025-01-27

เวอร์ชัน

รูปแบบการอ้างอิง

1.
ดวงแก้ว อ, ดวงแก้ว อ, บัวผัน บ, บุญกาพิมพ์ จ. การประเมินสมรรถนะศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุข สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด ปีงบประมาณ 2567. J Res Health Inno Dev [อินเทอร์เน็ต]. 27 มกราคม 2025 [อ้างถึง 27 ธันวาคม 2025];6(1):148-63. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jrhi/article/view/276854

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความต้นนิพนธ์