การพัฒนารูปแบบการดำเนินการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ เพิ่มคนสุขภาพดี จังหวัดมหาสารคาม
คำสำคัญ:
การพัฒนารูปแบบ, การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม, องค์ประกอบร่างกายบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ : เพื่อพัฒนารูปแบบการดำเนินงานปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพเพิ่มคนสุขภาพดี และศึกษาผลของรูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพเพิ่มคนสุขภาพดี
รูปแบบการวิจัย : เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research)
วัสดุและวิธีการวิจัย : การพัฒนารูปแบบการดำเนินงาน “เพิ่มคนสุขภาพดี” จังหวัดมหาสารคาม มีขั้นตอนการวิจัย 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การวิเคราะห์สถานการณ์ ระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบการดำเนินงาน ประกอบด้วย 4 ขั้นตอนคือ 1) การวางแผน 2) การปฏิบัติการ 3) การสะท้อนการปฏิบัติ 4) การปรับปรุงแผนปฏิบัติการ จำนวน 2 วงรอบ ระยะที่ 3 ประเมินผลของการพัฒนารูปแบบ กลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย บุคลากรจากสาธารณสุขจังหวัด บุคลากรสาธารณสุขระดับอำเภอ และประชาชนอายุ 19-59 ปี ในพื้นที่จังหวัดมหาสารคาม เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบบันทึกสุขภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการดำเนินการวิจัย ได้แก่ รูปแบบการดำเนินงานเพิ่มคนสุขภาพดี วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ โดยการใช้การแจกแจงความถี่ ร้อยละค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เปรียบเทียบค่าสัดส่วนก่อนและหลังดำเนินการ ด้วยสถิติ McNemar test
ผลการวิจัย : รูปแบบการดำเนินการเพิ่มคนสุขภาพดี จังหวัดมหาสารคาม โดยวงรอบที่ 1 มีระบบการคัดกรองสภาวะสุขภาพด้วยเครื่องวัดองค์ประกอบร่างกายในทุกอำเภอ มีกระบวนการคืนข้อมูลสุขภาพรายบุคคล เพื่อสร้างการรับรู้และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพตามเป้าหมายรายบุคคล วงรอบที่ 2 เพิ่มการใช้กระบวนการสร้างแรงจูงใจ โดยมีกลุ่มเป้าหมาย จำนวน 5,043 คน ผลการเปรียบเทียบสภาวะสุขภาพก่อนและหลังการดำเนินการ พบว่า ค่าเฉลี่ยดัชนีมวลกาย รอบเอว ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001, .003) ตามลำดับ
สรุปและข้อเสนอแนะ : การกระตุ้นให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ โดยใช้กระบวนการการคืนข้อมูลรายบุคคล เพื่อนำสู่จัดการปัญหาสุขภาพของตนเองส่งผลต่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพให้บรรลุเป้าหมาย
เอกสารอ้างอิง
กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. สถิติสาธารณสุข ปี 2565. กรุงเทพฯ; 2566.
กรมอนามัย. กรมอนามัย เผย โควิด-19 ทำวัยเรียน – วัยทำงาน – ผู้สูงอายุ มีพฤติกรรมเนือยนิ่งเฉลี่ย 14 ชั่วโมงต่อวัน [อินเทอร์เน็ต]. กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 30 กันยายน 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://multimedia.anamai.moph.go.th/news/141064/.
ศูนย์พัฒนาองค์ความรู้ด้านกิจกรรมทางกายประเทศไทย (ทีแพค) สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. REGENERATING Physical Activity in Thailand after COVID-19 Pandemic: ฟื้นกิจกรรมทางกายในประเทศไทยหลังวิกฤตโควิด-19. นนทบุรี: ภาพพิมพ์ จำกัด; 2563.
ปิยวัตน์ เกตุวงศา. สถานการณ์โควิด-19 กับผลกระทบที่มีต่อพฤติกรรมสุขภาพด้านการมีกิจกรรมทางกายของคนไทย [อินเทอร์เน็ต]. กองบริหารงานทั่วไป มหาวิทยาลัยมหิดล. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 30 กันยายน 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://op.mahidol.ac.th/ga/posttoday-2/.
Bourdas D I, Zacharakis E D. Impact of COVID-19 Lockdown on Physical Activity in a Sample of Greek Adults. Sports. 2020;8(10):139.
Yamada M, Kimura Y, Ishiyama D, Otobe Y, Suzuki M, Koyama S, et al. Effect of the COVID-19 Epidemic on Physical Activity in Community-Dwelling Older Adults in Japan: A Cross-Sectional Online Survey. J Nutr Heal aging. 2020;24(9):948–50.
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. พฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 30 กันยายน 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://dopah.anamai.moph.go.th/.2565.
Stephen Kemmis and Robin McTaggart. The Action Research Planer. Victoria: Deakin University; 1988.
Srisuk W, Leelahagul P, Pataragesvit J. Effectiveness of a Weight Loss Program on Body Mass Index and Adipose Tissue of Overweight People. Ramathibodi Med J. 2022;45(2):17–27.
ยลวรณัฏฐ์ จีรัชตกรณ์, เจษฎา สุวรรณวารี. การศึกษาโปรแกรมการออกกำลังกายเพื่อการมีสุขภาพที่ดีและส่งผลต่อความสุขในการทำงาน โดยการมีส่วนร่วมของบุคลากรในหน่วยงานสร้างเสริมสุขภาพ. วารสารการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม. 2566;46(4):84-100.
ณฐกร นิลเนตร, เพ็ญวิภา นิลเนตร. การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพตามหลัก 3อ. 2ส.ของประชาชนวัยทางานในพื้นที่หมู่บ้านปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ เขตสุขภาพที่ 6. วารสารสภาการสาธารณสุขชุมชน. 2566;5(1):27–38.
ดิสพล แจ่มจันทร์. การพัฒนารูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพเพื่อลดการเกิดโรคเบาหวานของประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลชอนสมบูรณ์อำเภอหนองม่วง จังหวัดลพบุรี. วารสารวิชาการกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. 2565;18(3):47-58.
ฐิติภัค อินทเสม. การพัฒนารูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพแบบมีส่วนร่วมของบุคลากรที่มีภาวะน้ำหนักเกินโรงพยาบาลชุมพรเขตรอุดมศักดิ์ อำเภอเมือง จังหวัดชุมพร. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน. 2565;7(3):22-30.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
เวอร์ชัน
- 2025-01-19 (2)
- 2025-01-02 (1)
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด
บทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารวิจัย และพัฒนานวัตกรรมทางสุขภาพ สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด ถือเป็น ผลงานวิชาการ งานวิจัย วิเคราะห์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้ประพันธ์ กองบรรณาธิการไม่จําเป็นต้องเห็น ด้วยเสมอไป และผู้ประพันธ์จะต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
