การพัฒนาและประเมินรูปแบบการดูแลผู้ป่วยวัณโรคในชุมชนโดยใช้นวัตกรรม “ใบไม้ช่วยชีวิต” ในโรงพยาบาลธวัชบุรี จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อพัฒนาและประเมินผลรูปแบบการดูแลผู้ป่วยวัณโรค โดยการนำนวัตกรรม “ใบไม้ช่วยชีวิต”

รูปแบบการวิจัย : วิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research)

วัสดุและวิธีการวิจัย : กลุ่มเป้าหมายจำแนกเป็น 3 กลุ่ม กลุ่มแรกเป็นผู้ป่วยวัณโรคปอดเสมหะตรวจพบเชื้อรายใหม่ ที่ขึ้นทะเบียนรักษาในคลินิกวัณโรค โรงพยาบาลธวัชบุรี กลุ่มที่ 2 เป็นเจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบหลักด้านวัณโรคและกลุ่มที่ 3 เป็นทีมสหวิชาชีพที่ให้บริการผู้ป่วย รวม 55 คน ดำเนินการวิจัยตั้งแต่ เดือนตุลาคม 2565 ถึง เดือนกันยายน 2566 เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามและวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัย : รูปแบบการดูแลผู้ป่วยวัณโรคในชุมชนโดยใช้นวัตกรรม “ใบไม้ช่วยชีวิต” ประกอบด้วย 3 ขั้นตอน คือ 1) การประเมินความรู้ผู้ป่วยและญาติก่อนขึ้นทะเบียนรักษาวัณโรค 2) การให้ความรู้โดยใช้นวัตกรรม “ใบไม้ช่วยชีวิต” และ 3) ประเมินพฤติกรรมการปฏิบัติตามแนวทางการดูแลผู้ป่วยหลังใช้นวัตกรรม “ใบไม้ช่วยชีวิต” หลังการพัฒนา พบว่า ผู้ป่วยวัณโรคมีคะแนนความรู้เกี่ยวกับการดูแลและป้องกันการแพร่กระจายเชื้อวัณโดยรวมเพิ่มขึ้นอยู่ในระดับดี (72.17%) จากเดิมที่อยู่ในระดับปานกลาง (58.50%) พฤติกรรมการดูแลสุขภาพอยู่ในระดับดี (95%) และพบว่า ผู้ให้บริการมีความพึงพอใจในการดูแลผู้ป่วยวัณโรคปอดโดยรวมอยู่ในระดับดี (100%)

สรุปและข้อเสนอแนะ : นวัตกรรมที่นำมาใช้ในวิจัยครั้งนี้ ส่งผลให้ผู้ป่วยมีความรู้เกี่ยวกับการดูแลตนเอง การป้องกันการแพร่กระจายเชื้อวัณโรคและมีพฤติกรรมการดูแลตนเองเพิ่มขึ้น ดังนั้น หน่วยงานที่เกี่ยวข้องสามารถนำไปปรับรูปแบบให้เหมาะสมและติดตามผลการดำเนินงานเพื่อแก้ไขและพัฒนาระบบต่อไป