การพัฒนาระบบบริการการผ่าตัดและการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดแบบวันเดียวกลับในโรงพยาบาลกุมภวาปี จังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาสถานการณ์ พัฒนาระบบบริการและประเมินผลลัพธ์ระบบบริการการผ่าตัดและการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดแบบวันเดียวกลับในโรงพยาบาลกุมภวาปี

รูปแบบการวิจัย : การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบลงมือปฏิบัติร่วมกัน (Mutual collaborative action research)

วัสดุและวิธีการวิจัย : ผู้ให้ข้อมูลสำคัญเป็นผู้ป่วยที่มารับบริการผ่าตัดและผู้ให้บริการที่เกี่ยวข้อง ดำเนินการวิจัยระหว่างเดือนมกราคมถึงเมษายน พ.ศ.2566 แบ่งเป็น 3 ระยะ คือ วิเคราะห์สถานการณ์ พัฒนาระบบบริการและประเมินผลลัพธ์ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบบันทึกข้อมูลผู้ป่วย แบบประเมินการปฏิบัติแนวคำถามสำหรับการสนทนากลุ่ม และแนวทางการสัมภาษณ์ผู้ป่วยและผู้ดูแล วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content analysis)

ผลการวิจัย : ระยะที่ 1 พบปัญหาและความต้องการของ 1) ผู้ป่วยและญาติ เช่น ความเครียดและวิตกกังวลของผู้ป่วยและญาติ ขาดความรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติและการดูแลก่อนและหลังผ่าตัด เวลาผ่าตัดไม่ชัดเจนส่งผลให้ผู้ป่วยไม่เข้ารับการผ่าตัดตามกำหนดนัดและเกิดความเสี่ยงในระหว่างการผ่าตัด และ 2) ระบบการบริการ และการบริหารจัดการ เช่น แนวปฏิบัติ สถานที่ การประสานงานภายในเครือข่ายและผู้ปฏิบัติงาน ระยะที่ 2 ผู้วิจัยจึงได้นำสภาพปัญหาข้างต้นมาพัฒนาเป็นระบบการดูแลผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับโดยได้รับตรวจสอบความเป็นไปได้โดยผู้เชี่ยวชาญพบว่ามีคุณภาพและสามารถนำไปใช้ได้จริงและ ระยะที่ 3 ผลการประเมินการพัฒนาระบบฯ พบว่า ผู้รับการบริการทั้งหมด10ราย ส่วนใหญ่มารับการผ่าตัดแก้ไขภาวะไส้เลื่อน 50%, ส่องตรวจลำไส้ใหญ่ 30%, และริดสีดวงทวาร 20% ตามลำดับ หลังจากได้รับการดูแลตามระบบฯ ที่พัฒนาขึ้นพบว่า ไม่พบการติดเชื้อหลังผ่าตัด อัตรากลับมารักษาซ้ำภายใน 28 วัน (0.0%) และไม่พบภาวะแทรกซ้อน เช่น ปวด บวมหรือเลือดออกส่วนการฟื้นสภาพพบว่า หลังผ่าตัด 2 ชั่วโมงสามารถใช้ชีวิตได้ปกติ แต่มีอาการตึงแผลเล็กน้อยและยังไม่สามารถยกของหนักได้ภายใน 2 เดือน เพื่อป้องกันภาวะแรงดันในช่องท้องสูง

สรุปและข้อเสนอแนะ : ผลการวิจัยครั้งนี้สามารถใช้ได้ผลดีแต่มีข้อสังเกตสำหรับการนำผลวิจัยไปใช้คือ กระบวนการเตรียมผู้ป่วยและญาติ ต้องมีการออกแบบการทำงานเป็นทีมร่วมกัน ทั้งศัลยแพทย์ วิสัญญีแพทย์ พยาบาลทุกระดับที่เกี่ยวข้อง และทีม Home ward