พฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรผู้ปลูกมะเขือเทศ อำเภอเต่างอย จังหวัดสกลนคร ปี 2564

ผู้แต่ง

  • อุดม วรโคตร สำนักงานสาธารณสุขอำเภอเต่างอย

คำสำคัญ:

พฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช, เกษตรกรผู้ปลูกมะเขือเทศ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาความรู้ การปฏิบัติตนเกี่ยวกับการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชและระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในโลหิตของเกษตรกรผู้ปลูกมะเขือเทศ

รูปแบบการวิจัย : การวิจัยเชิงพรรณนา (Descriptive Research)

วัสดุและวิธีการวิจัย : กลุ่มตัวอย่างเป็นเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนปลูกมะเขือเทศกับสำนักงานการเกษตรอำเภอเต่างอย จำนวน 244 คน ที่มีคุณสมบัติตามเกณ์การคัดเข้า (Inclusion criteria) เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบทดสอบที่มีค่าความเชื่อมั่น (KR20) เท่ากับ .80 แบบสอบถามที่มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ .80 และตรวจวิเคราะห์ระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในโลหิต โดยใช้กระดาษทดสอบโคลีนเอสเตอเรส (Cholinesterase reactive paper) และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Fisher’s exact test และ Independent t-test กำหนดนัยสำคัญทางสถิติที่ .05

ผลการวิจัย : ความรู้เกี่ยวกับการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชอยู่ในระดับสูง 104 คน (42.62%) การปฏิบัติอยู่ในระดับปานกลาง 154 คน (63.12%) ระดับคะแนนความรู้เกี่ยวกับการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช และระดับคะแนนการปฏิบัติเกี่ยวกับการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชไม่มีความสัมพันธ์กับระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในโลหิตของเกษตรกรและกลุ่มที่มีระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในโลหิตปกติหรือปลอดภัย และกลุ่มเสี่ยงหรือไม่ปลอดภัยมีคะแนนเฉลี่ยความรู้และการปฏิบัติเกี่ยวกับการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชไม่แตกต่างกัน (p=.29, .66)

สรุปและข้อเสนอแนะ : จากผลการวิจัยครั้งนี้ชี้ให้เห็นว่าหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรสร้างความตระหนักและพัฒนาทักษะการพ่นสารเคมีกำจัดศัตรูพืชทั้งระยะก่อน ระหว่างและหลังดำเนินการและติดตามตรวจคัดกรองระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในโลหิตอย่างต่อเนื่อง

References

สุธาสินี อั้งสูงเนิน. ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. 2558;9(1):50-63.

ศุจิมน มังคลรังษี, สุวพิชญ์ เตชะสาน, วีรยา สินธุกานนท์, จิดาภา รัตนถาวร, ธัญณ์สิริ วิทยาคม, ภูษณิศา กิจกาญจนกุลและคนอื่นๆ. ความชุกของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชกลุ่มออการ์โนฟอสเฟต และคาร์บาเมต ตกค้างในผักที่ จำหน่ายในตลาดสด และในห้างสรรพสินค้า ในพื้นที่กรุงเทพมหานคร. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน. 2565;8(4):129-40.

สำนักงานสาธารณสุขอำเภอเต่างอย. รายงานผลการปฏิบัติงานตามยุทธศาสตร์ ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564. สกลนคร: งานประเมินผลการดำเนินงาน; 2564.

กรมควบคุมโรค. สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. องค์ความรู้เกี่ยวกับการตรวจคัดกรองความเสี่ยง จากการสัมผัสสารเคมีกำจัดศัตรูพืช โดยกระดาษทดสอบโคลีนเอสเตอเรส (Cholinesterase reactive paper) สำหรับเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในหน่วยบริการสุขภาพปฐมภูมิ. พิมพ์ครั้งที่ 2. นนทบุรี: ศูนย์สื่อและสิ่งพิมพ์แก้วเจ้าจอม มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา; 2560.

อรวรรณ์ นิลประดิษฐ์. ความสัมพันธ์ระหว่างระดับเอ็นไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเลือดกับพฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของชาวนา จังหวัดอ่างทอง. วารสารวิชาการ รพศ/รพท เขต 4. 2556;15(3):227-35.

กู้เกียรติ ทุดปอ, กานติมา พัดโท, ปิยวรรธ คำน้อย, ภาณุมาส วัดอ่อน. ความสัมพันธ์ระหว่างการปนเปื้อนออร์แกโนฟอสเฟตในกระแสเลือดของเกษตรกรสวนผักกับความรู้และพฤติกรรมของเกษตรกรในจังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (สาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี). 2562;11(21):1-11.

วรรณวิมล ภัทรสิริวงศ์. รายงานผลการวิจัย เรื่อง การศึกษาพัฒนาแนวทางการจัดการความเสี่ยงจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืชกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตในพื้นที่ภาคเหนือตอนบนด้วยกระบวนการวิจัยแบบมีส่วนร่วมปีที่ 2: จังหวัดลำพูนและจังหวัดลำปาง. กรุงเทพฯ: อินฟินิตี้ มีเดีย;2560.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2022-11-23