การพัฒนารูปแบบบริการบำบัดฟื้นฟูสมรรถภาพผู้เสพยาเสพติดในสถานประกอบการ อำเภอเมือง จังหวัดร้อยเอ็ด

ผู้แต่ง

  • วิทยา โคตรท่าน โรงพยาบาลร้อยเอ็ด

คำสำคัญ:

รูปแบบบริการบำบัดฟื้นฟูสมรรถภาพ, ผู้เสพยาเสพติด, สถานประกอบการ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ :  เพื่อพัฒนารูปแบบการบำบัดฟื้นฟูสมรรถภาพผู้เสพยาเสพติดและประเมินผลลัพธ์การบำบัดฟื้นฟูผู้เสพยาเสพติดในสถานประกอบการ อำเภอเมืองร้อยเอ็ด

รูปแบบการวิจัย :  เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ

วัสดุและวิธีการวิจัย :  กลุ่มเป้าหมายหลัก จำนวน 30 คน ได้แก่ พนักงานลูกจ้างที่เสพยาบ้า แกนนำทูบีนัมเบอร์วัน จำนวน 10 คน  ทีมสุขภาพของหน่วยบำบัด จำนวน 10 คน ดำเนินการวิจัย 3 ระยะ  ระยะที่ 1 ประเมินสถานการณ์ยาเสพติดและการป้องกันแก้ไขปัญหายาเสพติดในสถานประกอบการ   ระยะ ที่ 2 การพัฒนารูปแบบการบำบัดฟื้นฟูและการทดลองใช้ ระยะที่ 3 ประเมินประสิทธิผลของรูปแบบบริการบำบัดฟื้นฟู  เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบทดสอบ  และแบบประเมิน มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.61 และ 0.80 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และ สถิติ Paired t-test กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ P< .05

ผลการวิจัย :  พบว่า สถานการณ์ยาเสพติดในสถานประกอบการ อำเภอเมืองร้อยเอ็ด มียาบ้าเข้ามาแพร่ระบาดในกลุ่มพนักงานลูกจ้าง เพศชาย อายุ 20-40 ปี ผู้เกี่ยวข้องในการป้องกันแก้ไขปัญหายาเสพติดในสถานประกอบการส่วนใหญ่  ร้อยละ100 มีมติร่วมกันเห็นควรปรับเปลี่ยนรูปแบบการบำบัดฟื้นฟู บูรณาการดำเนินงานร่วมกับโครงการทูบีนัมเบอร์วัน  ผลการวิจัยระยะที่ 2 พบว่าประเด็นที่ควรปรับเปลี่ยนรูปแบบการบำบัดฟื้นฟู ประกอบด้วย 3 ด้าน ได้แก่ (1) ด้านการจัดบริการเชิงรุก  (2) ด้านการมีส่วนร่วมของสถานประกอบการ (3) ด้านโปรแกรมบำบัดฟื้นฟูการบำบัดฟื้นฟูรูปแบบใหม่ เป็นการบำบัดฟื้นฟูสมรรถภาพผู้เสพยาเสพติดเชิงรุกในสถานประกอบการ โดยใช้โปรแกรมจิตสังคมบําบัดแบบประยุกต์  (Modified Matrix program) ระยะเวลาบำบัดฟื้นฟู  4 เดือน  ผลการวิจัยระยะที่ 3 ด้านประสิทธิผลของรูปแบบการบำบัดฟื้นฟูรูปแบบใหม่ การเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยคะแนนด้านความรู้และทัศนคติ ก่อนและหลังการทดลอง พบว่า มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 อัตราการบำบัดครบตามเกณฑ์ร้อยละ 100 อัตราการหยุดเสพต่อเนื่องหลังบำบัด 2 สัปดาห์, 1,2,3,6 เดือน ร้อยละ 100 ทุกระยะ  มีการกลับมาเสพซ้ำในเดือนที่ 9 จำนวน 2 คน คิดเป็นร้อยละ 6.67 หยุดเสพต่อเนื่องหลังบำบัดครบ 1 ปี ร้อยละ 100  และด้านความพึงพอใจต่อรูปแบบบริการบำบัดฟื้นฟูอยู่ใน ระดับดี และระดับดีมาก ร้อยละ 20 และร้อยละ 80 ตามลำดับ

สรุปและข้อเสนอแนะ :  1.กิจกรรมบำบัดฟื้นฟูโดยใช้โปรแกรมจิตสังคมบําบัดแบบประยุกต์ ร่วมกับการใช้มาตรการทางสังคมเพื่อการป้องกันแก้ไขปัญหายาเสพติดแบบครบวงจร 2. หากมีการนำรูปแบบบริการบำบัดฟื้นฟูสมรรถภาพผู้เสพยาเสพติดไปใช้ในสถานประกอบการควรปรับใช้ให้เหมาะสมกับบริบทของพื้นที่

References

1.กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการบำบัดฟื้นฟูผู้ใช้ยาเสพติดโดยชุมชนเป็นศูนย์กลาง. สมุทรสาคร : บอร์น ทู บี พับริชชิ่ง; 2561.
2.เอกสารการประชุมคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด จังหวัดร้อยเอ็ด ครั้งที่ 1/2561 ของศูนย์อำนวยการป้องกันและปราบปรามยาเสพติดจังหวัดร้อยเอ็ด.
3.จุรี จอนนุ้ย, ศิริลักษณ์ แก่นอินทร์. การศึกษาความรู้ ทัศนคติ และทักษะการปฏิบัติเกี่ยวกับยาเสพติดของผู้ที่เข้ารับการบำบัดด้วยวิธีเม็กตริกซ์โปรแกรม (matrix program) โรงพยาบาลพรหมคีรี อำเภอพรหมคีรี จังหวัดนครศรีธรรมราช. นครศรีธรรมราช: งานสุขภาพจิตและยาเสพติด โรงพยาบาลพรหมคีรี จังหวัดนครศรีธรรมราช; 2557.
4.ปราชญ์ บุณยวงศ์วิโรจน์. การนำระบบ การจัดการผู้ป่วยรายกรณีมาประยุกต์ใช้ในการดูแลผู้ป่วยจิตเภทในชุมชน. ขอนแก่น: พระธรรมขันต์; 2547.
5.อาภาศิริ สุวรรณานนท์. การศึกษารูปแบบการดำเนินงานด้านการบำบัดรักษาผู้ติดยาเสพติด. วารสารวิชาการบัณฑิตวิทยาลัยสวนดุสิต. 2558; 11(2): 213-222.
6.กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการดำเนินงานการบำบัดฟื้นฟูโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนและแนวปฏิบัติที่ดี. นนทบุรี : เดอะกราฟิโก ซิสเต็มส์; 2562.
7.กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือผู้ปฏิบัติงาน การบำบัดรักษาผู้ติดยาเสพติดแบบผู้ป่วยนอกตามรูปแบบการรู้คิด-พฤติกรรมบำบัด. กรุงเทพมหานคร : สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก. 2555.
8.นันทา ชัยพิชิตพันธ์. การบำบัดเพื่อเสริมสร้างแรงจูงใจ ทางเลือกเพื่อช่วยเหลือผู้ป่วยเสพติด.ธรรมศาสตร์เวชสาร. 2556; 13(1): 98-108.
9.ธราเทพ โอชารส และคณะ. รูปแบบการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด โดยวิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม : กรณีศึกษา เทศบาลตำบลคำบง อำเภอห้วยผึ้ง จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม. 2554; 5(2): 73-85.
10.ชโลธร อัญชลีสหกร. กระบวนการบำบัดฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน กรณีศึกษา “สารภีโมเดล” อำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่ [วิทยานิพนธ์]. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยมหิดล; 2558.
11.สุรีรัตน์ ปราณี. ปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จในการบำบัดผู้ติดยาเสพติด : กรณีศึกษาศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด อำเภอลาดหลุมแก้ว จังหวัดปทุมธานี. ใน: 3rd National and International Conference on Administration and Management; 26-27 มกราคม 2560; มหาวิทยาลัยรังสิต. ปทุมธานี; 2560. หน้า 72-79.
12.เอกรัตน์ หามนตรี. ความสำเร็จของชุมชนในการป้องกันและแก้ไขปัญหาเยาวชนที่มีพฤติกรรมเสี่ยงต่อการติดยาเสพติด จังหวัดอ่างทอง. วารสาร มหาจุฬานาครทรรศน์. 2561; 5(2), 434-451.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2020-02-28