ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาระการดูแลของผู้ดูแลผู้ป่วยประคับประคอง

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาระการดูแลของผู้ดูแลผู้ป่วยประคับประคองในคลินิกประคับประคอง

รูปแบบการวิจัย : การศึกษาเชิงพรรณนาภาคตัดขวาง(Cross-sectional descriptive study)

วัสดุและวิธีการศึกษา : กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ดูแลหลักที่ดูแลผู้ป่วยประคับประคอง ที่มารับบริการในคลินิกประคับประคอง ตั้งแต่เดือนพฤษภาคม -มิถุนายน 2563 จำนวน 102 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม และแบบวัดภาระการดูแลผู้ป่วยเรื้อรัง(Zarit  Burden Interview (ZBI)-Thai) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาแสดงความถี่ ร้อยละ สถิติทดสอบไคสแคว์(Chi-square)กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

ผลการวิจัย : ผู้ดูแลผู้ป่วยประคับประคองทั้งหมด จำนวน 102 คน อายุเฉลี่ย 46.4 ±11.5 ปีส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (69.6%)สถานภาพสมรสคู่(67.7%) จบการศึกษาระดับประถมศึกษา (52.0%)ประกอบอาชีพเกษตรกรรม  (53.9%) มีความสัมพันธ์กับผู้ป่วยเป็นบุตร (57.8%)ส่วนผู้ป่วยประคับประคองอายุเฉลี่ย 68.4± 12.5 ปี  เป็นเพศหญิง (60.8%)และผู้ดูแลผู้ป่วยประคับประคองมีคะแนนความรู้สึกเป็นภาระในการดูแลเฉลี่ย 23.2±12.8 คะแนน ความรู้สึกเป็นภาระน้อยถึงปานกลาง(47.0%) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรู้สึกเป็นภาระในการดูแลของผู้ดูแลผู้ป่วยประคับประคอง 2 ปัจจัยได้แก่ การมีคนอื่นช่วยดูแลผู้ป่วยสัมพันธ์กับความรู้สึกเป็นภาระในการดูแลของผู้ดูแลผู้ป่วยประคับประคอง (p=.014) โดยในผู้ดูแลที่ไม่มีคนช่วยดูแลผู้ป่วยมีแนวโน้มรู้สึกเป็นภาระในการดูแลมากขึ้น และความรู้สึกเป็นภาระในการดูแลของผู้ดูแลผู้ป่วยประคับประคอง (p=.049) โดยผู้ดูแลผู้ป่วยกลุ่มที่ไม่ใช่โรคมะเร็งมีแนวโน้มรู้สึกเป็นภาระในการดูแลผู้ป่วยมากขึ้น

สรุปและข้อเสนอแนะ : การดูแลรักษาแบบประคับประคอง ผู้ดูแลผู้ป่วยประคับประคองที่ไม่มีคนช่วยดูแลผู้ป่วย และผู้ดูแลผู้ป่วยกลุ่มโรคที่ไม่ใช่มะเร็ง มีความสัมพันธ์กับความรู้สึกเป็นภาระในการดูแล ดังนั้นควรให้ความสำคัญกับผู้ดูแลที่มีปัจจัยทั้งสองมากขึ้น