การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการดูแลและฟื้นฟูผู้ป่วยที่บ้านโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อพัฒนารูปแบบและประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการดูแลและฟื้นฟูผู้ป่วยที่บ้าน โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน
รูปแบบการวิจัย : การวิจัยและพัฒนา (Research and Development Research)
วัสุดและวิธีการศึกษา : กลุ่มตัวอย่างเป็นอาสามัครสาธารณสุข จำนวน 94 คน และผู้ป่วยอัมพฤกษ์อัมพาต ติดบ้านติดเตียงและผู้สูงอายุในชุมชนที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์การคัดเข้า จำนวน 253 คน การวิจัยแบ่งเป็น 2 ระยะ คือ ระยะแรกเป็นการพัฒนารูปแบบฯ และระยะที่ 2 การประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการดูแลและฟื้นฟูผู้ป่วยที่บ้าน โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน  เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบทดสอบความรู้ แบบวัดทักษะการดูแลตนเอง และแบบประเมินคุณภาพชีวิต วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย  ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติทดสอบ Paired t-test
ผลการวิจัยพบว่า : 1) สภาพปัญหาด้านสุขภาพโดยรวมอยู่ในระดับมาก (Mean =3.82, SD= 0.49)  2) การเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการดูแลและฟื้นฟูผู้ป่วยที่บ้านโดยใช้ชุมชนเป็นฐานมีการดำเนินงาน 4 ขั้น คือ การวิเคราะห์สภาพปัญหา การพัฒนาทักษะการดูแลและฟื้นฟูผู้ป่วย การปฏิบัติตามแผน และการติดตามประเมินผล และถอดบทเรียน มีความสมเหตุสมผลเชิงทฤษฎีและความเป็นไปได้  โดยรวมอยู่ในระดับมาก (Mean = 4.30,SD = 0.62) และหลังการพัฒนา พบว่า อาสาสมัครสาธารณสุขมีคะแนนเฉลี่ยความรู้ ทักษะการดูแลและฟื้นฟูผู้ป่วยที่บ้านและคุณภาพชีวิตเพิ่มขึ้น มากกว่า ก่อนการพัฒนา และ 3) ผู้ป่วยอัมพฤกษ์อัมพาต  ติดบ้านติดเตียงและผู้สูงอายุในชุมชนมีคุณภาพชีวิตโดยรวมอยู่ในระดับดี จำนวน 110 คน (46.7%) 
สรุปและข้อเสนอแนะ: ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่ากระบวนการเรียนรู้ส่งผลให้ อสม.มีความรู้และทักษะการดูแลเพิ่มขึ้น และยังส่งผลผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตดีขึ้น