ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการดูแลสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุติดเตียงโดยผู้ดูแล ในอำเภอธวัชบุรี จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาสภาวะช่องปากและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการดูแลสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุติดเตียงโดยผู้ดูแล
รูปแบบการวิจัย : การศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบตัดขวาง
วัสดุและวิธีการวิจัย : กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุติดเตียงและผู้ดูแลในอำเภอธวัชบุรี ที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์คัดเข้าและคัดออกจำนวน 62 ราย  เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบตรวจสุขภาพช่องปากและแบบสัมภาษณ์ผู้ดูแลซึ่งทดสอบความเชื่อมั่นโดยวิธีอัลฟาของครอนบาคเท่ากับ 0.73 วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ไคสแควร์ (Chi-square) และฟิชเชอร์เอ็กเซ็ค (Fisher’s Exact Test)
ผลการวิจัย : ผู้สูงอายุติดเตียงส่วนใหญ่มีฟันมากกว่า 20ซี่ (51.6%)  ฟันคู่สบน้อยกว่า 4 คู่สบ (71%) หินน้ำลาย (71%) ฟันโยก (30.6%) และมีแผลในช่องปาก (24.2%) ปัจจัยของผู้สูงอายุที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากของผู้แลต่อผู้สูงอายุติดเตียงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ อายุ โรคกล้ามเนื้อและกระดูก โรคอุบัติเหตุ จำนวนฟันที่เหลืออยู่ ฟันคู่สบ ฟันโยก การมีหินน้ำลายและแผลในช่องปาก และปัจจัยของผู้ดูแลที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากของผู้แลต่อผู้สูงอายุติดเตียงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ประสบการณ์การได้รับคำแนะนำการดูแลสุขภาพช่องปากและทัศนคติในการดูแลสุขภาพช่องปาก
สรุปและข้อเสนอแนะ : ผู้ดูแลควรได้รับคำแนะนำเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุติดเตียงที่ถูกต้อง โดยมีรูปแบบการดูแลที่ชัดเจน เข้าใจง่าย และสามารถนำไปปฏิบัติได้จริงรวมทั้งมีการเสริมสร้างแรงจูงใจ ให้กำลังใจแก่ผู้ดูแล โดยความร่วมมือของสหวิชาชีพเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้สูงอายุ