การพัฒนาโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุแบบมีส่วนร่วม ตำบลบ้านถ่อน อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์:   เพื่อพัฒนา และศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุแบบมีส่วนร่วมตำบลบ้านถ่อน อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร
รูปแบบการวิจัย:  การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participation Action Research: PAR)
วัสดุและวิธีการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์คัดเข้า จำนวน 100 คน ที่ได้มาโดยวิธีการสุ่มอย่างง่าย (Simple  Random Sampling) เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ที่มีค่าความเชื่อมั่น (Reliability) เท่ากับ 0.82, 0.72 และ 0.86  ตามลำดับ และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติทดสอบ Paired t-test
ผลการวิจัย :  โปรแกรมส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุแบบมีส่วนร่วม ประกอบด้วยการดำเนินงาน 4 ขั้นตอน คือ 1) การวิเคราะห์และประเมินปัญหาแบบมีส่วนร่วมในชุมชน (Problem Identifying and Diagnosing) 2) การกำหนดพันธกิจ ผลลัพธ์ และเป้าหมายการดำเนินงาน(Action Planning) 3)ผู้แทนจากชุมชนและประชาชนได้ร่วมลงมือปฏิบัติกิจกรรมตามโครงการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุแบบมีส่วนร่วม (Taking action) และ 4) การประเมินประสิทธิผลและสรุปผลโครงการ (Completing evaluation) และหลังการใช้โปรแกรมฯ พบว่า ผู้สูงอายุมีคะแนนเฉลี่ยความรู้  เจตคติ  และการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมการดูแลตนเองเพิ่มขึ้น มากกว่า ก่อนการใช้โปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p <.001,<.001, <.001, <.001, <.001 และ <.001) ตามลำดับ ทั้งโดยรวม และเป็นรายด้านทุกด้าน
สรุปและข้อเสนอแนะ: ผลการวิจัยครั้งนี้ชี้ให้เห็นว่าโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุแบบมีส่วนร่วมส่งให้ความรู้  เจตคติ และการปฏิบัติเกี่ยวกับพฤติกรรมการดูแลตนเองเพิ่มขึ้น ดังนั้น หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรนำโปแกรมนี้ไปใช้