การจัดการป้องกันและควบคุมโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 โดยชุมชนมีส่วนร่วม ตำบลโคกชำแระ อำเภอทุ่งศรีอุดม จังหวัดอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการจัดการป้องกันและควบคุมโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 โดยชุมชนมีส่วนร่วม ตำบลโคกชำแระ อำเภอทุ่งศรีอุดม  จังหวัดอุบลราชธานี โดยประยุกต์ใช้กระบวนการแผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์ กลุ่มเป้าหมาย คือ กลุ่มภาคีเครือข่าย 41 คน โดยเก็บข้อมูลทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ โดยใช้แบบประเมินการมีส่วนร่วม การสนทนากลุ่ม การสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า รูปแบบกระบวนการพัฒนาการจัดการป้องกันและควบคุมโรคติดเชื้อ ไวรัสโคโรนา 2019 โดยชุมชนมีส่วนร่วม “ABCD EFG” มี 7 ขั้นตอน คือ 1) ประเมินบริบท (Assess to context) 2) สร้างทีมคณะทำงาน(Building team) 3) พิจารณาเพื่อกำหนดมาตรการ (Consider measurement) 4) พัฒนาแผนปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Develop participatory action plan) 5) เน้นหนักการปฏิบัติตามแผน (Emphasize implementing ) 6) การติดตามผลการดำเนินงานตามกิจกรรมต่าง ๆ (Follow the activities) 7) เก็บเกี่ยวประสบการณ์ (Get the experiences) หลังการดำเนินงาน พบว่าระดับการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายเพิ่มมากขึ้น คือ ระดับมาก จากเดิมร้อยละ 18.42 เป็นร้อยละ 34.58 (เพิ่มขึ้น 16.16) มีค่าคะแนนเฉลี่ยรวม 4.47 (S.D.0.69) ส่งผลให้ภาคีเครือข่ายมีส่วนร่วมในการดำเนินงานเพิ่มมากขึ้น ปัจจัยแห่งความสำเร็จครั้งนี้ คือ 1) มีทีมคณะทำงาน 2) มีแผนปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม 3) การมีส่วนร่วมในทุกขั้นตอนขององค์กรหรือหน่วยงานในพื้นที่และ 4) มีการติดตามผลการดำเนินงาน เยี่ยม นิเทศโดยคณะทำงานอย่างต่อเนื่อง ข้อเสนอแนะการวิจัยครั้งต่อไป ควรศึกษารูปแบบการอบรมพัฒนาศักยภาพคณะทำงานและภาคีเครือข่ายเพื่อการจัดการป้องกันควบคุมโรคไวรัสโคโรนา 2019 ที่เหมาะสม ทันต่อสถานการณ์ของโรค และควรศึกษาการพัฒนารูปแบบการจัดการป้องกัน ควบคุมโรค โดยชุมชนมีส่วนร่วม ในกรณีโรคหรือภัยสุขภาพอื่น