ความเป็นพิษของสารสกัดจากมะละกอ ต่อลูกน้ำยุงลายและลูกน้ำยุงรำคาญ

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเป็นพิษของสารสกัดจากใบมะละกอ (Carica papaya, Linnaeus) สายพันธุ์แขกดำ และสายพันธุ์ศรีราชภัฎที่ได้จากการหมักในเอทิลแอลกอฮอล์90% เป็นเวลา 7 วัน ต่อลูกน้ำยุงลาย (Aedesaegypti(borabora))ระยะที่ 3 และยุงรำคาญ Culex quinquefasciatus)ระยะที่ 3 โดยวิเคราะห์ในรูปมัธยฐานของระดับความเข้มข้น (Median Lethal Concentration : LC₅₀)  ในเวลา 24 ชั่วโมง

          ผลการวิจัยพบว่าสารสกัดหยาบของใบสดและแห้งของมะละกอพันธุ์แขกดำใบสดและแห้งของมะละกอพันธุ์ศรีราชภัฎ มีค่าร้อยละผลได้ (% yield) เท่ากับ  8.892, 7.669, 7.465 และ 7.122% ตามลำดับ วิเคราะห์ปริมาณสารซาโปนิน(saponin) ในสารสกัดหยาบของใบสดและแห้งของมะละกอพันธุ์แขกดำใบสดและแห้งของมะละกอพันธุ์ศรีราชภัฎด้วยเทคนิค High Performance Liquid Chromatography พบว่ามีปริมาณซาโปนินเท่ากับ386.489,132.340, 204.827 และ93.371mg L^-1ตามลำดับ  นอกจากนี้ค่า LC₅₀ของสารสกัดหยาบของใบสดและแห้งของมะละกอพันธุ์แขกดำใบสดและแห้งของมะละกอพันธุ์ศรีราชภัฎต่อลูกน้ำยุงลาย เท่ากับ0.00975, 0.00487, 0.01110 และ 0.00980mg L^-1ตามลำดับและค่า LC₅₀ของสารสกัดหยาบของใบสดและแห้งของมะละกอพันธุ์แขกดำใบสดและแห้งของมะละกอพันธุ์ศรีราชภัฎต่อลูกน้ำยุงรำคาญ เท่ากับ0.01375, 0.00928, 0.01672 และ 0.01228 mg L^-1ตามลำดับเมื่อนำลูกน้ำที่ตายไปส่องภายใต้กล้องสเตอริโอไมโครสโคปพบว่าโครงสร้างของส่วนท้องเปื่อยยุ่ยและท่ออากาศมีสีคล้ำกว่าปกติ

โดยสรุปสารสกัดหยาบจากใบแห้งของมะละกอพันธุ์แขกดำที่สกัดด้วยเอทิลแอลกอฮอล์ 90% นาน 7 วันมีความเหมาะสมไปใช้ในการกำจัดลูกน้ำยุงลายและลูกน้ำยุงรำคาญได้ดี