บทบาทพยาบาลในการดูแลผู้ป่วยวัณโรคที่ได้รับการกำกับการรับประทานยาผ่านวิดีโอในชุมชนเมือง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัณโรคยังเป็นหนึ่งในปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของโลก ซึ่งการดูแลผู้ป่วยวัณโรคให้หายต้องอาศัยการรับประทานยาอย่างต่อเนื่อง การกำกับการรับประทานยาผ่านวิดีโอ (Video Observed Therapy: VOT) จึงเข้ามีส่วนสำคัญในการส่งเสริมการดูแลผู้ป่วยวัณโรค บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องกับบทบาทพยาบาลในการดูแลผู้ป่วยวัณโรคที่ได้รับการกำกับการรับประทานยาผ่านวิดีโอในบริบทชุมชนเมือง โดยวิธีการทบทวนวรรณกรรม (literature review) จากงานวิจัย รายงานราชการ และแนวทางปฏิบัติมาตรฐานจากฐานข้อมูลทั้งในและต่างประเทศ เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือนเมษายน - พฤษภาคม พ.ศ. 2568 ผลการศึกษานี้พบว่า บทบาทพยาบาลในการดูแลผู้ป่วยวัณโรคที่ได้รับการกำกับการรับประทานยาผ่านวิดีโอในชุมชนเมือง ประกอบด้วย 5 ด้าน ได้แก่ 1) การประเมินผู้ป่วยที่ได้รับ VOT 2) การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของผู้ป่วยในการใช้ VOT 3) การติดตามผลการรับประทานยาผ่าน VOT 4) การให้คำปรึกษาและแก้ไขปัญหา และ 5) การส่งต่อและการรายงานผล ดังนั้นในการดูแลผู้ป่วยวัณโรคควรผลักดันการกำกับการรับประทานยาผ่านวิดีโอในการดูแลผู้ป่วยวัณโรคที่มีความพร้อมทุกราย รวมถึงเสริมสร้างศักยภาพความรู้และทักษะการกำกับการรับประทานยาผ่านวิดีโอของพยาบาลวิชาชีพในหน่วยปริการปฐมภูมิให้สามารถกำกับติดตามผู้ป่วยวัณโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งควรเพิ่มนโยบายการนำ VOT ไปใช้ในระดับประเทศ เช่น การสร้างระบบการติดตามผลผ่านแอปพลิเคชันที่พัฒนาโดยหน่วยงานภาครัฐ การอบรมบุคลากรด้านสาธารณสุข และการสร้างความร่วมมือกับหน่วยงานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อให้การประสานงานติดตามผู้ป่วยวัณโรคในชุมชนอย่างต่อเนื่อง
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่พิมพ์ในวารสารสถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง ถือว่าเป็นผลงานวิชาการ งานวิจัยและวิเคราะห์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียนเอง ไม่ใช่ความเห็นของสถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง หรือคณะบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนจำต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Global tuberculosis report 2023. Geneva: World Health Organization; 2023.
กองวัณโรค [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กองวัณโรค; c2023. สถานการณ์และการดำเนินงานวัณโรคของประเทศไทย; 2566. [เข้าถึงเมื่อ 1 พฤษภาคม 2568]; [ประมาณ 2 น.]. เข้าถึงได้จาก: https://www.tbthailand.org/download/form/รายงานสถานการณ์และการเฝ้าระวังวัณโรคในป(1).pdf
กองวัณโรค. แนวทางการควบคุมวัณโรคประเทศไทย พ.ศ. 2564. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2565.
World Health Organization. WHO consolidated guidelines on tuberculosis. Module 4: treatment - drug-resistant tuberculosis treatment, 2022 update. Geneva: World Health Organization; 2022.
Story A, Garfein RS, Hayward A, Rusovich V, Dadu A, Soltan V, et al. Monitoring Therapy Adherence of Tuberculosis Patients by using Video-Enabled Electronic Devices. Emerg Infect Dis. 2016 Mar;22(3):538–40.
Jittimanee SX, Madigan EA, Jittimanee S, Nontasood C. Treatment default among urban tuberculosis patients, Thailand. Int J Nurs Pract. 2007 Dec;13(6):354-62.
Hoffman JA, Cunningham JR, Suleh AJ, Sundsmo A, Dekker D, Vago F, et al. Mobile direct observation treatment for tuberculosis patients: a technical feasibility pilot using mobile phones in Nairobi, Kenya. Am J Prev Med. 2010 Jul;39(1):78-80.
World Health Organization. Global Tuberculosis Report 2022. Geneva: World Health Organization; 2022.
Garfein RS, Liu L, Cuevas-Mota J, Collins K, Muñoz F, Catanzaro DG, et al. Tuberculosis Treatment Monitoring by Video Directly Observed Therapy in 5 Health Districts, California, USA. Emerg Infect Dis. 2018 Oct;24(10):1806-15.
Nguyen TA, Pham MT, Nguyen TL, Nguyen VN, Pham DC, Nguyen BH, et al. Video Directly Observed Therapy to support adherence with treatment for tuberculosis in Vietnam: A prospective cohort study. Int J Infect Dis. 2017 Dec;65:85-9.
Chen AZ, Kumar R, Baria RK, Shridhar PK, Subbaraman R, Thies W. Impact of the 99DOTS digital adherence technology on tuberculosis treatment outcomes in North India: a pre-post study. BMC Infect Dis. 2023 Jul 31;23(1):1-10.
สุชาญวัชร สมสอน, ปาหนัน พิชยภิญโญ, สุนีย์ ละกำปั่น. ผลของโปรแกรมแบบแผนการให้ข้อมูล การสร้างแรงจูงใจ และการพัฒนาทักษะ ร่วมกับการกำกับการรับประทานยาผ่านวิดีโอในผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ จังหวัดนนทบุรี. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล. 2565;38(1):241-53.
อรนภา วีรชุนย์, สุชาญวัชร สมสอน. แนวทางการพัฒนารูปแบบการติดตามผู้ป่วยวัณโรคปอดในพื้นที่จังหวัดนนทบุรี. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสู่ชุมชน. 2566;1(1):19-34.
Division of Tuberculosis. Thailand Operational Plan to End Tuberculosis, Phase 2 (2023–2027). Nonthaburi: Division of Tuberculosis; 2023.
World Health Organization. Tuberculosis control in South-East Asia Region Annual TB report 2013. New Delhi: World Health Organization; 2013.
Zenner D, Southern J, van Hest R, DeVries G, Stagg HR, Antoine D, et al. Active case finding for tuberculosis among high-risk groups in low-incidence countries. Int J Tuberc Lung Dis. 2013 May;17(5):573-82.
World Health Organization. Handbook for the use of digital technologies to support tuberculosis medication adherence. Geneva: World Health Organization; 2017.
พันธ์ชัย รัตนสุวรรณ. การรักษาวัณโรค: DOT vs. VOT. วารสารสถาบันบำราศนราดูร. 2561;12(1):43-7.
Chuck C, Robinson E, Macaraig M, Alexander M, Burzynski J. Enhancing management of tuberculosis treatment with video directly observed therapy in New York City. Int J Tuberc Lung Dis. 2016 May;20(5):588-93.
DeMaio J, Schwartz L, Cooley P, Tice A. The application of telemedicine technology to a directly observed therapy program for tuberculosis: a pilot project. Clin Infect Dis. 2001 Dec 15;33(12):2082-4.
สภาการพยาบาล. ประกาศสภาการพยาบาล เรื่องขอบเขตและสมรรถนะผู้ปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูง สาขาต่าง ๆ. ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 126, ตอนพิเศษ 16 ง (ลงวันที่ 30 มกราคม 2552).
Mirsaeidi M, Farshidpour M, Banks-Tripp D, Hashmi S, Kujoth C, Schraufnagel D. Video directly observed therapy for treatment of tuberculosis is patient-oriented and cost-effective. Eur Respir J. 2015 Sep;46(3):871-4.
จุฬาวรรณ จิตดอน. บทบาทของพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชนเพื่อส่งเสริมการดูแลผู้ป่วยวัณโรคปอดที่บ้านโดยเน้นครอบครัวเป็นศูนย์กลาง. วารสาร มฉก.วิชาการ. 2561;22(43-44):180-92.
อวินนท์ บัวประชุม, วันเพ็ญ ปัณราช. การพัฒนาการดูแลผู้ป่วยวัณโรคปอดอย่างมีส่วนร่วมในชุมชนอำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ. 2559;34(3):54-60.
วัฒนา สว่างศรี. การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยวัณโรคในชุมชน อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม 2562;16(3):116–29.
