ประสิทธิผลของโครงการควบคุมแมลงวันโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน อำเภอภูเรือ จังหวัดเลย

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) โดยวัตถุประสงค์ในการวิจัยเพื่อลดความชุกชุมของแมลงวันในพื้นที่อำเภอภูเรือ จังหวัดเลย ผลการวิจัยพบว่า

แหล่งเพาะพันธุ์แมลงวันในพื้นที่อำเภอภูเรือ จังหวัดเลย  ได้แก่ 1)โรงเก็บปุ๋ยมูลไก่ของผู้จำหน่าย  2)กองปุ๋ยมูลไก่ที่ไร่แก้วมังกรของเกษตรกร 3)ปุ๋ยมูลไก่ที่โคนต้นแก้วมังกร และ 4)เศษอาหารและน้ำเสียจากตลาดสด ร้านอาหาร/ครัวเรือน 

มาตรการในการควบคุมคุมแมลงวัน ได้แก่ การควบคุมแหล่งเพาะพันธุ์แมลงวัน และการกำจัดแมลงวันตัวเต็มวัย  โดยผู้วิจัยได้ค้นพบวิธีการควบคุมแหล่งเพาะพันธุ์แมลงวัน และการกำจัดแมลงวันตัวเต็มวัยจำนวน 2 วิธีคือ 1)วิธีการปรับปรุงสถานที่เพื่อไม่ให้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์แมลงวัน ได้แก่ การปรับปรุงโรงเก็บปุ๋ยมูลไก่ กองปุ๋ยมูลไก่ของเกษตรกร ปุ๋ยมูลไก่ที่โคนต้นแก้วมังกร และ 2)วิธีการทำกาวดักแมลงวันจากน้ำยางพาราสด เพื่อกำจัดแมลงวันตัวเต็มวัย และดำเนินการควบคุมแมลงวันโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ได้แก่ หน่วยงานภาครัฐ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผู้นำชุมชน และประชาชน

ผลการประเมินความชุกชุมของแมลงวันก่อน – หลังการดำเนินงาน พบว่า ปริมาณแมลงวันลดลงจากก่อนดำเนินการอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.001 และผลการประเมินการมีส่วนร่วมของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและประชาชน พบว่า หน่วยงานภาครัฐ องค์การปกครองส่วนท้องถิ่นและประชาชนมีส่วนร่วมในการดำเนินการควบคุมแมลงวันทุกกิจกรรม รวมทั้งให้ข้อเสนอแนะว่า ควรมีการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง และมีมาตรการบังคับใช้กฎหมายร่วมด้วย

จากผลการประเมินโครงการสะท้อนให้เห็นว่าการดำเนินการควบคุมแมลงวันตามโครงการฯ  เป็นมาตรการที่ได้รับความร่วมมือจากทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องและประชาชน จนสามารถลดความชุกชุมของแมลงวันได้  แต่จะต้องดำเนินการอย่างต่อเนื่องและครอบคลุมทุกหมู่บ้าน รวมทั้งถ้ามีการเพิ่มมาตรการด้านการบังคับใช้กฎหมายก็อาจก่อให้เกิดประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น