ผลของโปรแกรมการเตรียมความพร้อมต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงที่รับยาเคมีบำบัดแบบที่บ้าน โรงพยาบาลน่าน

วิภารัตน์  ผิวอ่อน; ธัญญ์ชยา  วุฒิ; ปรัศนี ศรีกัน

ผู้แต่ง

วิภารัตน์ ผิวอ่อน โรงพยาบาลน่าน
ธัญญ์ชยา วุฒิ โรงพยาบาลน่าน
ปรัศนี ศรีกัน วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พะเยา คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

คำสำคัญ:

การรับยาเคมีบำบัดที่บ้าน, การเตรียมความพร้อม, คุณภาพชีวิต, พฤติกรรมการดูแลตนเอง, มะเร็งลำไส้ใหญ่

บทคัดย่อ

การเตรียมความพร้อมผู้ป่วย เพื่อรับยาเคมีบำบัดที่บ้านเป็นความท้าทาย เนื่องจากมีข้อจำกัดหลายด้านแต่ส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตดีขึ้น การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบพฤติกรรมการดูแลตนเองและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่ที่รับยาเคมีบำบัดที่บ้าน ก่อนและหลังได้รับโปรแกรมการเตรียมความพร้อมผู้ป่วยทั้งก่อน ระหว่าง และหลังการได้รับยาเคมีบำบัดในแต่ละรอบ ระยะเวลาของโปรแกรม 12 สัปดาห์ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วย
มะเร็งลำไส้ใหญ่ระยะที่ 3 และ 4 จำนวน 30 คน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย โปรแกรมการเตรียมความพร้อม คู่มือการดูแลตนเองในการรับยาเคมีบำบัดที่บ้าน ซึ่งมีค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหา เท่ากับ .92 แบบประเมินพฤติกรรมการดูแลตนเอง และแบบประเมินคุณภาพชีวิต ซึ่งมีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาคอนบราค เท่ากับ .89 และ .90 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนาและทดสอบค่าที ผลการทดลอง พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการดูแลตนเอง ( $gif.latex?\bar{x}$ =3.03, SD=0.41) และคุณภาพชีวิต ( $gif.latex?\bar{x}$ =82.70, SD=7.31) หลังการทดลอง สูงกว่าก่อนทดลอง ( $gif.latex?\bar{x}$ =2.31, SD=0.55 และ $gif.latex?\bar{x}$ =52.70, SD=13.41 ตามลำดับ) อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ (p<.001) ดังนั้นโปรแกรมการเตรียมความพร้อมนี้ สามารถไปประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมกับบริบทของผู้ป่วยและเป็นความรู้เพื่อใช้ในการจัดการเรียนการสอนเกี่ยวกับ
การเตรียมความพร้อมผู้ป่วยสำหรับพยาบาล

เอกสารอ้างอิง

ดลสุข พงษ์นิกร, กาญจนา ดาวประเสริฐ, บุรินทร์ วงค์แก้ว, ศิรินยา แสงคำ, มนฐิตินันท์ ประดิษฐค่าย และ รวิสรา มีมาก. (2563). แนวโน้ม อุบัติการณ์และอัตราตายโรคมะเร็งในภาคเหนือของประเทศไทย พ.ศ. 2536-2560: ผลของการพัฒนาเครือข่ายทะเบียนมะเร็งระดับประชากร. เข้าถึงได้จากhttps://www2.lpch.go.th/canreg/index.php/cancer/data_read/1846

ปถมาภรณ์ ตั้งธีระคุณ. (2562). การเตรียมยาโดยใช้ elastomeric pump สำหรับบริหารยาเคมีบำบัดที่บ้าน. วารสารเภสัชกรรมโรงพยาบาล, 29(2), 153-165.

ปิยาภรณ์ อินทผลัญ และ กนกวรรณ สุวรรณปฏิกรณ์. (2563). การพยาบาลผู้ป่วยมะเร็งลําไส้ใหญ่และทวารหนักที่ได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบําบัด. วารสารพยาบาลสภากาชาดไทย, 13(2), 98-113.

พรพิมล เลิศพานิช, อำภาพร นามวงศ์พงษ์ และ น้ำอ้อย ภักดีวงษ์. (2560). ประสบการณ์อาการ และคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งระยะลุกลามที่ได้รับเคมีบำบัด. สมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนสุดา สยามบรมราชกุมารี, 6(1), 45-55.

ภิญโญ อุทธิยา, นิชธิมา เสรีวิชยสวัสดิ์, สุวรรณี สิริเลิศตระกูล และ นพกาญจน์ วรรณกิจโสภณ. (2562). บทบาทของพยาบาลหน่วยบริการพยาบาลผู้ป่วยที่บ้านในการดูแลผู้ป่วยที่ได้รับยาเคมีบำบัดทางสายสวนหลอดเลือดดำส่วนกลางที่บ้าน. รามาธิบดีพยาบาลสาร, 25(2), 119-129.

วารุณี มีเจริญ, ฐิติกานต์ กาลเทศ และ กัลยา นุตระ. (2561). คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับการรักษาด้วยเคมีบำบัดและญาติผู้ดูแล. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 36(4), 52-61.

Biswas., J., Faruque., M., Banik., P. C., Ahmad., N., & Mashrek., S. R. (2022). Quality of life of the cancer patients receiving home-based palliative care in Dhaka city of Bangladesh. PLOS ONE, 17(7), e0268578. doi: 10.1371/journal.pone.0268578

Bray, F., Ferlay, J., Soerjomataram, I., Siegel, R. L., Torre, L. A., & Jemal, A. (2018). Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA: A Cancer Journal for Clinicians, 68(6), 394–424. doi: 10.3322/caac.21492

Corbett, M., Heirs, M., Rose, M., Smith, A., Stirk, L., Richardson, G., ... Eastwood, A. (2015). The delivery of chemotherapy at home: an evidence synthesis. Health Services and Delivery Research, 3(14), 1–182. doi: 10.3310/hsdr03140

Dung, P. T., Lan, N. T. P., Khanh, P. P., & Chinh, N. D. (2021). Quality of life of patients with permanentcolostomy after the miles operation for low rectal cancer at Vietnam National Cancer Hospital, Hanoi. The Thai Journal of Surgery, 42(2), 49-53.

Evans, J. M., Qiu, M., MacKinnon, M., Green, E., Peterson, K., & Kaizer, L. (2016). A multi-method review of home-based chemotherapy. European Journal of Cancer Care, 25(5), 883-902. doi:10.1111/ecc.12408

Hess, L. M., & Pohl, G. (2013). Perspectives of quality care in cancer treatment: A review of the literature. American Health & Drug Benefits, 6(6), 321-329.

Hirschman, K. B., Shaid, E., McCauley, K., Pauly, M. V., & Naylor, M. D. (2015). Continuity of care: the Transitional care model. Online Journal of Issues in Nursing, 20(3). doi: 10.3912/ojin.vol20no03man01

Kucukvardar, D., Karadibak, D., Ozsoy, I., Atag Akyurek, E., & Yavuzsen, T. (2021). Factors influencing physical activity in patients with colorectal cancer. Irish Journal of Medical Science, 190(2), 539-546. doi:10.1007/s11845-020-02338-9

Magaji, B., Moy, F., Law, C., Sii, H., & Roslani, A. (2019). Pattern of health-related quality of life and its association among patients with colorectal cancer. Asian Pacific Journal of Cancer Care, 4(2), 45-52. doi: 10.31557/apjcc.2019.4.2.45-52

Moraliyage, H., De Silva, D., Ranasinghe, W., Adikari, A., Alahakoon, D., Prasad, R., … Bolton, D. (2021), Cancer in lockdown: Impact of the COVID-19 pandemic on patients with cancer. Oncologist, 26(2), e342-e344. doi: 10.1002/onco.13604

Orem, D. E. (2001). Nursing concepts of practice. (6th ed.). St. Louis: Mosby.

Orford, R., Slater, P., Spencer, B., Giarola, T., Nicholls, W., Walker, R., ... Bradford, N. (2023). One hundred times better, at home in our own beds: Implementation of home intravenous hydration after chemotherapy in children with cancer. Journal of Pediatric Hematology/Oncology Nursing, 40(4), 265-276. doi: 10.1177/27527530221147880

Qedair, J. T., Al Qurashi, A. A., Alamoudi, S., Aga, S. S., & Hakami, A. (2022). Assessment of quality of life (qol) of colorectal cancer patients using QLQ-30 and QLQ-CR 29 at King Abdulaziz Medical City, Jeddah, Saudi Arabia. International Journal of Surgical Oncology, 2022, 1-8. doi: 10.1155/2022/4745631

Ratanatharathorn, V., Sirilerttrakul, S., Jirajarus, M., Silpakit, C., Maneechavakajorn, J., Sailimai, P., … Sirisinha, T. (2001). Quality of life, functional assessment of cancer therapy general. Journal of the Medicine Association of Thailand, 84(10): 1430-1442.

Rogers, B., Pesata, B., Lee, J. H., Zhao, J., Krieger, J., & Daily, K. (2021). Chemotherapy education: Current practices of oncology nurses counseling patients. Support Care Cancer, 29(12), 7323-7328. doi:10.1007/s00520-021-06308-4

Roug, L. I., Topperzer, M. K., Michelsen, R. T., Jarden, M., Wahlberg, A., Hjalgrim, L. L., … Hansson, H. (2023). Development of an intravenous chemotherapy intervention for children and adolescents with cancer administered by their parents at home (INTACTatHome). BMC Health Services Research, 23(1), 664. doi: 10.1186/s12913-023-09613-2

Srithumsuk, W., & Wangnum, K. (2021). "New Normal" home chemotherapy in Thailand: How the challenging roles of nurses are changing? Asia-Pacific Journal of Oncology Nursing, 8(3), 340-343. doi: 10.4103/apjon.apjon_54_20

Swiatkowski, F., Górnicki, T., Bułdys, K., & Chabowski, M. (2022). The quality of life of patients with surgically treated colorectal cancer: A narrative review. Journal of Clinical Medicine, 11(20), 6211. doi: 10.3390/jcm11206211

Turon, H., Hobden, B., Fakes, K., Clapham, M., Proietto, A., & Sanson-Fisher, R. (2022). Preparation for cancer treatment: A cross-sectional study examining patient self-reported experiences and correlates. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(16). doi: 10.3390/ijerph191610167

Wu, M. P., Tsao, L. I., Huang, S. J., & Liu, C. Y. (2021). Development of the readiness for home-based palliative care scale (RHBPCS) for primary family caregivers. Healthcare, 9(5). doi:10.390/healthcare9050608