ปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควรในกลุ่มนักเรียนมัธยมปลาย
คำสำคัญ:
ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, การป้องกันการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควร, นักเรียนมัธยมปลายบทคัดย่อ
การตั้งครรภ์ในวัยรุ่นถือเป็นปัญหาสาธารณสุขสำคัญทั่วโลก การวิจัยหาความสัมพันธ์เชิงพยากรณ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความรอบรู้ด้านสุขภาพและปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควรในกลุ่มนักเรียนมัธยมปลาย จำนวน 350 คน เลือกกลุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือวิจัย ประกอบด้วย 1) แบบสอบถามความรู้ (ค่าความเชื่อมั่นโดยวิธีของคูเดอร์-ริชาร์ดสัน-20=.75) 2) แบบสอบถามทัศนคติ 3) แบบสอบถามการรับรู้ความสามารถในการป้องกันการตั้งครรภ์ 4) แบบสอบถามการเข้าถึงข้อมูลและบริการเกี่ยวกับการป้องกันการตั้งครรภ์ 5) แบบสอบถามการสื่อสารเรื่องเพศในครอบครัว 6) แบบสอบถามการรับรู้พฤติกรรมเสี่ยงทางเพศของเพื่อน และ 7) แบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควร มีค่าความเชื่อมั่นของเครื่องมือ เท่ากับ .78, .75, .85, .87, .82, .81 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา และการวิเคราะห์การถดถอยเชิงเส้นพหุคูณ ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีความรอบรู้ด้านสุขภาพระดับเพียงพอและอาจมีการปฏิบัติตนเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควรถูกต้องบ้าง (=104.35, SD=15.86) ปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควรมี 3 ปัจจัย ได้แก่ ระดับชั้นที่กำลังศึกษา ทัศนคติต่อการป้องกันการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควรและการสื่อสารเรื่องเพศในครอบครัว (R=.506, F=39.686, p<.001, df(1,348)) โดยสามารถร่วมกันพยากรณ์ได้ ร้อยละ 25.60 (R2=.256) ดังนั้นการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควร ควรเน้นส่งเสริมทัศนคติที่ดีต่อการป้องกันการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควร และส่งเสริมการสื่อสารเรื่องเพศในครอบครัวให้เหมาะสมตามระดับชั้นการศึกษา เพื่อประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ในกลุ่มนักเรียนดังกล่าว
เอกสารอ้างอิง
Ahinkorah, B.O., Hagan, J.E. Jr, Seidu, A.A., Budu, E., Hormenu, T., Mintah, J.K., Sambah, F. & Schack, T. (2019). Access to adolescent pregnancy prevention Information and services in Ghana: A community-based case-control study. Frontiers in Public Health, 7(382), 1-10. doi: 10.3389/fpubh.2019.00382. (in Thai)
Aiemkong, P., Sombat, S., Phantra, T., & Chaemcham, W.,(Eds.). (2024). Teenage Pregnancy Surveillance Report 2024. https://rh.anamai.moph.go.th/web- upload/7x027006c2abe84e89b5c85b44a692da94/m_magazine/35435/5046/file_download/6be7e9b8d4a4f420f3d6c53e451e2dd3.pdf. (in Thai)
Arundee, S., Natrujirot, W., Kahyee, P., & Puengpak, W. (2016). Needs of young mothers for solving and preventing unintended pregnancy among adolescents. Journal of Social Sciences, Srinakharinwirot University, 19(19), 276–289. (in Thai)
Bloom, S. (1976). Human characteristics and school learning. McGraw-Hill.
Bureau of Reproductive Health, Department of Health. (2017). National strategy for preventing and solving adolescent pregnancy problems, B.E. 2560–2569. Thepphen Vanich. (in Thai)
Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A.-G., & Buchner, A. (2007). GPower 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior Research Methods, 39(2), 175–191. doi: 10.3758/bf03193146. PMID: 17695343.
Green, L., & Kreuter, M. (2005). Health program planning: An educational and ecological approach. 4th Edition, McGraw- Hill.
Health Education Division, Department of Health Service Support, Ministry of Public Health. (2018). Assessment and enhancement of health literacy. http://www.hed.go.th/vdoEvents/index. (in Thai)
Health education division, Department of health service support, Ministry of public health & Srinakharinwirot University. (2014). Assessment of health literacy on teenage pregnancy prevention among adolescent Thai female aged 15-21 years. https://hed.hss.moph.go.th/wp-content/uploads/2024/06/คู่มือประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควร.pdf. (in Thai)
Information system supporting health promotion and environmental health, Ministry of Public Health. (2025a). Live birth rate in girls aged 10-14 years per thousand female population aged 10-14 years. https://dashboard.anamai.moph.go.th/dashboard/labor1014n?year=2025 (in Thai)
Information system supporting health promotion and environmental health, Ministry of Public Health. (2025b). Live birth rate in girls aged 15-19 years per thousand female population aged 15-19 years. https://dashboard.anamai.moph.go.th/dashboard/labor1519n?year=2025 (in Thai)
Intarakamhang, P., & Khumthong, J. (2017). The development and validation of multi-dimensional health literacy scale for Thai adolescents. Pacific Rim International Journal of Nursing Research, 21(2), 142–157. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/phn/article/view/245444 (in Thai)
Jirawatkul, S., Rungruangkonkit, S., Anusornteerakul, S., Sawaengcharoen, K., Watthanunukulkiat, S., Rujiraprasert, N., & Phetphichetchian, W. (2015). Integrated operations to prevent and solve adolescent pregnancy: Research report. Thai Health Promotion Foundation. (in Thai)
Mahawansri, R. (2015). Factors affecting communication about sex in families of high school students in Chiang Dao District, Chiang Mai Province. [Master of Public Health]. Chiang Mai University. (in Thai)
Ngomsangad, Y., Srisuriyawet, R. & Homsin, P. 2019. Factors influencing health literacy relatedpregnancy prevention among female adolescent students in Si Sa Ket province. The Public Health Journal of Burapha University,14(2), 37-51. (in Thai)
Nomsiri, A., Srisiri, S., Virutsetazin, K., & Malarat, A. (2015). Development of sexual health literacy indicators for early adolescent. Thammasart Medical Journal, 15(4), 609-621. (in Thai)
Phansilp, A. (2022). Factors influencing the intention to prevent early pregnancy among female students in upper secondary and vocational education in Khanu Woralaksaburi District, Kamphaeng Phet Province [Master of Public Health]. Naresuan University. (in Thai)
Phatisena, T., Wisetsat, J., Nguadchai, T., & Thaipukdee, A. (2022). Relationship between Health Literacy and Pregnancy Prevention Behaviors of Female University Students in Nakhon Ratchasima. Ratchaphruek Journal, 20(1), 71-81. (in Thai)
Phayao Provincial Social Development and Human Security Office. (2022). Phayao province social situation report 2022. photocopied documents. (in Thai)
Phayao Provincial Public Health Office. (2023). Annual Report 2022 Phayao Provincial Public Health Office. photocopied documents. (in Thai)
Silanoi, L. (2019). The use of rating scale in quantitative research on social sciences, humanities, hotel and tourism study. Journal of Management Science, Ubon Ratchathani University, 8(15), 112-126.
Srida, S., & Chotichai, T. (2021). Health literacy in preventing teenage pregnancy and sexual behavior among upper secondary school students in Khon Kaen province. Journal of Health and Nursing Research, 37(1), 99–111. (in Thai)
Sukserm, T., Suwannarong, B., Saiyasalee, S., Thammarakchareon, S. & Chiamsathit, C. (2024). Factors related to self-care behavior among people to preparing for entering the aginging Song Plueai Sub-District, Na Mon District, Kalasin Province. Journal of Disease Prevention and Control, 11(1), 1-15. (in Thai)
The Secondary Educational Service Area Office. (2023), Individual student number data, academic year 2023, DMC semester 1 and 2. https://www.sesapy.go.th/download/11474/ (in Thai)
World Health Organization. (2024). Adolescent pregnancy. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/adolescent-pregnancy.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารวิจัยการพยาบาลและสุขภาพ
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
