ผลต่อการปกป้องสมองของสารไฮดรอกซีแซฟฟลอล์เยลโล่เอ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ปัจจุบันอัตราการเสียชีวิตจากโรคทางสมองเพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว รวมไปถึงต้นทุนด้านการรักษาพยาบาลโรคทางสมองอยู่ในระดับสูง นอกจากนี้กลุ่มยาสารเคมีส่วนใหญ่ที่ใช้ในการรักษาโรคทางสมองนั้นมีกลไกการออกฤทธิ์โดยไปจับกับเป้าหมายจุดเดียว ทำให้ประสิทธิผลในการรักษาที่ได้ไม่ดีเท่าที่ควรและยังก่อให้เกิดความเป็นพิษ จึงมีการพิจารณานำยาจากสมุนไพรตามธรรมชาติมาใช้ในการรักษา อันเนื่องมาจากยาจากสมุนไพรธรรมชาติออกฤทธิ์โดยไปจับกับเป้าหมายที่หลากหลายและมีความเป็นพิษต่ำ ดังนั้นการพัฒนายาใหม่จากพืชสมุนไพรที่มีประสิทธิผลสำหรับใช้ในการรักษาโรคทางสมองจึงนับว่ามีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง สาร hydroxysafflor yellow A (HYSA) เป็นสารสกัดได้จากดอกของคำฝอย (Carthamus tinctorius L.) ซึ่งมีฤทธิ์ตามภูมิปัญญาคือส่งเสริมการไหลเวียนของโลหิตและขจัดเลือดคั่ง จากงานศึกษาวิจัยจำนวนมากในหลอดทดลองและสัตว์ทดลองพบว่าสาร HYSA สามารถชะลอการดำเนินของโรคสมองขาดเลือดเนื่องจากหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน ภาวะสมองเสื่อมที่มีสาเหตุมาจากขาดเลือดไปเลี้ยงสมองภาวะสมองเสื่อมชนิดอัลไซเมอร์โรคพาร์คินสัน การบาดเจ็บที่สมอง เป็นต้น โดยส่วนใหญ่ปรับและควบคุมผ่านกลไกที่เกี่ยวข้องคือ TLR9/NF-κB, AK2/STAT3, SIRT1-HIF-α-VEGFA, PI3K/Akt/mTOR, TREM2/TLR4/NF-κb, JAK2/STAT3/NF-κB, BDNF/TrkB/DRD3, JNK/ERK, TLR4/NF-κB เป็นต้น บทความนี้ได้สรุปและรวบรวมข้อมูลไว้อย่างเป็นระบบในด้านฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาและกลไกในระดับโมเลกุลของสาร HYSA ที่มีต่อกลุ่มโรคทางสมองต่างๆ เพื่อเป็นแนวทางในการศึกษาค้นคว้าวิจัยสาร HYSA ต่อไปในอนาคต
Article Details
References
Ito M. Brain science in the 21st century. No To Hattatsu. 1999;31(2):114-9. (in Japanese)
Sobocki P, Lekander I, Berwick S, Olesen J, Jönsson B. Resource allocation to brain research in Europe (RABRE). Eur J Neurosci. 2006;24(10):2691-3.
Olesen J, Baker MG, Freund T, Di Luca M, Mendlewicz J, Ragan I, et al. Consensus document on European brain research. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2006;77 (Suppl 1):i1-49.
DiLuca M, Olesen J. The cost of brain diseases: a burden or a challenge?. Neuron. 2014;82(6):1205-8.
Velmurugan BK, Rathinasamy B, Lohanathan BP, Thiyagarajan V, Weng CF. Neuroprotective role of phytochemicals. Molecules. 2018;23(10):
Gaire BP, Moon SK, Kim H. Scutellaria baicalensis in stroke management: nature’s blessing in traditional Eastern medicine. Chin J Integr Med. 2014;20(9):712-20.
Subedi L, Gaire BP. Phytochemicals as regulators of microglia/macrophages activation in cerebral ischemia. Pharmacol Res. 2021;65:05419.
Uddin MS, Al Mamun A, Kabir MT, Ahmad J, Jeandet P, Sarwar MS, et al. Neuroprotective role of polyphenols against oxidative stress-mediated neurodegeneration. Eur J Pharmacol. 2020;886:173412.
Wan Y, Xia J, Xu JF, Chen L, Yang Y, Wu JJ, et al. Nuciferine, an active ingredient derived from lotus leaf, lights up the way for the potential treatment of obesity and obesity-related diseases. Pharmacol Res. 2022;175:106002.
Meselhy MR, Kadota S, Momose Y, Hatakeyama N, Kusai A, Hattori M, et al. Two new quinochalcone yellow pigments from Carthamus tinctorius and Ca2+ antagonistic activity of tinctormine. Chem Pharm Bull. 1993;41(10):1796-1802.
Cui HJ, He HY, Xing ZH. Meta-analysis of safflower yellow injection for the treatment of the overall effectiveness power and safety of acute cerebral infarction. Chinese Traditional Patent Medicine. 2011,33(8):1299-302.
Deng L, Wan H, Zhou H, Yu L, He Y. Protective effect of hydroxysafflor yellow A alone or in combination with acetylglutamine on cerebral ischemia reperfusion injury in rat: A PET study using 18F-fuorodeoxyglucose. Eur J Pharmacol. 2018;825:119-32.
Zhu HB, Wang ZH, Ma CJ, Tian JW, Fu FH, Li CL, et al. Neuroprotective effects of hydroxysafflor yellow A: in vivo and in vitro studies. Planta Med. 2003;69(5):429-33.
Ye SY, Gao WY. Hydroxysafflor yellow A protects neuron against hypoxia injury and suppresses inflammatory responses following focal ischemia reperfusion in rats. Arch Pharm Res. 2008;31(8):1010-5.
Fan LH, Dang XQ, Shi ZB, Zhang C, Wang KZ. Hydroxysafflor yellow A protects PC12 cells against the apoptosis induced by oxygen and glucose deprivation. Cell Mol Neurobiol. 2011;31(8):1187-94.
Yang XM, Chen L, Li Y, Gao F, Yan ZB, Zhang P, et al. Protective effect of hydroxysafflor yellow A on cerebral ischemia reperfusion-injury by regulating GSK3β-mediated pathways. Neurosci Lett. 2020;736:135258.
Gong Z, Pan JR, Li XP, Wang HX, He L, Peng Y. Hydroxysafflor yellow A reprograms TLR9 signaling pathway in ischaemic cortex after cerebral ischaemia and reperfusion. CNS & Neurological Disorders. 2018;17(5):370-82.
Zhang YL, Liu Y, Cui Q, Fu ZT, Yu HY, Liu A, et al. Hydroxysafflor yellow A alleviates ischemic stroke in rats via HIF-1, BNIP3, and Notch1-mediated inhibition of autophagy. Am J Chin Med, 2022;50(3):799-815.
Yu L, Liu ZL, He WD, Chen HF, Lai ZL, Duan YH, et al. Hydroxysafflor yellow A confers neuroprotection from focal cerebral ischemia by modulating the crosstalk between JAK2/STAT3 and SOCS3 signaling pathways. Cell Mol Neurobiol. 2020;40(8):1271-81.
Sun X, Wei XB, Qu SF, Zhao YX, Zhang XM. Hydroxysafflor yellow A suppresses thrombin generation and inflammatory responses following focal cerebral ischemia-reperfusion in rats. Bioorg Med Chem Lett. 2010;20(14):4120-4.
Zhu HB, Zhang L, Wang ZH, Tian JW, Fu FH, Liu K, et al. Therapeutic effects of hydroxysafflor yellow A on focal cerebral ischemic injury in rats and its primary mechanisms. J Asian Nat Prod Res. 2005;7(4):607-13.
Tian JW, Fu FH, Jiang WL, Wang CY, Sun F, Zhang TP. Protective effect of hydroxysafflor yellow A on experimental cerebral ischemia in rats. Yao Xue Xue Bao. 2004;39(10):774-7.
Ramagiri S, Taliyan R. Neuroprotective effect of hydroxy safflor yellow A against cerebral ischemia-reperfusion injury in rats: putative role of mPTP. J Basic Clin Physiol Pharmacol. 2016;27(1):1-8.
Huang P, Wu SP, Wang N, Seto S, Chang D. Hydroxysafflor yellow A alleviates cerebral ischemia reperfusion injury by suppressing apoptosis via mitochondrial permeability transition pore. Phytomedicine. 2021;85:153532.
Ruan JX, Wang L, Dai JH, Li J, Wang N, Seto SW. Hydroxysafflor Yellow a promotes angiogenesis in rat brain microvascular endothelial cells injured by oxygen-glucose deprivation/reoxygenation (OGD/R) through SIRT1-HIF-1α-VEGFA Signaling Pathway. Curr Neurovasc Res. 2021;18(4):415-26.
Yang G, Wang N, Seto SW, Chang D, Liang HZ. Hydroxysafflor yellow a protects brain microvascular endothelial cells against oxygen glucose deprivation/reoxygenation injury: Involvement of inhibiting autophagy via class I PI3K/Akt/mTOR signaling pathway. Brain Res Bull. 2018;140:243-57.
Jinyi Cao, Kai Wang, Lu Lei, Lu Bai, RuiminLiang, Yi Qiao, et al. Astragaloside and/or hydroxysafflor yellow A attenuates oxygen-glucose deprivation-induced cultured brain microvessel endothelial cell death through downregulation of PHLPP-1. Evid Based Complement Alternat Med. 2020;2020:3597527.
Zhang N, Xing MY, Wang YY, Liang H, Yang Z, Shi FD, et al. Hydroxysafflor yellow A improves learning and memory in a rat model of vascular dementia by increasing VEGF and NR1 in the hippocampus. Neurosci Bull. 2014;30(3):417-24.
Xing MY, Sun QN, Wang YY, Cheng Y, Zhang N. Hydroxysafflor yellow A increases BDNF and NMDARs in the hippocampus in a vascular
dementia rat model. Brain Res. 2016;1642:419-25.
Hou JW, Wang CH, Zhang MY, Ren MQ, Yang G, Qu ZW, et al. Safflower yellow improves the synaptic structural plasticity by ameliorating the disorder of glutamate circulation in Aβ1-42-induced AD model rats. Neurochem Res. 2020;45(8):1870-87.
Wang CH, Hou JW, Zhang MY, Zheng YJ, Ye HX, Qi YQ, et al. Effects of HSYA on serum and brain cholesterol levels in AD rats based on quantitative proteomics. Int J Neurosci. 2022;1-13.
Wang Y, Wang Q, Chen J, Yao LH, Tang N, Jiang ZX, et al. Protective effect of hydroxysafflor yellow a against chronic mild stress-induced memory impairments by suppressing tau phosphorylation in mice. Curr Med Sci. 2021;41(3):555-64.
Ren M, Zhang M, Zhang X, Wang C, Zheng Y, Hu Y. Hydroxysafflor yellow A inhibits Aβ1-42-induced neuroinflammation by modulating
the phenotypic transformation of microglia via TREM2/TLR4/NF-κB pathway in BV-2 cells. Neurochem Res. 2022;47(3):748-61.
Zhang ZH, Wu ZZ, Zhu XL, Hui XC, Pan J, Xu Y. Hydroxy-safflor yellow A inhibits neuroinflammation mediated by Aβ₁₋₄₂ in BV-2 cells. Neurosci Lett. 2014;562:39-44.
Kong SZ, Xian YF, Ip SP, Lai XP, Shi XG, Lin ZX, et al. Protective effects of hydroxysafflor yellow A on β-amyloid-induced neurotoxicity in PC12 cells. Neurochem Res. 2013;38(5):951-60.
Lu YQ, Luo Y, He ZF, Chen J, Yan BL, Wang Y, et al. Hydroxysafflor yellow A ameliorates homocysteine-inducedAlzheimer-like pathologic dysfunction and memory/synaptic disorder. Rejuvenation Res. 2013;16(6):446-52.
Zhang ZH, Yu LJ, Hui XC, Wu ZZ, Yin KL, Yang H, et al. Hydroxy-safflor yellow A attenuates Aβ1-42-induced inflammation by modulating the JAK2/STAT3/NF-κB pathway. Brain Res. 2014;1563:72-80.
Wang T, Wang LJ, Li CT, Han B, Wang ZH, Li J, et al. Hydroxysafflor yellow A improves motor dysfunction in the rotenone-induced mice model of Parkinson’s disease. Neurochem Res. 2017;42(5):1325-32.
Han B, Hu J, Shen JY, Gao YL, Lu Y, Wang T. Neuroprotective effect of hydroxysafflor yellow A on 6-hydroxydopamine-induced Parkinson’s disease in rats. Eur J Pharmacol. 2013;714(1-3):83-8.
Wang T, Duan SJ, Wang SY, Lu Y, Zhu Q, Wang LJ, et al. Coadministration of hydroxysafflor yellow A with levodopa attenuates the dyskinesia. Physiol behave. 2015;147:193-7.
Yang XM , Li Y, Chen L, Xu MG, Wu JB, Zhang P, et al. Protective effect of hydroxysafflor yellow A on dopaminergic neurons against 6-hydroxydopamine, activating anti-apoptotic and anti-neuroinflammatory pathways. Pharm Biol. 2020;58(1):686-94.
Han B, Wang LJ, Fu FH, Wang ZH, Zhang LM, Qi GJ, et al. Hydroxysafflor yellow A promotes α-synuclein clearance via regulating autophagy in rotenone-induced Parkinson’s disease mice. Folia Neuropathol. 2018;56(2):133-40.
Wang T, Ding YX, He J, Ma CJ, Zhao Y, Wang ZH, et al. Hydroxysafflor yellow A attenuates lipopolysaccharide-induced neurotoxicity and neuroinflammation in primary mesencephalic cultures. Molecules. 2018;23(5):1210.
Xu JJ, Zhan T, Zheng W, Huang YK, Chen K, Zhang XH, et al. Hydroxysafflor yellow A acutely attenuates blood-brain barrier permeability, oxidative stress, inflammation and apoptosis in traumatic brain injury in rats. Acta Cir Bras. 2021;35(12):e351202.
Wang Y, Zhang C, Peng WJ, Xia Z, Gan PP, Huang W, et al. Hydroxysafflor yellow A exerts antioxidant effects in a rat model of traumatic brain injury. Mol Med Rep. 2016;14(4):3690-6.
Bie XD , Han J , Dai HB. Effects of hydroxysafflor yellow A on the experimental traumatic brain injury in rats. J Asian Nat Prod Res. 2010;12(3):239-47.
Li T, Zhang W, Hu E, Sun ZJ, Li PF, Yu Z, et al. Integrated metabolomics and network pharmacology to reveal the mechanisms of hydroxysafflor yellow A against acute traumatic brain injury. Comput Struct Biotechnol J. 2021;19:1002-13.
Pan Y, Zheng DY, Liu SM, Meng Y, Xu HY, Zhang Q, et al. Hydroxysafflor yellow A attenuates lymphostatic encephalopathy-induced brain injury in rats. Phytother Res. 2012;26(10):1500-6.
Liu ZQ, Zou YZ, He M, Yang P, Qu XH, Xu LJ. Hydroxysafflor yellow A can improve depressive behavior by inhibiting hippocampal inflammation and oxidative stress through regulating HPA axis. J Biosci. 2022;47:7.