โรคมะเร็งเมลาโนมา: อุบัติการณ์ในประชากรไทยและองค์ความรู้ระดับโมเลกุลเพื่อพัฒนากลยุทธ์ในการรักษาแบบมุ่งเป้า
บทคัดย่อ
มะเร็งเมลาโนมาเป็นโรคมะเร็งชนิดที่เกิดจากความผิดปกติของเซลล์เมลาโนไซต์ใต้ชั้นผิวหนัง เกิดได้จากหลายปัจจัยโดยเฉพาะปัจจัยจากความเสี่ยงจากการได้รับรังสีอัลตราไวโอเลตหรือรังสี UV จากแสงอาทิตย์แล้วส่งผลให้เกิดความผิดปกติในระดับดีเอ็นเอ และปัจจัยทางภูมิศาสตร์ที่ส่งเสริมให้ประเทศไทยเป็นประเทศที่ประชากรมีความเสี่ยงต่อการเกิดและพัฒนาของโรคมะเร็งผิวหนังเมลาโนมา จากการศึกษาข้อมูลพบว่าในประเทศไทยนั้นมีอุบัติการณ์เกิดโรคมะเร็งเมลาโนมาน้อย แต่มีอัตราการตาย คิดเป็นร้อยละ 48.08 จากอุบัติการณ์เกิดซึ่งนับว่าสูงมาก จากเหตุผลดังกล่าวการเฝ้าระวัง ป้องกัน และศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับจำนวนผู้ป่วยโรคมะเร็งเมลาโนมาในประเทศไทย เพื่อสะท้อนให้เห็นความสำคัญและนำไปสู่นโยบายที่ท้าทายในการแก้ไขปัญหาสุขภาพในโรคมะเร็งชนิดนี้ซึ่งมักถูกมองข้ามจึงมีความสำคัญ บทความนี้ได้รวบรวมเนื้อหาของการเกิด ชนิด ปัจจัยเสี่ยงและกลไกระดับโมเลกุลของโรคมะเร็งผิวหนังเมลาโนมา และมุ่งเน้นถึงการรวบรวมข้อมูลอุบัติการณ์เกิดของมะเร็งเมลาโนมาในประเทศไทยในช่วงปี พ.ศ.2553-2562 ตามรายงานของสถาบันมะเร็งแห่งชาติ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข จากการศึกษาอุบัติการณ์ 10 ปีย้อนหลังพบว่ายังคงมีรายงานผู้ป่วยรายใหม่อย่างต่อเนื่อง ในบทความนี้ได้มีการกล่าวถึงการรักษาแบบมุ่งเป้าที่เป็นการรักษาอย่างจำเพาะในระดับโมเลกุล เช่น การใช้ยา Vemurafenib และ Dabrafenib เพื่อยับยั้งการทำงานของโปรตีน BRAF ชนิดกลายพันธุ์ การใช้ยา Veliparib หรือ ABT-888 หรือการใช้สาร SRPIN340 และ SPHINX31 เพื่อยับยั้งการเกิดมะเร็งทั้งในระดับเซลล์เพาะเลี้ยงและระดับสัตว์ทดลองซึ่งล้วนเป็นแนวทางพัฒนากลยุทธ์การรักษาที่น่าสนใจในปัจจุบัน
เอกสารอ้างอิง
Khazaei Z, Ghorat F, Jarrahi M, Adineh A, Sohrabivafa M, Goodarzi E. Global incidence and mortality of skin cancer by histological subtype and its relationship with the human development index (HDI); an ecology study in 2018. World Cancer Res J 2019;6(2):e13.
Rastrelli M, Tropea S, Rossi CR, Alaibac M. Melanoma: epidemiology, risk factors, pathogenesis, diagnosis and classification. In Vivo 2014;28(6):1005-11.
McGrath JA, Uitto J. Anatomy and organization of human skin. In: Burns T, Breathnach S, Cox N, Griffiths C. Rook’s Textbook of Dermatology. 8th ed. West-Sussex, United Kingdom: Blackwell Publishing Ltd 2010(1). P. 3.1.
Sanchez J, Subramanian C, Chanda M, Shanguan G, Zhang N, Wang T, et al. Novel C-terminal Hsp90 inhibitor KU758 synergizes efficacy in combination with BRAF or MEK inhibitors and targets drug-resistant pathways in BRAF-mutant melanomas. Melanoma Res 2021;31(3):197-207.
Tanda ET, Vanni I, Boutros A, Andreotti V, Bruno W, Ghiorzo P, et al. Current State of Target Treatment in BRAF Mutated Melanoma. Front Mol Biosci 2020;7:154.
De Braud F, Khayat D, Kroon BB, Valdagni R, Bruzzi P, Cascinelli N. Malignant melanoma. Crit Rev Oncol Hematol 2003;47(1):35 -63.
DeWane E, Kelsey A, Oliviero M, Rabinovitz H, Grant-Kels M. Melanoma on chronically sun-damaged skin: Lentigo maligna and desmoplastic melanoma. J Am Acad Dermatol 2019; 81(3):823-33.
Piao Y, Guo M, Gong Y. Diagnostic challenges of metastatic spindle cell melanoma on fine-needle aspiration specimens. Cancer 2008;114 (2):94-101.
Yde SS, Sjoegren P, Heje M, Stolle LB. Mucosal Melanoma: a Literature Review. Curr Oncol Rep 2018;20(3):28.
Kaliki S, Shields CL. Uveal melanoma: relative ly rare but deadly cancer. Eye 2017;31(2) :241-57.
รังสิมา วณิชภักดีเดชา. มะเร็งผิวหนังชนิด Malignant Melanoma. เข้าถึงได้จาก: https:// wwwsi.mahidol.ac.th/th/healthdetail.asp?aid=1012. สืบค้นเมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม 2564.
World health organization. Cancer today. Available at: https://gco.iarc.fr/today/online-analysis-multi-bars. Accessed July 30, 2021.
Imsamran W, Pattatang A, Supattagorn P, Chiawiriyabunya I, Namthaisong K, Wongsena M, et al. Chapter II Cancer Incidence in Thailand. In: Ministry of Public Health and Ministry of Education, editor. Cancer in Thailand Vol.IX, 2013-2015. Bangkok. 2015. p. 40-2.
ข้อมูลทะเบียนมะเร็ง (Cancer registry) พ.ศ.2553-2562 สถาบันมะเร็งแห่งชาติ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. เข้าถึงได้จาก: https://www.nci.go.th/th/cancer_record/cancer_rec1.html. สืบค้นเมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม 2564.
Li X, Cai M, Wang L, Niu F, Yang D, Zhang G. Evaluation survey of microbial disinfection methods in UV-LED water treatment systems. Sci Total Environ 2019;20:1415-27.
Sample A, He YY. Mechanisms and prevention of UV-induced melanoma. Photodermatol Photoimmunol Photomed 2018;34(1):13–24.
Yang K, Oak A, Slominski R, Brożyna A, Slominski A. Current molecular markers of melanoma and treatment targets. Int J Mol Sci 2020;21(10):3535.
Sitawarin S, Voravud N, Vipakool J. Cutaneous maligmant melanoma. Chula Med J 1998;42(12): 1099-130.
Rissmann R, Hessel MH, Cohen AF. Vemura fenib /dabrafenib and trametinib. Br J Clin Pharmacol 2015;80(4):765–767.
Kuske M, Westphal D, Wehner R, Schmitz M, Beissert S, Praetorius C, et al. Immunomo- dulatory effects of BRAF and MEK inhibitors: Implications for melanoma therapy. Pharmacol Res 2018;136:151-9.
Sharma A, Shah s, Illum H, Dowell J. Vemurafenib: targeted inhibition of mutated BRAF for treatment of advanced melanoma and its potential in other malignancies. Drugs 2012;72(17):2207-22.
Society for Melanoma Research Congress (2019). Available at: https://www.societymelanomaresearch.org/congress. Accessed January 26, 2020.
Ascierto PA, Dummer R, Gogas HJ, Flaherty KT, Arance A, Mandala M, et al. Update on tolerability and overall survival in COLUMBUS: landmark analysis of a randomised phase 3 trial of encorafenib plus binimetinib vs vemurafenib or encorafenib in patients with BRAF V600-mutant melanoma. Eur J Cancer 2020;126:33-44.
Fratangelo F, Camerlingo R, Carriero MV, Pirozzi G, Palmieri G, Gentilcore G, et al. Effect of ABT-888 on the apoptosis, motility and invasiveness of BRAFi-resistant melanoma cells. Int J Oncol 2018;53(3):1149-59.
Gammons MV, Lucas R, Dean R, Coupland SE, Oltean S, Bates DO. Targeting SRPK1 to control VEGF-mediated tumour angiogenesis in metastatic melanoma. British J Cancer 2014;111(3):477-85.
Siriwath J, Wiriyakulsit N, Klomkleang P, Inpad C, Roytrakul R, Kaewkong W. SPHINX31 suppresses splicing factor phosphorylation and inhibits melanoma cell growth and aggressiveness. J Curr Sci Tech 2021;11(3):346-54.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความทีตีพิมพ์ในวารสารโรคมะเร็งนี้ถือว่าเป็นลิขสิทธิ์ของมูลนิธิสถาบันมะเร็งแห่งชาติ และผลงานวิชาการหรือวิจัยของคณะผู้เขียน ไม่ใช่ความคิดเห็นของบรรณาธิการหรือผู้จัดทํา
