ประสิทธิภาพของการให้ยาNalbuphineทางหลอดเลือดดำในการป้องกันอาการคันจากการใช้ยา morphine ทางไขสันหลังในผู้ป่วยผ่าตัดคลอด

Main Article Content

Worapun Rittidet

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของการให้ยาNalbuphineทางหลอดเลือดดำ


ในการป้องกันอาการคันจากการใช้ยา morphine ทางไขสันหลังในผู้ป่วยผ่าตัดคลอด กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยผ่าตัดคลอดบุตรทางหน้าท้องชนิดไม่เร่งด่วน มีการนัดหมายล่วงหน้า 1 วันก่อนผ่าตัด ได้รับ morphine ทางช่องไขสันหลัง 0.2 mg สำหรับลดอาการปวดหลังผ่าตัดร่วมกับ Nalbuphine 3 mgทางหลอดเลือดดำป้องกันอาการคันจากการได้รับยา morphine ระหว่างเดือน ตุลาคม – ธันวาคม 2566 ทุกรายจำนวน 120 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบแบบประเมินอาการคันซึ่งผ่านการตรวจสอบจากผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 3 ท่าน ตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา ความชัดเจนของข้อคำถามและปรับปรุงตามข้อเสนอของผู้ทรงคุณวุฒิจากนั้นนำเครื่องมือไปหาความเที่ยงของแบบประเมินอาการคัน โดยใช้สูตรสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient )ได้ค่าความเที่ยงของแบบประเมินอาการคันเท่ากับ 0.89 วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปของกลุ่มตัวอย่างใช้ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์หาความสัมพันธ์ระหว่างอายุ น้ำหนัก ระยะเวลาที่ได้รับยาNalbuphineหลังได้รับ spinal morphine กับความรุนแรงของอาการคันใช้ Pearson’ s Product Moment Correlation.


ผลการศึกษา : กลุ่มตัวอย่างมีอายุ 26-30 ปีร้อยละ 45.83 มีน้ำหนักอยู่ในช่วง 70 -80 กิโลกรัมร้อยละ


53.33 ตั้งครรภ์ท้องแรกร้อยละ 49.17 ระยะเวลาผ่าตัด 30 -45 นาทีร้อยละ 72.5 ได้รับ Nalbuphine หลังได้รับ spinal morphine 5 -10 นาทีร้อยละ 42.5 รองลงมา 11 – 15 นาทีคิดเป็นร้อยละ 40.83 เริ่มมีอาการคันหลังได้รับ spinal morphine > 12 ชั่วโมงร้อยละ 78.33 รองลงมา < 6 ชั่วโมงร้อยละ 15.83 เริ่มมีอาการคันบริเวณใบหน้าและลำตัวร้อยละ 98.33 ความรุนแรงของอาการคันอยู่ในระดับ 1 ร้อยละ 53.33 และไม่มีอาการคันเลยร้อยละ 46.67 และไม่ต้องใช้ยาในการบรรเทาอาการคันร้อยละ 98.33 ไม่มีภาวะแทรกซ้อนจากการ ใช้ยา Nalbuphine ร้อยละ 98.33 มีอาการคลื่นไส้ อาเจียนหลังผ่าตัด 2 รายคิดเป็นร้อยละ 1.67 ผลวิเคราะห์ความสัมพันธ์ พบว่าน้ำหนักและระยะเวลาได้รับNalbuphineทางหลอดเลือดดำหลังได้รับ spinal morphine มีความสัมพันธ์ทางบวกกับระดับความรุนแรงของอาการคันในระดับสูงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.01 (r = 0.910 และ 0.801)


                   ดังนั้นจึงสรุปได้ว่าน้ำหนักและระยะเวลาได้รับNalbuphineทางหลอดเลือดดำหลังได้รับ spinal morphine มีความสัมพันธ์กับระดับความรุนแรงของอาการคัน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
1.
Rittidet W. ประสิทธิภาพของการให้ยาNalbuphineทางหลอดเลือดดำในการป้องกันอาการคันจากการใช้ยา morphine ทางไขสันหลังในผู้ป่วยผ่าตัดคลอด. Kb. Med. J. [อินเทอร์เน็ต]. 20 มกราคม 2025 [อ้างถึง 22 ธันวาคม 2025];7(2):85-94. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/KBJ/article/view/274454
ประเภทบทความ
นิพนธ์ต้นฉบับ

เอกสารอ้างอิง

Mao-Kai Chen a , Siu-Wah Chau b , Ya-Chun Shen a , Yu-Ning Sun b , Kuang-Yi Tseng a ,

Chen-Yu Long c,d , Yu-Tung Feng e , Kuang-I Cheng a,d. Dose-dependent attenuation of

intravenous nalbuphine on epidural morphine-induced pruritus and analgesia after

cesarean delivery. KaohsIung Journal of Medical Sciences. (2014) 30, 248-253. Available

online at www. Sciencedirect.com.เข้าถึงเมื่อ 23 ธันวาคม 2566

อรวรรณ พงศ์รวีวรรณ, อุบลรัตน์ สันตวัตร, เลิศลักษณ์ วีรสาร, สุดสยาม มนูวงศ์ และอรณี สวัสดิ-ชูโต การใช้ยา Nalbuphine ทางช่องเหนือไขสันหลังสำหรับป้องกันอาการคันหลังได้รับ morphine ในผู้ป่วยที่มารับการผ่าตัดคลอดบุตรทางหน้าท้อง J Med Assoc Thai 2009; 92(6), 782 – 786.

วิมลรัตน์ กฤษณะประกรกิจ และ กณภัทร วุฒิพงศ์. การป้องกันอาการคันและคลื่นไส้อาเจียนที่เกิดจาก epidural morphine ด้วย nalbuphine 10 มิลลิกรัม ฉีดเข้ากล้ามในผู้ป่วยผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง. ศร นครินทร์เวชสาร 2540; 12(3), 123-128.

Ahmed A. M. Moustafa, Amr Samir Baaror, Ibrahim A. Abdelazim. Comparative study between nalbuphine and ondansetron in prevention of intrathecal morphine-induced pruritus in women undergoing cesarean section, Anesthesia: Essays and Researches; 10(2); 238-244.May-Aug 2016

Somrat Charuluxananan, Oranuch Kyokong, Wanna Somboonviboon, Arunchai Narasethakamol, and Pissamai Promlok. Nalbuphine Versus Ondansetron for Prevention of Intrathecal Morphine-Induced Pruritus After Cesarean Delivery. OBSTETRIC ANESTHESIA SECTION EDITOR DAVID J. BIRNBACH. Available from: Somrat Charuluxananan Retrieved on: 03 February 2016. Anesth Analg 2003;96:1789–93.

Somrat Charuluxananan, Oranuch Kyokong, Wanna Somboonviboon, Somrat Lertmaharit,

Pornswan Ngamprasertwong, and Kandit Nimcharoendee, Nalbuphine Versus Propofol for Treatment of Intrathecal Morphine-Induced Pruritus After Cesarean Delivery. Anesth Analg 2001;93:162–5

วิภาวี ศิริเดช. การศึกษา เปรียบเทียบขนาดของมอร์ฟีนที่บริหาร ทางช่องไขสันหลัง เพื่อลดความ เจ็บปวด ในผู้ป่วยหลังผ่าตัดคลอด. วารสารการแพทย์ โรงพยาบาลศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์ 2009; 24 (1):303 -14.