องค์ประกอบและตัวบ่งชี้สมรรถนะการดำเนินงานป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก ในบริบทชุมชนเมืองของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเขตเทศบาลเมืองกระบี่ องค์ประกอบและตัวบ่งชี้สมรรถนะการดำเนินงานป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก ในบริบทชุมชนเมืองของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเขตเทศบาลเมืองกระบี่
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงปริมาณนี้เพื่อศึกษาองค์ประกอบและตัวบ่งชี้สมรรถนะการดำเนินงานป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกในบริบทชุมชนเมืองของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) เขตเทศบาลเมืองกระบี่ กลุ่มตัวอย่างได้แก่ อสม. ที่ปฏิบัติงานในสังกัดเขตเทศบาลเมืองกระบี่ จำนวนทั้งสิ้น 225 คน ใช้วิธีสุ่มแบบชั้นภูมิ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือแบบสอบถามที่สร้างขึ้นเองผ่านตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาได้ค่าความสอดคล้องระหว่างข้อคำถามกับวัตถุประสงค์ระหว่าง .67 – 1.00 ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาคของแบบสอบถามทั้งฉบับเท่ากับ .96 วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ สกัดปัจจัยด้วยวิธีวิเคราะห์องค์ประกอบหลักใช้วิธีหมุนแกนองค์ประกอบแบบออโธโกนอลด้วยวิธีแวริแมกซ์ ผลการวิจัยพบว่า
องค์ประกอบและตัวบ่งชี้สมรรถนะการดำเนินงานป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกในบริบทชุมชนเมืองของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเขตเทศบาลเมืองกระบี่ ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบ 17 ตัวบ่งชี้ สามารถอธิบายความแปรปรวนของตัวบ่งชี้ ได้ร้อยละ 51.30 ประกอบด้วย 1) สมรรถนะการเฝ้าระวังโรคในชุมชน มี 8 ตัวบ่งชี้ 2) สมรรถนะการแนะนำการป้องกันและอาการของโรค มี 4 ตัวบ่งชี้ และ 3) สมรรถนะการกำจัดลูกน้ำยุงลาย มี 5 ตัวบ่งชี้
ดังนั้นควรนำองค์ประกอบที่ได้จากการวิจัยไปใช้ในการประเมินสมรรถนะการดำเนินงานป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกในชุมชนตามบทบาท อสม. ก่อนจัดทำรูปแบบหรือวิธีการพัฒนาศักยภาพการดำเนินงานป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกในชุมชนให้กับ อสม.อย่างเป็นรูปธรรมและสอดคล้องกับบริบทชุมชน
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนิพนธ์ต้นฉบับจะต้องผ่านการพิจารณาโดยผู้ทรงคุณวุฒิที่เชี่ยวชาญอย่างน้อย 2 ท่าน แบบผู้ทรงคุณวุฒิ และผู้แต่งไม่ทราบชื่อกันและกัน (double-blind review) และการตีพิมพ์บทความซ้ำต้องได้รับการอนุญาตจากกองบรรณาธิการเป็นลายลักษณ์อักษร
ลิขสิทธิ์
ห้ามนำข้อความทั้งหมดหรือบางส่วนไปพิมพ์ เว้นว่าได้รับอนุญาตจากโรงพยาบาลเป็นลายลักษณ์อักษร
ความรับผิดชอบ
เนื้อหาต้นฉบับที่ปรากฏในวารสารเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียน ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากเทคนิคการพิมพ์
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการดำเนินงานเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคติดต่อนำโดยยุงลายสำหรับเจ้าหน้าที่สาธารณสุข. นนทบุรี: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2564.
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. รายงานสถานการณ์โรคไข้เลือดออกประจำสัปดาห์ 2566 [อินเทอร์เน็ต].2566 [เข้าถึงเมื่อ 2566 พฤษภาคม 5]; เข้าถึงได้จาก: http://www.ddc.moph.go.th/dbv
ประเสริฐ กูลหลัก, บรรณาธิการ. การประชุมคณะกรรมการและคณะทำงานศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินจังหวัดกระบี่; 17 เม.ย. 2566; สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดกระบี่. กระบี่: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดกระบี่; 2566.
กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือสำหรับเจ้าหน้าที่เพื่อการยกระดับ อสม. เป็นหมอประจำบ้าน. [ม.ป.ท.]: กระทรวงสาธารณสุข; 2562.
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือการจัดการโรคติดต่อที่มียุงลายเป็นพาหะ สำหรับอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.). [ม.ป.ท.]: กระทรวงสาธารณสุข; 2559.
สำนักงานวิจัยและพัฒนากำลังคนด้านสุขภาพ. อสม. มดงานในระบบสุขภาพไทย” 2563 [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 30 พ.ค.2566]; เข้าถึงได้จาก: https://hrdo.org/อสม.-มดงานในระบบสุขภาพไทย/.
Sasida T, Alfes K, Shantz A. Volunteer role mastery and commitment: can HRM make a difference?. The International Journal of Human Resource Management 2016; 2062-84. doi.org/10.1080/09585192.2015.1126335
Hair FJ, Black CW, Babin JB, Anderson ER. Multivariate Data Analysis (8th ed). New Jersey: Pearson Education; 2019.
กิตติพร เนาว์สุวรรณ, เสริมศักดิ์ วิศาลาภรณ์, วิทวัส ดิษยะศริน สัตยารักษ์. การพัฒนาตัวบ่งชี้อัตลักษณ์ของนักศึกษา วิทยาลัยพยาบาล กระทรวงสาธารณสุข. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์ 2558;7:59-73.
ปุญญพัฒน์ ไชยเมล์, ปัทมา รักเกื้อ. ปัจจัยที่มีผลต่อบทบาทในการควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน. วารสารมหาวิทยาลัยทักษิณ. 2561;21:31-9.
อนุรักษ์ เบื้องสูง. บทบาทของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก สำนักงานสาธารณสุขอำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อม และสุขภาพชุมชน. 2562;4:33-42.
จิตรทิพย์ จันมณี, ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.จรวย สุวรรณบำรุง. การประเมินความเสี่ยงและระดับสมรรถนะชุมชนเพื่อเตรียมชุมชนในแก้ปัญหาโรคไข้เลือดออกยั่งยืน ตำบลบ่อตรุ อำเภอระโนด จังหวัดสงขลา. วารสารวิจัยเพื่อพัฒนาสังคมและชุมชน มหาวิทยาลัยสารคาม. 2558;2:61-90.
ทิพวรรณ สินบุญยก, อุดมศักดิ์ แซ่โง้ว, จรวย สุวรรณบำรุง. ประสบการณ์ของเจ้าหน้าที่สาธารณสุขเกี่ยวกับการสร้างสมรรถนะชุมชนในการแก้ปัญหาโรคไข้เลือดออก: ผลการสนทนากลุ่ม. วารสารการพัฒนาชุมชนและคุณภาพชีวิต. 2564;9:233-23.
จตุพร เลิศฤทธิ์. การพัฒนารูปแบบการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกโดยการเสริมสร้างสมรรถนะและการมีส่วนร่วมของชุมชน ในพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและการสาธารณสุขชุมชน. 2561;1:118-30.
นาฏยา นุตพงษ์, ศิริชัย เพชรรักษ์, สุเทพ เชาวลิตร. การพัฒนาสมรรถนะอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร 2561;6:768-79.