ศักยภาพการบริหารจัดการในการขับเคลื่อนงานสร้างเสริมสุขภาพของกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น กรณีศึกษา อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่

Main Article Content

สาโรช หนูพงษ์
ประวิช ขุนนิคม

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพในรูปพหุกรณีศึกษา มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายศักยภาพในการในการบริหารจัดการงานสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรค ของกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการทบทวนเอกสารทุติยภูมิจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่ม ระหว่างเดือนมิถุนายน-กรกฎาคม 2564  กลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักเป็นคณะกรรมการกองทุนหลักประกันสุขภาพในพื้นที่ จำนวน 30 คน ประกอบด้วย ผู้บริหาร ปลัด สมาชิกสภาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 9 คน เจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบงานกองทุนฯ ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 9 คน ผู้อำนวยการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล 10 คน และสาธารณสุขอำเภอ ผู้รับผิดชอบงานกองทุน ระดับอำเภอ 2 คน ตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูลด้วยวิธีการตรวจสอบสามเสา และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา


ผลการศึกษา พบว่า การดำเนินงานของกองทุนฯ ในช่วงปีงบประมาณ 2562-2564 ได้เน้นสนับสนุนโครงการในกลุ่มเป้าหมายที่เป็นประชาชนทั่วไปที่มีภาวะเสี่ยงและกลุ่มวัยทำงาน โดยให้การสนับสนุนงบประมาณแก่องค์กรหรือกลุ่มประชาชน/หน่วยงานอื่นมากที่สุด รองลงมา คือ หน่วยบริการ/สถานบริการ/หน่วยงานสาธารณสุข ส่วนการบริหารจัดการงานสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคของกองทุนฯ ใน 6 องค์ประกอบของการดำเนินงาน คือ 1) ศักยภาพของคณะกรรมการกองทุน ควรมีการพัฒนาศักยภาพคณะกรรมการเพิ่มมากขึ้น 2) การบริหารจัดการงบประมาณของกองทุน พบข้อจำกัดในการปฏิบัติในการเบิกจ่ายงบประมาณ เนื่องจากหลักเกณฑ์และแนวทางการปฏิบัติที่ไม่ชัดเจน 3) การพัฒนาแผนงานหรือโครงการ ซึ่งมีคณะกรรมการระดับอำเภอและกองทุนร่วมกันกำหนดทิศทาง ประเด็นในการทำงาน 4) การดำเนินงานตามแผนงานโครงการเพื่อการขับเคลื่อนงานสร้างเสริมสุขภาพ ซึ่งดำเนินงานในระดับอำเภอโดยกลไกคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและระดับตำบลโดยกลไกเครือข่ายกองทุนฯ 5) การมีระบบรายงานของกองทุนที่สอดคล้องกับการปฏิบัติจริง และ 6) การพัฒนาระบบการกำกับ ติดตาม และประเมินผลการดำเนินงานตามแผนงานที่ต่อเนื่อง และเป็นปัจจุบัน ทั้งนี้ การบริหารจัดการงานสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคของกองทุนฯ ควรดำเนินงานทั้งในระดับอำเภอและระดับตำบลร่วมกัน เพื่อให้ทิศทางการดำเนินงานในระดับของนโยบายลงสู่การปฏิบัติเป็นไปในแนวทางเดียวกัน

Article Details

How to Cite
1.
หนูพงษ์ ส, ขุนนิคม ป. ศักยภาพการบริหารจัดการในการขับเคลื่อนงานสร้างเสริมสุขภาพของกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น กรณีศึกษา อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่. Kb. Med. J. [อินเทอร์เน็ต]. 3 กุมภาพันธ์ 2022 [อ้างถึง 14 มีนาคม 2025];4(2):25-3. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/KBJ/article/view/254574
บท
นิพนธ์ต้นฉบับ

References

อุดมศักดิ์ แซ่โง้ว, ธารินทร์ เพ็ญวรรณ, ธนัย เกตวงกต, อภิญญา เลาหประภานนท์, รัตติยา อักษรทอง. การประเมินนโยบายกองทุนหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่น เขตสุขภาพที่ 11 เพื่อสนับสนุนการดำเนินนโยบายในระยะถัดไป. สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; 2561

จรัสทิพย์ ดังกิจเจริญ, บุษกร สุขแสน, ธนกฤต ทุริสุทธิ. การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการกองทุนหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่นพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประเทศไทย. J MCU Nakhondhat. 2562;6(9):4597–612.

สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. คู่มือบริหารกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติปีงบประมาณ 2564. กรุงเทพฯ: สหมิตรพริ้นติ้งแอนด์พับลิสชิ่ง; 2563.

โปรแกรมบริหารกองทุนหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่นหรือพื้นที่. [เข้าถึงเมื่อ 9 ต.ค.2564]. เข้าถึงได้จาก: https://obt.nhso.go.th/obt/home

ปถภณ พิริยะ, กัลยา หาญพิชาญชัย, กฤษณ์ ขุนลึก. การพัฒนาการดำเนินงานกองทุนหลักประกันสุขภาพ ในระดับท้องถิ่นหรือพื้นที่ ตำบลบ้านโพธิ์ อำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย. วารสารวิจัยการพยาบาลและสุขภาพ J Nurs Health Res E-ISSN2651-1908 J Online. 2017;18(1):68–79.

อัจฉราพร ยาสมุทร, นิทรา กิจธีระวุฒิวงษ. ปัจจัยที่ส่งผลต่อการมีส่วนร่วมของประชาชน ในการดําเนินงานกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ. 2560;11(1): 1–11.

ธีระศักดิ์ กิตติคุณ. การบริหารจัดการกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น จังหวัดตรัง [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2556

โรงพยาบาลคลองท่อม. แผนปฏิบัติราชการสาธารณสุข เครือข่ายบริการสุขภาพอำเภอคลองท่อม ปีงบประมาณ 2564. กระทรวงสาธารณสุข; 2563. เข้าถึงได้จาก: https://www.kthos.go.th/kt/?page_id=8849

นพดล พรมรักษา, สมโภช รติโอฬาร, นิตยา เพ็ญศิรินภา. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการบริหารกองทุนหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่นหรือพื้นที่ สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เขต 1 เชียงใหม่. วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ. 2016;9(32): 31–43.

Tangcharoensathien V, Witthayapipopsakul W, Panichkriangkrai W, Patcharanarumol W, Mills A. Health systems development in Thailand: a solid platform for successful implementation of universal health coverage. Lancet Lond Engl. 2018 Mar 24;391(10126): 1205–23.

รัฐวรรณ กูลวงค์, พิษณุรักษ์ กันทวี, ภัทรพล มากมี. ความสัมพันธ์ระหว่างการบริหารจัดการกองทุนสุขภาพตำบล การเสริมพลังอำนาจ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และการจัดระบบสุขภาพชุมชน จังหวัดเชียงราย. Acad J Community Public Health. 2563;6(02): 190–190.