การจำแนกประเภทและการประเมินโอกาสการเกิดความผิดพลาดของมนุษย์ในขั้นตอนการปลูกข้าวของเกษตรกร อำเภอโพธิ์ประทับช้าง จังหวัดพิจิตร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ในกระบวนการปลูกข้าว เกษตรกรมีโอกาสเกิดความผิดพลาดมนุษย์และอาจนำไปสู่การเกิดอุบัติเหตุและลดประสิทธิภาพการทำงานได้ การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) จำแนกประเภทความผิดพลาดของมนุษย์ 2) ประเมินสภาพการณ์ที่ส่งผลต่อโอกาสเกิดข้อผิดพลาด และ 3) คำนวณจำนวนโอกาสเกิดความผิดพลาดของมนุษย์ในขั้นตอนการปลูกข้าวของเกษตรกร อำเภอโพธิ์ประทับช้าง จังหวัดพิจิตร กลุ่มตัวอย่างจำนวน 42 คน วิเคราะห์ประเภทความผิดพลาดของมนุษย์โดยใช้เทคนิค Systematic Human Error Reduction and Prediction Approach (SHERPA) คำนวณจำนวนโอกาสเกิดความผิดพลาดและสภาพการณ์ที่นำไปสู่การเกิดความผิดพลาดโดยใช้เทคนิค Cognitive Reliability Analysis Method (CREAM)
ผลการศึกษาพบว่า การปลูกข้าวโดยใช้คนดำนามีประเภทความผิดพลาดของมนุษย์ จำนวน 53 รายการ โดยประเภทความผิดพลาดที่พบสูงสุดคือ การกระทำที่ผิดพลาด (Action error) คิดเป็นร้อยละ 75.47 ผลจากการวิเคราะห์โดยใช้เทคนิค CREAM พบว่า การใช้คนดำนามีจำนวนโอกาสเกิดความล้มเหลวในกระบวนการคิดโดยรวม (Cognitive Failure Probability total; CFPt) เท่ากับ 0.031 สภาพการณ์ที่นำไปสู่การเกิดความผิดพลาด ได้แก่ สภาพการทำงานที่ไม่เหมาะสม ความพร้อมของแผนงานและขั้นตอนการทำงานที่มีอยู่ จำนวนของเป้าหมายที่จะทำให้สำเร็จพร้อมกัน ที่มากกว่าความสามารถ และคุณภาพความร่วมมือของสมาชิกในทีมที่ขาดประสิทธิภาพ ผลการวิจัยนี้สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการป้องกันการเกิดความผิดพลาดของมนุษย์ในขั้นตอนการปลูกข้าวของเกษตรกรโดยวิธีดำนา เพื่อป้องกันการเกิดอุบัติเหตุและเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Journal of Safety and Health is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) licence, unless otherwise stated.
เอกสารอ้างอิง
ชลิตา ไตรทิพย์. (11 กรกฎาคม, 2565). การศึกษาปัจจัยที่ทําให้เกิดอุบัติเหตุจากการในเครื่องจักรกลการเกษตร: กรณีศึกษาเกษตรกร ผู้ปลูกมันสําปะหลัง อําเภอเทพสถิต จังหวัดชัยภูมิ [Paper]. การประชุมวิชาการระดับชาติ มอบ.วิจัย ครั้งที่ 16, มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
ดาริวรรณ เศรษฐีธรรม, กาญจนา นาถะพินธุ, วรรณภา อิชิดะ และทวีศักดิ์ ปัดเต. (2566). พฤติกรรมเสี่ยงและปัจจัยที่ส่งผลต่อสภาวะสุขภาพของเกษตรกรทำนา. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์, มหาวิทยาลัย ขอนแก่น, 6(2), 4-12.
ทศพล บุตรมี และอาทิตยา จิตจำนงค์. (2565). การจำแนกความผิดพลาดของมนุษย์ด้วยเทคนิค SHERPA: Systematic Human Error Reduction and Prediction Approach. วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ, 15(2), 9-22.
ทศพล บุตรมี, อาทิตยา จิตจำนงค์ และปราโมทย์ วงศ์สวัสดิ์. (2566). การประเมินโอกาสเกิดความผิดพลาดของมนุษย์ด้วยเทคนิค Cognitive Reliability Analysis Method (CREAM). วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ, 16(1), 8-25.
มูลนิธิข้าวไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์. (2567). ขั้นตอนการทำนา. https://thairice.org.
มูลนิธิข้าวไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์. (2567). ชนิดของข้าว. https://thairice.org.
วรันธรณ์ จงรุ่งโรจน์สกุล, ชวพรพรรณ จันทร์ประสิทธ์, ธานี แก้วธรรมานุกูล, อนนท์ วิสุทธิ์ธนานนท์ และวิไลพรรณ ใจวิไล. (2562). ความเสี่ยงด้านอาชีวอนามัยและการบาดเจ็บที่เกี่ยวเนื่องจาก การทำงานของเกษตรกรชาวนา: กรณีศึกษาพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่. พยาบาลสาร, 46(4), 37-48.
ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. (2568). ระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์และสุขภาพ. https://hdc.moph.go.th.
สำนักงานเกษตรจังหวัดพิจิตร. (2566). ข้อมูลเอกภาพระดับจังหวัด. https://phichit.doae.go.th.
สำนักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2567). ข้อมูลพื้นฐานของจังหวัดพิจิตร ประจำเดือนธันวาคม 2567. https://www.opsmoac.go.th/phichit-dwl-files-462991791051.
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2567). สถิติการเกษตรของประเทศไทย ปี 2567. https://www.oae.go.th.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2567). การสำรวจแรงงานนอกระบบ พ.ศ.2567. https://www.nso.go.th/.
Annett, J. (2004). Hierarchical task analysis (HTA). In Handbook of human factors and ergonomics methods. CRC.
Embrey, D. E. (1986). SHERPA: A systematic human error reduction and prediction approach. In Proceedings of the international topical meeting on advances in human factors in nuclear power systems. American Nuclear Society.
Fargnoli, M., Lombardi, M., & Puri, D. (2019). Applying Hierarchical Task Analysis to Depict Human Safety Errors during Pesticide Use in Vineyard Cultivation. Agriculture, 9(7), 158. https://doi.org/10.3390/agriculture9070158
Guarascio, M., Fargnoli, M., Lombardi, M., Puri, D., & Garzia, F. (2019). Use of SHERPA for the prevention of human errors among agricultural machinery users. WIT Transactions on The Built Environment, 189, 1-12.
Hollnagel, E. (1998, January 23). Cognitive reliability and error analysis method (CREAM). ELSEVIER, https://shop.elsevier.com/books/cognitive-reliability-and-error-analysis-method-cream/ hollnagel/978-0-08-042848-2.
Stanton N. A., Salmon P. M., Rafferty L. A., Walker G. H., Baber C., & Jenkins D. P. (2017). Human factors methods: a practical guide for engineering and design. CRC.
Taheri, M. R., Mortazavi, S. B., Asilian, H., Ahmadi, O., & Sogandi, F. (2023). Investigating human error in Iran’s copper mines using the CREAM based on human cognitive reliability analysis. International journal of occupational safety and ergonomics, 29(4), 1423-1428.
Tumanggor, A. H. U., Tjomiadi, C. E. F., & Selvija, M. S. M. O. S. (2022). Human Reliability Analysis on Fresh Fruit Bunches Sorting Workers. Jurnal Ilmiah Teknik Industri, 21(1), 289-298.
